طی روزهای اخیر روند افزایشی قیمت لبنیات که از ماه گذشته آغاز شده بود شدت گرفته و برخی از اقلام این گروه کالایی تقریباً به صورت روزانه با تغییرات قیمتی مواجه هستند. بررسی های میدانی از چندین فروشگاه و سوپرمارکت در مناطق مختلف شهر نشان می دهد که نوسانات قیمت نه تنها باعث سردرگمی مصرف کنندگان شده است، بلکه فروشندگان را با چالش های زیادی در عرضه و قیمت گذاری مواجه کرده است.
افزایش پراکنده؛ از ماست گرفته تا پنیر
قیمت ماست پرچرب برند پرطرفدار در هفته گذشته بین ۸ تا ۱۲ درصد و پنیرهای پرفروش نیز ۵ تا ۱۰ هزار تومان افزایش قیمت داشته است. برخی از فروشندگان می گویند که این تغییرات با فاصله دو تا سه روز انجام می شود و اغلب بدون اطلاع قبلی بر روی بسته بندی یا فاکتورهای توزیع کنندگان اعمال می شود.
سردرگمی مصرف کننده؛ “هر روز یک قیمت”
یکی از شهروندانی که در حال خرید ماست از فروشگاهی در غرب شهر بود، گفت: واقعا دیگر نمی دانیم چگونه باید برنامه ریزی کرد. همین ماست رو هفته پیش خریدم ۴۸ هزار تومن امروز ۵۳ هزار تومن. فروشنده هم میگه ممکنه فردا دوباره عوض بشه.
یکی دیگر از مشتریان که مادر دو فرزند است، گفت: لبنیات یکی از غذاهای اصلی خانه است. نمی توان آن را حذف کرد، اما این افزایش ها فشار زیادی به خانواده ها وارد کرده است. به خصوص زمانی که ثبات قیمت وجود ندارد.
فروشندگان؛ نوسانات شدید بازار ما را نیز بلاتکلیف کرده است.
وی در گفت و گو با یکی از سوپرمارکت داران غرب شهر تهران با اشاره به مشکلات تامین کالا گفت: ما هم مثل مردم شوکه شده ایم. صدا و سیما امروز یک قیمت می دهد، فردا قیمت دیگری می دهد. مشتری فکر می کند ما قیمت را افزایش داده ایم در حالی که حاشیه سود ما ثابت است. این وضعیت باعث شده که برخی محصولات را کمتر سفارش دهیم زیرا می ترسیم روی دستمان بماند.
فروشنده دیگری نیز اضافه کرد: افزایش قیمت ها تنها مشکل مردم نیست. ما بین قیمت خرید و قیمت فروش نیز گیر کرده ایم. گاهی مجبوریم اجناس را با سود بسیار کمتری بفروشیم تا اعتماد مشتری خدشه دار نشود.
تجزیه و تحلیل عوامل موثر؛ از هزینه تولید تا نوسان نهاده ها
برخی از فعالان صنایع لبنی رشد هزینه های تولید از جمله قیمت نهاده های دامی و انرژی را یکی از دلایل اصلی تغییرات اخیر می دانند. اما کارشناسان هشدار می دهند که نبود مکانیسم نظارتی موثر بر زنجیره تولید تا توزیع باعث شده این افزایش ها به صورت نامنظم و سریعتر از حد معمول به بازار منتقل شود.
در این میان وزیر جهاد کشاورزی که یکی از متولیان اصلی قیمتگذاری و نظارت بر قیمتگذاری و فروش است، این گرانیها را نپذیرفت و مدعی شد که افزایش قیمت شیرخام سالی یکبار اتفاق میافتد و این اتفاق در چند ماه گذشته رخ داده است و دیگر افزایش قیمتی وجود نخواهد داشت، در حالی که به گفته برخی مسئولان، تعیین مجدد قیمت شیر خام در دستور کار است.
غلامرضا نوری قزلجه – وزیر جهاد کشاورزی – در جمع خبرنگاران روند قیمت گذاری شیرخام و لبنیات را تشریح کرد و اعلام کرد: قیمت گذاری شیرخام سالی یک بار در قالب مصوبه ستاد تنظیم بازار انجام می شود.
وی تاکید کرد: قیمت گذاری شیرخام بر عهده ماست و آخرین نرخ مصوب ۲۳ هزار تومان بر اساس چربی مخصوص است. این آخرین قیمت رسمی است که توسط کارگروه مربوطه تعیین و ابلاغ شده است.
