امید محمدی؛ بازار گروه خودرو: صنعت خودرو کشور در شرایطی پیچیده و بحرانی قرار دارد؛ گروه خودروسازی سایپا و گروه صنعتی ایران خودرو با بدهی های سنگین، مشکلات زنجیره تامین و فشارهای مالی روبه رو هستند و سیاست های حمایتی دولت در کوتاه مدت تنها می تواند اثر موقتی داشته باشد. خودروسازان میراث دار تصیماتی هستند که در گذشته وزارت صمت به آن ها ابلاغ کرده و اکنون به جای توجه و تمرکز به توسعه یا رشد کیفیت، باید آنچه که از پیش برای آن ها تعهد ایجاد شده را ایفا کنند. باتوجه به اینکه قیمت گذاری خودرو به خودروسازان واگذار شده است، اما اثر مثبت این مساله چند ماه زمان می برد تا نمایان شود، از همین رو زمان آن رسیده که وزارت صمت به عنوان سیاستگذار صنعتی شیوه جدید برای بهبود اوضاع خودروسازان اتخاذ کند، برای بررسی این مسائل با «سعید مدنی» مدیرعامل اسبق گره خودروسازی سایپا به گفت و گو پرداختیم؛
* به تازگی خبرهایی مبنی بر تزریق نقدینگی دولت به سایپا و ایران خودرو مطرح شده است، به نظر شما این حمایت ها چقدر می تواند موثر باشند؟
آنچه دولت قصد دارد انجام دهد، تنها می تواند یک اقدام کوتاه مدت باشد. برای اینکه خودروسازان به مسیر درست باز گردند، لازم است استقلال عملی داشته باشند و خودشان مدیریت مشکلات شان را به عهده بگیرند. حمایت های مداوم مالی از طرف دولت، بدون هدایت صحیح، به سمت بازار سوداگری می رود و تاثیری به تولید واقعی ندارد. ۱۰ سال است که این نکات را تکرار کردیم، اما نتیجه ملموسی حاصل نشده است.
* شما پیشتر اشاره داشتید که کمک های دولت به خودروسازان اقدامی کوتاه مدت است، این مهم نمی تواند نیاز خودروسازان را تامین کند؟
هنگامی که تصمیمات تحت فشار گرفته می شوند، اثر آن کوتاه مدت و غیرپایدار خواهد بود. برای مثال، قطعه سازان اعلام کردند که اگر حمایت نشوند، تولید متوقف خواهد شد. دولت ممکن است وعده بدهد، اما تضمینی برای اجرای کامل این وعده ها وجود ندارد. حتی اگر مبلغی جزئی به قطعه سازان داده شود، این بده ی‌ها در نهایت به خودروسازان باز می گردد و مشکل اصلی حل نمی شود.
* به تازگی نقدهای متعددی به سایپا وارد شده است، نظر شما در خصوص تیم مدیریت فعلی این خودروساز بزرگ کشور چیست؟
تیم مدیریت فعلی در گروه خودروسازی سایپا تلاش های خوبی داشتند، اما میراث پیش فروش ها و ساختارهای ناکارآمد گذشته هنوز مانع اصلی هستند. دولت باید دخالت های مستقیم خود در خودروسازان بزرگ مانند قیمت گذاری، فروش و انتخاب هیئت مدیره را کاهش دهد و به خودروسازان اجازه دهد با استقلال عمل کنند. تنها در این شرایط می توان به افزایش تیراژ تولید و مدیریت بهتر بازار امیدوار بود.
* شما در مصاحبه های گذشته اعلام کردید که نباید خودروسازان رها شوند، اما اکنون تاکید به «رها کردن» تولیدکنندگان خودرو دارید، منظور شما از این واژه چیست؟
رها کردن به معنای بی توجهی نیست؛ دولت باید برنامه های تولید خودروسازان را با دقت پایش کند، اما دخالت در امور اجرایی نداشته باشد. تجربه ۴۰ ساله نشان داده که مدیریت مستقیم دولتی نتیجه بخش نبوده است. استقلال عملی خودروسازان امکان تجربه گری و نوآوری در تصمیم گیری ها را فراهم می‌کند.
