بازار؛ گروه آب و انرژی: «هیچ نیروگاه حرارتی در کشور در حال ساخت نیست.» این بخشی از گفته های ابراهیم خوش گفتار نایب رییس سندیکای شرکت های تولیدکننده برق است که می گوید شرایط توسعه نیروگاه های تجدید پذیر هم چنگی به دل نمی زند. به گفته او، ورود دولت به مساله توسعه نیروگاه های تجدید پذیر یک تهدید جدی برای این صنعت محسوب می شود و می تواند طی دو سال بعد، آینده بازار برق را به خطر بیاندازد.
او در بخش دیگری از سخنان خود گفت: سرمایه گذاران بخش خصوصی در حوزه تجدید پذیر نگرانند که دولت بخواهد برق خود را ارزان در بازار برق عرضه کنند و در نهایت بخش خصوصی هم ناچار به انجام این کار شوند. مادامی که ثباتی در بازار برق وجود نداشته باشد، کسی حاضر به سرمایه گذاری در این صنعت نخواهد بود.
خوش گفتار که معتقد است دخل و خرج در این صنعت با هم نمی خواند، ادامه داد: قیمت بسیاری از کالاها از سال ۹۸ تا حالا ۵ برابر شده این در حالی است که قیمت برق در این مدت تنها ۲ برابر شده است.
متن کامل گفتگوی بازار با ابراهیم خوش گفتار نایب رییس سندیکای شرکت های تولیدکننده برق را در ادامه می خوانید:
متاسفانه از سال ۹۶ تا حالا هیچ سرمایه گذاری در برق انجام نشده و هیچ نیروگاه حرارتی در کشور ساخته نشده و سرمایه گذاری جدید در این حوزه متوقف شده است. در حوزه تجدیدپذیرها با ورود دولت به این حوزه آینده این صنعت با اما و اگرهای متعددی مواجه شده است
*شدت خاموشی ها با رشد مصرف برق در کشور بیشتر شده است. پیش بینی شده برای آینده طی سال های آینده چیست؟ آیا سرمایه گذاری های صورت گرفته در این حوزه متناسب و کافی برای مقابله با این بحران است؟
متاسفانه از سال ۹۶ تا حالا هیچ سرمایه گذاری در برق انجام نشده و هیچ نیروگاه حرارتی در کشور ساخته نشده و سرمایه گذاری جدید در این حوزه متوقف شده است. در حوزه تجدیدپذیرها با ورود دولت به این حوزه آینده این صنعت با اما و اگرهای متعددی مواجه شده است. حتی می توان ورود و سرمایه گذاری دولت در حوزه تجدیدپذیرها را نوعی تهدید برای این صنعت دانست که طی دو سالا بعد آینده بازار برق را تحت تاثیر قرار دهد. با این اوصاف نمی توان آینده درخشانی را برای این صنعت متصور بود. آمارهای موجود نشان می دهد که ناترازی برق در کشور حدود ۱۸ هزار مگاوات است که می تواند در سال آینده به ۲۲ هزار مگاوات رسیده و اداره صنعت برق را سخت و سخت تر کند.
*اما مسولین وزارت نیرو و ساتبا مدعی اند که به دلیل عدم حضور یا به عبارت دیگر ناکافی سرمایه گذاری توسط بخش خصوصی است. این ادعا تا چه اندازه درست است؟
تجربه سال های گذشته نشان می دهد که ورود دولت به هر صنعتی فضای رقابتی در این صنعت را از بین خواهد برد. در واقع باید بگویم که توجیه و صرفه اقتصادی در سرمایه گذاری های برای دولتی ها معنا و مفهومی ندارد چرا که نهادهای دولتی هر جا که کم می آورند یا ورشکسته می شوند از بودجه های دولتی استفاده می کنند و دوباره به فعالیت خود ادامه می دهند. اما چنین امکانی برای بخش خصوصی وجود ندارد. در واقع سرمایه گذاران بخش خصوصی در حوزه تجدید پذیر نگرانند که دولت بخواهد برق خود را ارزان در بازار برق عرضه کنند و در نهایت بخش خصوصی هم ناچار به انجام این کار شوند. مادامی که ثباتی در بازار برق وجود نداشته باشد، کسی حاضر به سرمایه گذاری در این صنعت نخواهد بود.
