منتشر شده در ۰۴ تیر ۱۴۰۴ ساعت ۱۴:۰۰
یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در بالارفتن ارزش یک خودرو کلاسیک تملک افراد سرشناس و خاص بر آن‌ها می‌باشد که بر این اساس می‌توان قیمت خرید و فروش فراری جکی استوارت و یا کادیلاک الویس پریسلی در چند سال اخیر را مثال زد؛ البته تملک چهره‌های سیاسی بر خودروها نیز باعث افزایش ارزش آن‌ها می‌شود که شاهد این ادعای ما خودروهای مربوط به پادشاه پیشین کشورمان بوده که هر از گاهی در گوشه و کنار این کره خاکی با قیمت‌های قابل توجهی معامله می‌شوند.
اما بدون تردید و به دور از تمامی نظرات، آدولف هیتلر را می‌توان در شمار پرحاشیه‌ترین حاکمان تاریخ بشری دانست چرا که به همان اندازه که از منظر برخی منفور است، به همان اندازه نیز مورد احترام و علاقه افرادی دیگر قرار دارد و به همین بهانه نیز در این نوشتار به بررسی یکی از خودروهای خاص مربوط به او می‌پردازیم.
در سال های اخیر تب اضافه نمودن یک محور اضافه به انتها خودروهای آفرودر و به اصطلاح ۶ چرخ نمودن آن‌ها داغ شده که ابتدا با عرضه مرسدس بنز G63 6*6 در سال ۲۰۱۳ و باز تعریف مرسدس بنز از یک خودرو لوکس و آفرودر آغاز شد اما این نخستین بار نبود که ستاره پر فروغ آسمان اشتوتگارت دست به تولید چنین خودرویی میزد.
نخستین بار در سال ۱۹۳۴ مدل های G1 تا G5 با کد اتاق W31 به عنوان خودروی ستاد/فرماندهی برای ورماخت (نیروی مسلح رایش سوم) تولید شد. این خودروها در دو گونه سدان تورینگ هفت‌نفره یا سدان بسته طراحی شده و عمدتاً توسط طبقات بالای رژیم نازی در رژه‌ها و بازرسی‌ها استفاده می‌شدند، زیرا برای مصارف عمومی ارتش بیش از حد پرهزینه تلقی می‌شدند و همواره زیر سایه مدل لوکس تر ۷۷۰ که جنبه تشریفات بالاتری داشت قرار می‌گرفت.
تاریخچه:
G4 توسعه‌یافته مدل G1 بود که در سال ۱۹۲۶ معرفی شده بود. تمامی مدل‌ها مجهز به موتور خطی ۸ سیلندر بودند که در سه سال نخست با حجم موتور ۵۰۱۸ سی‌سی (۳۰۶٫۲ اینچ مکعب)، با قدرت ۱۰۰ اسب بخار (۷۴ کیلووات) قدرت تولید می‌کرد. این خودرو با پیکربندی ۴*۶ (شش چرخ با چهار چرخ محرک) و گیربکس چهار سرعته دارای سنکرونایزر برای دنده‌های بالاتر مجهز بود که نیرو را از طریق دیفرانسیل‌های خود قفل شونده به هر چهار چرخ عقب منتقل می‌کرد چراکه چرخ‌های جلو محرک نبودند. چرخ‌های عقب به دو محور صلب به فاصله ۹۵۰ میلی‌متر (۳۷ اینچ) از یکدیگر متصل بودند. محور جلو نیز صلب بوده و هر شش چرخ به ترمزهای هیدرولیک با تقویت‌کننده سروو مجهز بودند و به دلیل استفاده از لاستیک‌های آفرود حداکثر سرعت این خودرو به ۶۷ کیلومتر بر ساعت (۴۲ مایل بر ساعت) محدود می‌شد و در صورت حرکت در مسیرهای خارج جاده‌ای مصرف سوخت این خودرو به ۳۸ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر می‌رسید.
شاسی این خودرو از نوع جعبه‌ای طویل بود که فضای داخلی گسترده‌ای را فراهم می‌کرد. صندلی‌های راحت برای حداکثر هفت نفر شامل نیمکت‌های جلو و عقب و یک ردیف میانی دو نفره با دسته‌های تکیه‌گاه مجزا تعبیه شده بود. نخستین سری از این خودروها برای استفاده هیتلر و افسران همراهش به اس اس تحویل داده شدند و با بدنه خاکستری براق و گلگیرها و پله‌های مشکی براق رنگ‌آمیزی شده بودند. اما تا پایان جنگ، تمامی آن‌ها متناسب با کاربرد نظامی، با پوشش مات ضد انعکاس و یا رنگ‌آمیزی استتاری بازسازی شدند. بسیاری از مدل‌های G4 متعلق به مقامات ارشد حزب نازی همچنین به پروژکتورهای نورافکن رو به عقب مجهز بودند تا رانندگان غیرمجازی که از فاصله بسیار نزدیک دنبال‌شان می‌کردند را به طور موقت دچار نابینایی لحظه‌ای کنند.
