منتشر شده در ۱۷ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۱۸:۳۰
موتور TU3 ایران خودرو که پیش‌تر روی پژو ۲۰۶ تیپ ۲ نصب می‌شد، اکنون در پژو ۲۰۷ استفاده می‌شود و همچنان تولید می‌شود.
مشخصات فنی موتور TU3
موتور TU3 با حجم ۱.۴ لیتر (۱۳۶۰ سی‌سی) با چهار سیلندر خطی و ۸ سوپاپ، وزنی معادل ۱۱۴ کیلوگرم دارد. این موتور قادر به تولید ۷۵ اسب‌بخار در ۵۵۰۰ دور بر دقیقه و حداکثر گشتاور ۱۱۸ نیوتن‌متر در ۳۴۰۰ دور بر دقیقه است. نسبت تراکم سوخت به هوا ۹.۶ به ۱ و سیستم سوخت‌رسانی آن انژکتوری چند نقطه‌ای (MPI) است. استاندارد آلایندگی مدل‌های قدیمی یورو ۴ و مدل‌های جدید یورو ۵ را شامل می‌شود. قطر پیستون ۷۷ میلی‌متر، میزان جابه‌جایی آن ۷۵ میلی‌متر و مصرف سوخت آن در شهر ۹.۲، در جاده ۵.۴ و ترکیبی ۶.۸ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر است.
بلوک و سرسیلندر از آلیاژ آلومینیوم ساخته شده و میل‌سوپاپ آن تک میل‌سوپاپ بالا (SOHC) است. نوع سوخت بنزین با اکتان ۹۵ بوده و ظرفیت محفظه روغن موتور ۳.۲۵ لیتر است. طراحی ساده این موتور باعث دوام نسبی و تعمیر آسان آن برای مکانیک‌ها شده است.
تاریخچه موتور TU3 و ورود به ایران
خانواده پیشرانه TU متعلق به پژوسیتروئن است و اولین نسل آن در سال ۱۹۸۶ میلادی رونمایی شد. طی دو دهه، شش نسل از موتورهای TU توسعه یافت که تنها دو نسل TU3 و TU5 به بازار ایران راه پیدا کردند. ایران خودرو اولین بار در سال ۱۳۸۰ موتور TU3 را روی پژو ۲۰۶ نصب کرد و سه تیپ ۱، ۲ و ۳ با آن عرضه شدند؛ اما به دلیل تیراژ پایین تیپ‌های ۱ و ۳، TU3 عمدتاً با پژو ۲۰۶ تیپ ۲ شناخته می‌شود.
این موتور از اواخر دهه ۸۰ با افزایش داخلی‌سازی وارد خطوط تولید شد و در پژو ۲۰۶ تیپ ۲ نصب شد. در ابتدا، TU3 با استقبال مشتریان روبه‌رو شد و سهم قابل توجهی از بازار خودروهای شهری را در اختیار داشت، اما ورود موتورهای مدرن‌تر و کم‌استهلاک، استقبال از آن را به مرور زمان کاهش یافت. این روند نشان‌دهنده تغییر نسبی میل بازار و گرایش به سمت خودروهای مدرن و اقتصادی‌تر است.
نقاط ضعف و محدودیت‌های موتور TU3
توان پایین و شتاب محدود، استهلاک بالای قطعات و نبود نسخه ارتقایی، اصلی‌ترین نقاط ضعف TU3 هستند. برخلاف دیگر موتورهای ایران خودرو، TU3 با همان طراحی اولیه باقی مانده و مشکلاتی مانند سوختن واشر سرسیلندر که در موتور XU7 نیز مشاهده می‌شود، در این موتور هم وجود دارد. ساختار مشابه با XU7 باعث شده تعمیر و نگهداری برای مکانیک‌ها آشنا باشد، اما نیاز به سرویس منظم برای جلوگیری از خرابی‌های جدی حیاتی است. TU3 با توجه به حجم کم و طراحی قدیمی، از نظر توان و دوام رقابتی با موتورهای جدید ندارد و حتی برای خودروهای شهری محدودیت ایجاد می‌کند.
تیراژ و بازار فعلی
آخرین تولید TU3 برای پژو ۲۰۶ تیپ ۲ تا سال ۱۴۰۲ ثبت شد و اکنون تنها برای پژو ۲۰۷ مدل TU3 تولید می‌شود. تیراژ آن نسبت به سایر موتورهای ایران خودرو مانند TU5 پلاس، EF7 و XUP به شدت کاهش یافته است. پژو ۲۰۷ با موتورهای جدیدتر، قیمت مناسب‌تر و تنوع مدل بیشتر جای TU3 را گرفته و ادامه تولید این موتور بیشتر به دلیل صرفه اقتصادی و حفظ تنوع محدود مدل‌هاست تا توجیه فنی واقعی.
آیا TU3 روی خط تولید باقی می‌ماند؟
یکی از مهم‌ترین سوالات درباره موتور TU3، آینده حضور آن در خطوط تولید ایران خودرو است. برخلاف موتور XUP که حضورش با توجیه فنی و نیاز خودروهایی مانند آریسان ۲ به گشتاور مشخص قابل توضیح است، TU3 هیچ مزیت فنی مشخصی برای بقای طولانی ندارد.
آیا صرفاً قیمت پایین‌تر و ایجاد تنوع محدود، دلیل کافی برای ادامه تولید این پیشرانه قدیمی است؟ در حالی که در جهان، حجم موتور خودروهای اقتصادی کاهش یافته و بسیاری حتی سه سیلندر شده‌اند، این موتورها جدید، کم‌استهلاک و سازگار با استانداردهای روز هستند . TU3 اما نه توان رقابتی دارد، نه استهلاک آن کم است و نه فناوری آن پاسخگوی استانداردهای مدرن است.
سوال این است: چرا این موتور باید روی خط تولید باقی بماند؟
آیا ایران خودرو نمی‌تواند با حذف TU3 و سرشکن کردن هزینه‌های خط تولید، منابع را به تولید پیشرانه‌های قدرتمندتر و کارآمدتر مانند TU5 پلاس منتقل کند؟ واقعیت این است که حتی از نظر تنوع مدل و جذابیت برای مشتری، TU3 گزینه چندان راضی کننده نیست.
جمع‌بندی و چشم‌انداز
موتور TU3 ایران خودرو با توان محدود، استهلاک بالا و نبود نسخه ارتقایی، بیش از آنکه یک موتور اقتصادی باشد، یک نمونه تاریخی است. شباهت ساختاری با XU7 باعث شده مشکلات کلاسیک مشابه داشته باشد و هنوز یادآور تجربه طولانی تولید موتورهای ایرانی باشد. آینده این موتور در خطوط تولید ایران خودرو محل بحث است و مشخص نیست مزیت واقعی آن برای بقا در بازار و تولید چیست.
هاچبک ارزان ایران‌خودرو ارزش خرید دارد؟ پژو ۲۰۷ TU3 زیر ذره بین
