اکو ایران: فروشندگان معتقدند اگرچه «با جیب مردم راه میروند» و برای جمعآوری پول نقد، ممکن است اجناس را ارزانتر از کارخانه بفروشند، اما مشتری واقعی کم است و حتی فروش آنها به یک سوم سال گذشته کاهش یافته است.
به گزارش اکو ایران به نقل از قدس آنلاین، پاییز ۱۴۰۴ برای بازار لوازم خانگی فصل کم رشد و بی روحی است و این توصیف را هر ناظری در بازار تایید می کند.
اگرچه چراغ فروشگاه های کوچک و بزرگ در بازارهای جمهوری، امین حضور و شوش (مثل همیشه مراکز پر جنب و جوش برای عرضه لوازم خانگی) همچنان روشن است، اما این صف ها یا خالی از مشتری و خریدار واقعی است یا مملو از متقاضیانی است که به دنبال کالایی متناسب با جیب خود، بازار را گاز می گیرند. محصولات بدون گارانتی، بی نام و جعلی!
مشاهدات میدانی خبرنگار ما از این سه بازار در دو پنج شنبه پایانی آبان ماه سال جاری نشان می دهد که خیابان جمهوری یکی از مسیرهای جذاب برای عرضه لوازم خانگی مرغوب و با قیمت مناسب به ویژه صوتی و تصویری در قلب تهران است، بازار شوش مرکز خرید جهیزیه و لوازم خانگی و آشپزخانه، مرکز فروش کلی امین و امین هوزور است. لوازم خانگی، امروزه توسط کالاهای ناشناخته و بی کیفیت احاطه شده است. مشتریان این بازارها یا دست خالی به خانه باز می گردند یا در نهایت موفق به خرید محصولات خارجی (با توجه به توانایی مالی خود) با ظاهری زیبا و براق می شوند که آینده ای را از نظر کیفیت و عمر محصول متصور نیستند.
بر اساس مشاهدات خبرنگار، فروشندگان این بازارها نیز علیرغم وجود تخفیف و کاهش قیمت (حتی کمتر از قیمت کارخانه) از عدم تامین نقدینگی، انبار کالا و نبود خریدار واقعی ناراضی هستند.
قیمت مهمتر از گارانتی و کیفیت است
زن ۶۰ ساله ای به همراه دخترش برای یافتن یخچال جهیزیه به بازار آمده اند. مادر و دختر تا حدودی خوشحال هستند که پس از جست و جوی فراوان توانسته اند با ۵ میلیون تومان ارزان تر گزینه مناسب را پیدا کنند. وقتی از آنها در مورد گارانتی و شناخت برند محصولی که خریدهاند میپرسم، پاسخ میدهم که قیمت برایشان مهمتر از اصالت، کیفیت و گارانتی پس از فروش است. زیرا به گفته خودشان توان خرید کالای ایرانی را ندارند و ترجیح می دهند از لیست بلند بالای جهیزیه تیک و تیک بزنند و «یخچال» را خط بزنند و اصلاً به کیفیت و عمر کالا فکر نمی کنند.
مادر با لحنی طنز اما گزنده می گوید: گارانتی در ایران معنی ندارد. چه چیزی را قرار است تضمین کنند؟ ما که هر روز منتظر قیمت جدید هستیم و اگر قرار است گارانتی فقط قیمت بالاتر را تضمین کند و به بهانه اینکه قطعه خاصی نداریم یا مشمول گارانتی نمی شود متاسفیم! با این حال، اگر امروز خرید نکنیم، هیچ تضمینی وجود ندارد که فردا بتوانیم همان کالا را بخریم.
ما توان پرداخت اقساط سنگین را نداریم
یک زوج جوان نیز به دنبال تلویزیون هستند. به گفته خودشان، هم پلتفرم های فروش آنلاین و هم بازار را زیر نظر دارند. آنها تاکید می کنند که امکان استفاده از فروش اقساطی و مناسبت های ویژه بسترهای آنلاین را ندارند. چون توان پرداخت اقساط سنگین و فشرده را ندارند ترجیح می دهند از برندهای کمتر شناخته شده یا ناشناخته ای که یا گارانتی ندارند یا گارانتی کوتاه تری نسبت به برندهای معروف خارجی و داخلی دارند خرید کنند.