نوری قزلجه با اشاره به برخی تصورات نادرست از افزایش مکرر قیمت ها افزود: قیمت شیر خام سالی یک بار بیشتر افزایش نمی یابد و هر تصوری غیر از این به دلیل آمیختن مفاهیم قیمت گذاری با تغییرات بازار یا هزینه های تولید است.
چهار نوع لبنیات مشمول قیمت گذاری تنبیهی می شوند
وزیر جهاد کشاورزی تصریح کرد: تنها چهار نوع لبنیات مشمول قیمت گذاری تعزیری هستند و تولیدکنندگان ملزم به رعایت قیمت های مصوب ستاد تنظیم بازار هستند. اگر واحدی این قیمت ها را رعایت نکند قطعا جریمه می شود.
وی همچنین افزود: سایر لبنیات مشمول قیمت گذاری مستقیم نیستند و با سازوکارهای نظارتی دیگر کنترل می شوند، اما آن چهار قلمی که مشمول قیمت گذاری هستند، قیمت آن ها تنها با تایید ستاد تنظیم بازار قابل تغییر است.
اما سوال اینجاست که آیا وزیر از وضعیت بازار خبر ندارد که قیمت لبنیات هفته ای ۲ تا ۳ بار افزایش می یابد یا ترجیح می دهد پاسخ گرانی لبنیات را به تعیین قیمت شیرخام محدود کند و پاسخی در رابطه با سوال ارائه نکند؟
انجمن فرآورده های لبنی نیز درباره شرایط فعلی می گوید که بسیاری از این افزایش قیمت ها به دلیل گرانی فرآورده های تمام شده، بسته بندی، نبود و کمبود نهاده هاست و اقتصاد دستوری پاسخگوی نیازهای فعلی بازار نیست و بهتر است بازار را رقابتی کند.
قیمت شیر پاستوریزه بطری ۱.۵% چربی ۹۰۰ گرم ۵۴۰۰۰ تومان شیر کم چرب ESL بطری ۹۷۰ سی سی ۶۳۵۰۰ تومان شیر کم چرب ESL بطری ۹۰۰ گرم ۶۰۴۰۰ تومان شیر پاستوریزه ۹۰۰% بطری ۹۷۰ سی سی تومان شیر بطری پرچرب ۳% ۹۰۰ گرمی ۴۹۵۰۰ تومان و قیمت شیر بطری کم چرب ۹۰۰ گرمی ۴۶۵۰۰ تومان است.
همچنین یک سطل ماست ۴.۲ درصد چربی ۲۵۰۰ گرم ۱۶۰ هزار تومان، ماست پرچرب ۲۰۰۰ گرمی ۱۳۰ هزار تومان، ماست پرچرب آرسیل غنی شده با ویتامین D 1000 گرم ۸۰ هزار تومان، ماست پرچرب دبه ۲۰ هزار تومان پرچرب ۱۰ هزار تومان. ماست ۹۰۰ گرمی ۷۵ هزار و ۵۰۰ تومان، ماست سطلی ۱.۵ درصد چربی ۱۵۰۰ گرمی ۸۴ هزار و ۴۰۰، ماست آرسیل کم چرب غنی شده با ویتامین D 1000 گرم ۷۳ هزار و ۹۰۰ تومان، ۹۰۰ گرم ماست کم چرب ۰۴ تام فانت ماست سطلی ۱۵۰۰ گرمی ۴.۲ درصد چربی ۱۱۲۰۰۰ تومان و سطل ماست ۱۳۰۰ گرمی ۱۳۸۰۰۰ تومان قیمت دارد.
همچنین بر اساس این بررسی ها قیمت پنیر سفید پروبیوتیک بسته ۲۱۰ گرمی ۸۰ هزار تومان، پنیر سفید کم چرب ۵۱۰ گرمی ۱۵۹ هزار و ۵۰۰ تومان، پنیر سفید ۴۰۰ گرمی ۷۵ هزار و ۵۰۰ تومان، پنیر سفید ۳۵۰ هزار گرمی نسبتاً ۵۰۱۹ تا ۱۱۹ است. گرم ۱۵۹ هزار و ۵۰۰ تومان، پنیر سفید نسبتا چرب ۲۱۰ گرم ۷۰ هزار تومان، پنیر سفید ۴۰۰ گرم ۵۶ هزار تومان و پنیر سفید ممتاز ۴۰۰ گرم ۸۳ هزار تومان است. و ۶۰۰ تومان است.
نکته جالب دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که لبنیات که یک محصول اساسی برای مصرف روزانه هستند، به صورت اقساطی در فروشگاه های اینترنتی نیز توزیع می شود. یعنی اگر خانه و ماشین و … را قسطی می خریدیم الان باید شیر و لبنیات و سایر کالاهای اساسی را قسطی بخریم.