لازم به یادآوری است که در دولت قبل ۱۰ و در زمانی که کمانی ریاست ساتبا را بر عهده داشت، قرارداد احداث ۱۰ هزار با بخش خصوصی منعقد شده بود اما این قراردادها اجرایی نشده بود. چرا که سازمان برنامه به سرمایه گذاران در این بخش اعلام کرده بود که ما تضمینی نمی دهم که برق آنها را به قیمت اعلامی بخرند.
*قیمت های فعلی در بازار برق تا چه اندازه برای سرمایه گذاران این حوزه جذاب است؟
بازار برق DG بازار جذابی بوده و قیمت ها در آن توجیه و صرفه اقتصادی دارد. اما نیروگاه های بزرگ که بار اصلی شبکه برق روی دوش آنهاست، وضعیت بحرانی دارند. برای درک بهتر از وضعیت نامناسب نیروگاه های بزرگ باید بدانید که نیروگاهی که ارزش ذاتی آن امروز حدود یک میلیارد دلار است تنها ۴۰۰ میلیارد تومان سود دارد. اگر چنین سرمایه گذاری در بخش هایی همچون پتروشیمی و فولاد یا ساخت و ساز می شد، سود آن چندین برابر می شد.
بررسی مقدار تغییر قیمت برق طی چند سال گذشته به خوبی زیان ده بودن سرمایه گذاری در این حوزه را نشان می دهد. از سال ۹۸ تا قیمت کالاهایی همچون برق، گوشت، روغن و … حدود ۵ برابر شده این در حالی است که قیمت برق در این مدت تنها ۲ برابر شده است
از طرفی بررسی مقدار تغییر قیمت برق طی چند سال گذشته به خوبی زیان ده بودن سرمایه گذاری در این حوزه را نشان می دهد. از سال ۹۸ تا قیمت کالاهایی همچون برق، گوشت، روغن و … حدود ۵ برابر شده این در حالی است که قیمت برق در این مدت تنها ۲ برابر شده است. اگر بخواهیم مسئله ناترازی برق حل شود باید ابتدا مشکلات سرمایه‌گذاری در بخش تولید را حل کنیم و بتوانیم سرمایه‌گذاری‌ها را روی ریل درستی قرار دهیم که با اقتصاد همخوانی داشته باشد، یعنی وقتی کسی سرمایه‌گذاری می‌کند درآمدهای حاصل از سرمایه‌گذاری کفاف هزینه‌ها را بدهد.
*مهم ترین چالش های امروز صنعت برق که دولت چهاردهم برای خروج از این بحران باید به دنبال حل آن باشد، چیست؟
صنعت برق با چند چالش و ناترازی اساسی دست و پنجه نرم می کند. ناترازی اول در بحث مالی است. به دلیل سرکوب قیمت ها و اصرار به پرداخت یارانه، سیستم مالی میان مصرف کننده، نیروگاه و دولت کاملا از تعادل خارج شده و این قیمت ها دیگر قابل تحمل نیست. این سیاست اشتباه از سال ۹۳ در حال اجراست و در اثر اصرار به این اشتباه، عده ای از اجرای این سیاست سودی هنگفت می برند و عده ای دیگر ضرر کلانی می کنند. این ناترازی مالی به ناترازی دوم یعنی ناترازی بین تولید و مصرف انجامیده و به دلیل عدم سرمایه گذاری و عدم کنترل مصرف، بین تولید و مصرف نیز شکافی عظیم اتفاق افتاده است.
اما چالش دیگر حضور دولت در این صنعت است. در حال حاضر بخش توزیع و قیمت گذاری در اختیار دولت و حاکمیت بوده و در عمل بخش خصوصی نقش و سهمی در این حوزه ندارد. وزارت نیرو و دولت باید مشکل سرمایه‌گذاران این حوزه را حل کنند که اقتصاد برق روی ریل درستی قرار گرفته و سرمایه‌گذار جدید انگیزه ورود پیدا کند. اما باتوجه به اینکه کسی برنامه‌ای برای حل مشکلات موجود ندارد، در بر همان پاشنه قبل می‌چرخد و مشکل اقتصاد برق همچنان پابرجاست.
منبع:تحلیل بازار