تردید حتی برای خرید کفگیر و ملاقه!
خانم جوان دیگری برای خرید یک سرویس غذاخوری و چند ظروف آشپزخانه آمده و از نبود اجناس باکیفیت در پنجره ها شاکی است. می گوید حتی برای خریدن کفگیر و ملاقه هم تردید دارد. چرا که تا چند سال پیش انتخاب های زیادی وجود داشت و اجناس عمر طولانی داشت، اما اکنون باید برای کالاهایی که نه ظاهر جذابی دارند و نه کیفیت قابل قبولی دارند و اغلب حتی نامشان هم مشخص نیست، پول بیشتری بپردازد.
به گفته وی، اکثر فروشگاه ها و حتی دستفروشان خارج از مجتمع، اجناس بی کیفیت و مشابه را با قیمت های مشابه عرضه می کنند. به طوری که خرید یک محصول باکیفیت تقریبا غیرممکن است یا آنقدر گران است که از دسترس بسیاری از مشتریان خارج است.
ما هرگز به کمتر از ال جی و سامسونگ راضی نبودیم
مرد میانسالی که برای خرید جاروبرقی به بازار آمده بود از اصالت بازار امروز گلایه دارد. او می گوید در اوایل دهه ۹۰ همه جهیزیه هایشان را از همان خیابان جامهوری با بهترین کیفیت و ضمانت می خریدند و در آن زمان کمتر از برندهای معتبری مثل ال جی و سامسونگ نمی خریدند، چون هم قیمت ها متعادل بود و هم انتخاب ها قابل اعتماد.
او توضیح می دهد: قبل از آمدن خیلی تلاش کرده جاروبرقی قدیمی شان را که سال ها پیش خریده بودند و بدون مشکل کار می کرد، درست کند.
اما حالا که قابل تعمیر نبود تصمیم گرفت به جای برندهای ناشناس خارجی یک برند ایرانی معتبر با گارانتی حتی اگر کمی گرانتر باشد بخرد.
با جیب مردم راه می رویم، نمی خرند!
بر اساس مشاهدات خبرنگار، فروشندگان بازار لوازم خانگی از این وضعیت شکننده و فروش حداقلی دل خوشی ندارند.
نتیجه اظهارات فروشندگان (که البته نمی خواهند زیاد صحبت کنند) این است که وقتی مردم توانایی مالی ندارند، بازار بیشتر متضرر می شود و در صورت افزایش قیمت ها مردم کمتر برای خرید به بازار می روند.
به گفته آنها، مردم آنقدر درگیر نیازهای اولیه زندگی و امرار معاش هستند که تقریباً فقط برای خریدهای ضروری یا تهیه حداقل جهیزیه به بازار می آیند.
به گزارش کاسبان بازار، شهروندان دیگر برنامه ای برای ارتقای داوطلبانه لوازم خانگی و مدرن سازی خانه و زندگی خود به ویژه لوازم اولیه مانند یخچال، اجاق گاز، تلویزیون و ماشین لباسشویی و ظرفشویی ندارند و بسیاری از مشتریان ترجیح می دهند محصولاتی بدون گارانتی اما ارزان قیمت خریداری کنند.
فروشندگان نیز معتقدند که اگرچه «با جیب مردم راه میروند» و برای جمعآوری پول نقد، ممکن است اجناس را ارزانتر از کارخانه بفروشند، اما مشتری واقعی کم است و حتی فروش آنها به یک سوم سال گذشته کاهش یافته است.