* باتوجه به سابقه شما در صنعت خودرو، نقش دولت در روابط خودروسازان و قطعه سازان چگونه باید باشد؟
وزارت صمت وظیفه سیاست گذاری دارد، اما این وظیفه تاکنون به شکل ناقص انجام شده است. برخی وزرا دخالت بیش از حد داشتند و برخی دیگر، عملا رها کردند. اگر دولت وظایف اصلی خود را در قبال خودروسازان انجام دهد و دخالت اجرایی را کاهش دهد، می تواند برنامه های خودروسازان را بیشتر پایش و نظارت کند.
امروز تعداد کارخانه های مونتاژ به ۳۰ تا ۴۰ واحد صنعتی رسیده است و برخی از آن ها ظرفیت تولید قابل توجهی دارند و می توانند به عنوان رقیب جدی مطرح شوند
* با ورود تعداد زیادی کارخانه مونتاژ و شرکت های جدید، فضای رقابتی چگونه به عملکرد دو خودروساز بزرگ تاثیر می گذارد؟
امروز تعداد کارخانه های مونتاژ به ۳۰ تا ۴۰ واحد صنعتی رسیده است و برخی از آن ها ظرفیت تولید قابل توجهی دارند و می توانند به عنوان رقیب جدی مطرح شوند. فضای رقابتی اگر درست مدیریت شود، خودروسازان بزرگ را وادار می کند محصولات مناسب تولید و قیمت گذاری منطقی داشته باشند. اما دخالت مداوم دولت و تصمیمات ناپایدار، این رقابت را مخرب می کند.
زیان انباشته دو خودروساز بزرگ به حدود ۳۱۰ هزار میلیارد تومان رسید، این بدهی ناشی از سیاست های نادرست قیمت گذاری و ورود نقدینگی به بازار سوداگری است، این مقدار زیان معادل ۳ میلیارد دلار بودجه است که با چنین سرمایه ای می توانستیم واحدهای مشابه و البته به روز تر از ایران خودرو و سایپا ایجاد کنیم
* بدهی های سنگین و زیان انباشته دو خودروساز بزرگ چه اثراتی به اقتصاد کلان کشور دارد؟
زیان انباشته دو خودروساز بزرگ به حدود ۳۱۰ هزار میلیارد تومان رسید، این بدهی ناشی از سیاست های نادرست قیمت گذاری و ورود نقدینگی به بازار سوداگری است. به جای اینکه این منابع وارد بازار سرمایه شوند، به سمت سوداگری رفتند و تورم ایجاد کردند. این مقدار زیان معادل ۳ میلیارد دلار بودجه است که با چنین سرمایه ای می توانستیم واحدهای مشابه و البته به روز تر از ایران خودرو و سایپا ایجاد کنیم که ظرفیت تولید آن ها بیشتر از دو خودروساز فعلی باشد.
* به نظر شما متولیان باید fرای برون رفت از مشکلات فعلی صنعت خودرو چه اقدامی انجام دهند؟
دولت باید از دخالت های مستقیم دست بکشد و خودروسازان را بر اساس برنامه های مشخص و قابل پایش رها کند. این رهاسازی به معنای ول کردن شرکت ها نیست، بلکه نظارت و پایش برنامه ها است. تجربه نشان داده که وقتی خودروسازان زمین می خورند، دوباره بر می خیزند و تجربه کسب می کنند. این مسیر بهتر از مدیریت دولتی مطلق و ناکارآمد است. اراده و جسارت دولت برای اجرای این راهکار ضروری است، دولت باید وظایف سیاست گذاری و پایش را انجام دهد، از دخالت اجرایی خودداری کند و اجازه دهد خودروسازان با استقلال و برنامه ریزی عمل کنند. هدایت نقدینگی به سمت تولید واقعی و مقابله با سوداگری ضروری است. اگر این مسیر طی شود، مشکلات فعلی حل خواهد شد و صنعت خودرو می تواند به شکل پایدار و رقابتی فعالیت کند.
منبع:تحلیل بازار