از سال ۱۹۳۷، پیشرانه قدرتمندتری با حجم ۵۲۵۲ سی‌سی معادل ۳۲۰٫۵ اینچ مکعب و قدرت ۱۱۵ اسب بخار جایگزین نمونه پیشین شد، اما عملکرد خودرو تغییری نکرد. در خلال سال‌های ۱۹۳۷ تا ۱۹۳۸ تعداد ۱۶ دستگاه از این مدل تولید شد.
از سال ۱۹۳۸، پیشرانه بزرگ‌تری با حجم ۵۴۰۱ سی‌سی (۳۲۹٫۶ اینچ مکعب) و قدرت ۱۱۰ اسب بخار به کار گرفته شد. خودروهای این مدل توسط آدولف هیتلر و ستادش در رژه‌های الحاق اتریش (آنشلوس) و منطقه سودتنلند استفاده شدند. تعداد ۳۰ دستگاه از این سری تولید شد و تولید آن در سال ۱۹۳۹ برای همیشه به پایان رسید.
وضعیت کنونی:
اما از میان ۵۷ دستگاه تولید شده، تعداد چهار دستگاه به صورت اصیل باقی مانده‌اند که در ادامه به بررسی سرنوشت و وضعیت فعلی هریک از آن‌ها می‌پردازیم:
یک دستگاه که پیش از جنگ در جریان الحاق چکسلواکی و اتریش استفاده می‌شد، در موزه خودرو و فناوری زینسهایم (Sinsheim Auto & Technik Museum) نگهداری می‌شود. پس از جنگ جهانی دوم، این خودرو ابتدا به خودروی آتش‌نشانی تبدیل شد و نهایتاً مرمت و به موزه اهدا گردید.
یک دستگاه دیگر از سری G4 که در اصل هدیه هیتلر به فرانسیسکو فرانکو (دیکتاتور اسپانیا) بود، در مجموعه خودروهای گارد سلطنتی اسپانیا قرار دارد و در تالار تاریخی گارد سلطنتی (Sala Histórica de la Guardia Real) واقع در پادگان ال پاردو به نمایش گذاشته شده است. این خودرو توسط کلاسیک سنتر مرسدس-بنز در آلمان به سفارش شعبه اسپانیای این شرکت مرمت و به خانواده سلطنتی اهدا شد. ویژگی خاص این خودرو وجود مدالیون نورانی حضرت مریم (Virgin Mary) در صفحه داشبورد آن بود.
دستگاه سوم پس از جنگ در هالیوود استفاده می‌شد. این خودرو در اصل توسط استودیو پارامونت پیکچرز در راستنبرگ (محل استقرار ستاد فرماندهی هیتلر) به صورت رها شده پیدا شد و پس از انتقال به آمریکا، برای استفاده در فیلم‌ها به رنگ خاکستری یکدست رنگ‌آمیزی شد. این خودرو در تیتراژ ابتدایی و برخی صحنه‌های سریال کمدی هاگان قهرمانان (Hogan’s Heroes) ظاهر می‌شد و معمولاً به عنوان خودروی ستادی شخصیت «ژنرال بورکهالتر» (با بازی لئون آسکین) استفاده می‌شد. همچنین در بسیاری دیگر از فیلم‌های هالیوود، عمدتاً فیلم‌های جنگی، به کار گرفته شد. این خودرو بعدها در یک مزایده فروخته شد و هم‌اکنون در اختیار کلکسیون کوین ویتکرافت (Kevin Wheatcroft Collection) در بریتانیاست. خودرو به طور کامل بازسازی، قطعه قطعه شده و به حالت نو مرمت شده و با رنگ آبی و مشکی بازسازی شده است.
* دستگاه چهارم در موزه هوایی لیون (Lyon Air Museum) در سانتا آنا، کالیفرنیا نگهداری می‌شود.
در سال ۲۰۰۹، یک کلکسیونر خودروهای کلاسیک سه دستگاه W31 را به قیمت ۹ میلیون دلار در آمریکا به فروش گذاشت. این خودروها که ارتباط اثبات نشده‌ای با آدولف هیتلر داشتند، شامل یک کابریولت آبی و یک W31 خاکستری ورماخت با کابین بسته بودند. ویژگی خاص خودروی کابریولت این بود که صندلی سرنشین جلو قابلیت تا شدن به سمت بالا را داشت و امکان ایستادن به صورت عمودی در خودرو فراهم می‌شد.
ظاهر تمام این خودروها شباهت بسیاربالایی به مدل‌های عادی مرسدس بنزهای آن دوران مانند سری معروف ۱۷۰ داشته و شاید از این جهت بدان نقد کرده و این خودرو را در شمار زیباترین مرسدس بنزهای کلاسیک ندانست. اما به هیچ عنوان نمی‌توان عجایب فنی این نسل را خصوصا در آن سال‌ها نادیده گرفت و موضوع مهم دیگر تاریخچه مهم و غنی آن است که تمامی موارد و انتقادها را کمرنگ جلوه می‌دهد.
در پایان آرزو می‌کنیم در کشورمان نیز توجه بیشتری به تاریخچه صنعت خودروسازی ایران و خودروهای مهم و تاثیرگذار تاریخ صورت گیرد تا هر روزه با شرایط فاجعه‌بار نگهداری از آن‌ها و یا بازسازی‌های ناشیانه و فاجعه‌بار، بیننده نابود شدن و از میان رفتن تکه‌هایی از تاریخ کشورمان نباشیم.