بازار و صنعت لوازم خانگی در شرایط عدم تعادل بر اساس مشاهدات عینی، بازار لوازم خانگی این روزها دو تصویر متناقض دارد؛ از یک سو ویترین فروشگاه ها مملو از اجناس و برندهای خارجی است و از سوی دیگر، فروشندگان از کمبود مشتری گلایه می کنند و خریداران دو انتخاب سخت باقی می مانند: کالای خارجی بدون گارانتی یا کالای داخلی با خدمات پس از فروش، اما با قیمتی که بسیاری از خانوارها توان پرداخت آن را ندارند.
به گفته رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی، بخش قابل توجهی از کالاهای خارجی که در ویترین تهران و شهرستان ها به چشم می خورد از طریق تعاونی های کولبری، تلنجی و مرزی وارد کشور شده است. بر اساس اظهارات اکبر پازوکی، این کالاها با پرداخت تعرفه، ثبت نام در سامانه و دریافت کد شناسه دیگر «قاچاق» محسوب نمی شوند و مصرف کنندگان می توانند با شماره گیری ۴ ستاره ۷۷۷۷ از اصالت کالا مطلع شوند. به گفته وی، مشکل اصلی شناسایی کالا نیست. بلکه فقدان گارانتی است و بسیاری از فروشندگان کارت های گارانتی پشتیبانی نشده را می فروشند. کارت هایی که فقط یک دفتر اجاره پشت آن، بدون شبکه خدمات پس از فروش. به گفته وی، به دلیل اینکه این کالاها از طریق واردکننده رسمی وارد نمی شوند، شبکه خدمات پس از فروش مشخصی ندارند و همین موضوع باعث ایجاد مشکلات جدی و هزینه های اضافی برای خریداران شده است.
پازوکی معتقد است دولت باید برای ساماندهی خدمات پس از فروش محصولات تالنجی و کولبری چاره ای بیندیشد. زیرا تا زمانی که شکاف قیمتی بین کالای رسمی و این نوع واردات باقی بماند، مصرف کننده باید ارزان ترین گزینه را انتخاب کند. انتخابی که به نظر اقتصادی می رسد، اما در آینده به مشکلات پرهزینه ای منجر خواهد شد.
وضعیت صنعت لوازم خانگی این روزها مبهم و شکننده است. ممنوعیت واردات از سال ۱۳۹۶ قرار بود به سرمایه گذاری و اشتغال کمک کند، اما به دلیل نبود سیاست صنعتی مشخص، نتیجه آن بیشتر افزایش مجوزها و رشد واحدهای مونتاژ بوده است.
بر اساس آمار وزارت حراست، یک هزار و ۶۶۳ واحد دارای پروانه بهره برداری در این صنعت فعال هستند که بسیاری از آنها ظرفیت واقعی بسیار کمی دارند. ظرفیت اسمی سالانه این واحدها حدود ۹۸ میلیون دستگاه است، اما تولید واقعی تنها ۱۹ میلیون دستگاه است. یعنی کمتر از ۲۰ درصد ظرفیت و بیش از ۸۰ درصد ظرفیت صنعت عملا بلااستفاده مانده است. اکثر این واحدها نه توانایی توسعه فناوری و نه تولید موثر را دارند. مواد اولیه دریافتی را بیشتر به جای تولید در بازار آزاد مونتاژ می کنند و حتی به فروش می رسانند.
در حالی که در جهان صنعت لوازم خانگی با چند برند بزرگ و قدرتمند در حال رشد است، ایران با گسترش برندهای بی نام مواجه است. شرکت هایی که نه کیفیت را افزایش می دهند و نه اشتغال پایدار ایجاد می کنند و در نهایت تولیدکنندگان واقعی را تضعیف می کنند.
کارشناسان می گویند آینده این صنعت به توانایی دولت برای ایجاد تعادل بین سه بخش بستگی دارد: حمایت از معیشت مرزنشینان، حمایت از حقوق مصرف کنندگان و تقویت تولیدکنندگان واقعی. بدون این تعادل، بازار آشفته باقی خواهد ماند. با بی اعتمادی بیشتر، نوسان قیمت ها و کاهش خدمات.
