زهرا ترابی؛ تحلیل بازار: حسن حسنخانی کارشناس اقتصادی درباره افزایش قیمت بنزین گفت: باید یادآور شد که قیمت بنزین از سال ۱۳۹۸ تاکنون تغییری نداشته است؛ در حالی که قیمت بسیاری از کالاهای اساسی، حتی نان، افزایش یافته‌اند. زمانی که قیمت یک کالای ضروری برای مدت طولانی ثابت بماند، در نظام قیمتی اختلال ایجاد می‌شود و مشکلاتی به‌وجود می‌آید. این موضوع البته به معنای فروش بنزین به نرخ جهانی یا ثابت نگه داشتن ابدی آن نیست.
اگر بنزین به عنوان کالایی ضروری که در نرخ تورم اثرگذار است و بخش بزرگی از مردم به‌ویژه رانندگان و خانواده‌هایی با حداقل معیشت به آن وابسته‌اند در نظر گرفته شود، باید سیاست حمایتی به‌کار گرفته شود
بنزین هم باید گران شود هم نشود
وی ادامه داد: اگر بحث افزایش قیمت مطرح شود، باید نگاه سیاستی دقیق در کشور وجود داشته باشد. پاسخ به این سؤال که «بنزین باید گران شود یا نه؟» هم «بله» است و هم «خیر». اگر بنزین به عنوان کالایی ضروری که در نرخ تورم اثرگذار است و بخش بزرگی از مردم به‌ویژه رانندگان و خانواده‌هایی با حداقل معیشت به آن وابسته‌اند در نظر گرفته شود، باید سیاست حمایتی به‌کار گرفته شود و سوخت ارزان برای این بخش از جامعه باقی بماند. اما اگر بنزین ارزان موجب شده اقلیتی از مردم با چندین خودرو و سفرهای غیرضروری مصرف غیرمتعارف داشته باشند، هزینه این مصرف نباید از جیب بودجه عمومی و کل جامعه پرداخت شود.
باید سقف مصرف کنندگان مشخص شود
وی ادامه داد: بنابراین، نخستین گام در اصلاح سیاست بنزین، طبقه‌بندی مصرف‌کنندگان است؛ یعنی مشخص شود سقف مصرف ضروری کجاست و فراتر از آن، رفتار متفاوتی با مصرف‌کنندگان پرمصرف یا ثروتمند صورت گیرد. برای نمونه، سیاست سال‌های اخیر سهمیه‌بندی بوده است. مصرف تا سقف مشخص با نرخ یارانه‌ای و مازاد با نرخ بالاتر. این سیاست گرچه دقیق نبوده اما گامی حداقلی محسوب می‌شود.بعنوان مثال، جوانی که با خودروی شخصی‌اش سفرهای غیرضروری متعدد می‌رود، نباید همان هزینه‌ای را برای سوخت بپردازد که راننده تاکسی می‌پردازد؛ زیرا اولی مصرف لوکس دارد و دومی معیشت خانوار خود را از راه حمل‌ونقل تأمین می‌کند.
حسنخانی می گوید: مسئله کلیدی دیگر در این حوزه، داده‌های دقیق و سیاستگذاری درست است. تجربه‌های جهانی نیز در این زمینه آموزنده‌اند. برای نمونه، پس از بحران اقتصادی ۲۰۰۸، دولت اوباما در آمریکا سیاست‌های حمایتی دقیقی برای تفکیک مصرف‌کنندگان و حمایت هدفمند اجرا کرد.
قیمت بنزین به ۷۰ هزار تومان برسد و مابه‌التفاوت آن به صورت یارانه نقدی به مردم پرداخت شود. اما این سیاست خطاست.
نباید مابه التفاوت بنزین بصورت یارانه به مردم داد
اوی اضافه کرد: در ایران گاهی پیشنهاد می‌شود قیمت بنزین به ۷۰ هزار تومان برسد و مابه‌التفاوت آن به صورت یارانه نقدی به مردم پرداخت شود. اما این سیاست خطاست. چرا؟ چون اگرچه در کوتاه‌مدت مردم از یارانه نقدی بهره‌مند می‌شوند، در بلندمدت تورم ناشی از افزایش قیمت بنزین به‌مراتب اثر مخرب‌تری خواهد داشت و در نهایت طبقات ضعیف متضرر و طبقات ثروتمند منتفع می‌شوند.
حسنخانی در پایان خاطرنشان کرد: پس اصل مهم این است؛ اگر قرار است قیمت بنزین اصلاح شود، باید تدریجی و هدفمند باشد تا تورم حداقلی ایجاد کند؛ نه اینکه با شوک‌درمانی و جهش ناگهانی، تورم گسترده و فشار معیشتی سنگین بر دوش مردم قرار گیرد.
منبع:تحلیل بازار
