وحید پورتجریشی؛ بازار: سرانجام پس از روزها تنش مداوم میان ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی، منبع رسمی خبری سه شنبه شب از امضای توافق بر سر شیوه جدید همکاری و چارچوب نظارتی آژانس بر نحوه فعالیت های هسته ای ایران خبر دادند. اگرچه تا لحظه نگارش این گزارش، هنوز جزئیاتی از توافق صورت گرفته میان سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و رافائل گروسی منتشر نشده، اما مدیرکل آژانس شب گذشته پس از امضای توافق، آن را اقدامی مهم و حرکتی در مسیر درست از سوی ایران دانست. وی پیش از امضای توافق سه شنبه شب نیز طی اظهاراتی اعلام کرده بود که دستیابی به توافق میان تهران و آژانس می تواند از بروز درگیری نظامی تازه جلوگیری کند.
تجاوز نظامی اسرائیل به قطر و هوشمندی ایران
علاوه بر توافق شب گذشته میان تهران و آژانس، منطقه خاورمیانه همزمان شاهد رخداد مهم دیگری نیز بود. تجاوز آشکار رژیم صهیونیستی به آپارتمان محل سکونت اعضای دفتر حماس در قطر بار دیگر بر دامنه تنش و آتش جنگ در خاورمیانه افزود. به ادعای منابع اطلاعاتی اسرائیل، برنامه ریزی و طراحی این تجاوز نامشروع از یک سال پیش انجام شده بود و بدون شک، همزمانی این حمله با برگزاری مذاکرات میان ایران و آژانس در قاهره را نمی توان تصادفی قلمداد کرد.
اکتفای ایران به محکوم کردن این تجاوز آشکار و اتخاذ موضعی منطقی در قبال آن از یک سو و ازسرگیری همکاری با آژانس همزمان با تجاوز اسرائیل به قطر از سوی دیگر،بر خلاف آنچه رژیم صهیونیستی تصور می کرد، موج انتقادات فزاینده جهانی را به جای ایران، به سمت تل آویو نشانه رفت
به نظر می رسد هدف از ترور رهبران حماس در قطر، تحت الشعاع قرار دادن مذاکرات هسته ای میان تهران و آژانس بوده و تل آویو حساب ویژه ای روی واکنش احتمالی جناح رادیکال در ایران نسبت به این حمله و جلوگیری از امضا یا اجرای هرگونه توافق میان دو طرف باز کرده بود. البته این خیال خام، با هوشمندی دستگاه دیپلماسی و خرد ورزی نام سیاسی حاکم بر ایران نقش بر آب شد.
اکتفای ایران به محکوم کردن این تجاوز آشکار و اتخاذ موضعی منطقی در قبال آن از یک سو و ازسرگیری همکاری با آژانس همزمان با تجاوز اسرائیل به قطر از سوی دیگر،بر خلاف آنچه رژیم صهیونیستی تصور می کرد، موج انتقادات فزاینده جهانی را به جای ایران، به سمت تل آویو نشانه رفت. از رهبران تروئیکای اروپایی گرفته تا سران شورای همکاری خلیج فارس، همگی این اقدام رژیم صهیونیستی را محکوم کرده و حق قطر برای پاسخ به این اقدام وحشیانه و خارج از عرف بین المللی را به رسمیت شناختند. حتی ایالات متحده به عنوان حامی بی چون و چرای اسرائیل نیز مجبور شد با واکنش فوری نسبت به این تجاوز، مدعی شود که هیچ دستی در این اقدام تل آویو نداشته است. از این منظر باید گفت که مجموع رخدادهای شب گذشته، از امضای توافق میان تهران و آژانس گرفته تا محکومیت گسترده اقدام اسرائیل، جملگی به سود ایران تمام شده و دست دستگاه دیپلماسی در تهران را برای ادامه چینش پازل معادلات با غرب را تا حد زیادی باز کرد.
محکومیت حمله اسرائیل از سوی گوترش در آستانه سفر رئیس جمهور به نیویورک
نکته بسیار مهم دیگری که در رخدادهای مربوط به حمله اسرائیل به قطر رخ داد، محکومیت قاطع حمله اسرائیل به قطر از سوی دبیرکل سازمان ملل متحد آنتونیو گوترش بود. وی با انتشار پیامی نوشت: «من این نقض آشکار حاکمیت و تمامیت ارضی قطر را محکوم می کنم». اگرچه انتشار چنین پیام هایی از سوی دبیرکل سازمان ملل امری عادی تلقی می شود، اما آنچه به این پیام اهمیت می بخشد، سفر قریب الوقوع مسعود پزشکیان رئیس جمهوری کشورمان به نیویورک برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد است.
تل آویو سه شنبه شب به کشوری حمله کرد که نه تنها همچون ایران هیچگاه رژیم صهیونیستی را به نابودی تهدید نکرده بود، بلکه تلاش هایی مجدانه برای دستیابی به صلح میان حماس و تل آویو طی سال های اخیر به کار بسته است
به نظر می رسد در نشست پیش روی مجمع عمومی و سفر رئیس جمهور به نیویورک در تاریخ یکم مهر ماه، وضعیت متفاوتی نسبت به سال های گذشته تجربه کنیم. یکصدایی اروپا، شورای همکاری خلیج فارس و کشورهای اسلامی در محکوم کردن تجاوز رژیم صهیونیستی علیه حاکمیت قطر، مطمئنا نه تنها متن سخنرانی پزشکیان را تغییر خواهد داد، بلکه به احتمال زیاد جوی به نسبت مثبت را در نیویورک ایجاد خواهد کرد که می تون به سود دیپلماسی از آن بهره برد. مشخصا، تفاوت حمله سه شنبه شب اسرائیل به قطر با جنگ ۱۲ روزه در یان بود که ایران طی سال های پس از انقلاب، رسما دشمنی خود با اسرائیل و آرزوی نابودی رژیم صهیونیستی را مکررا اعلام کرده بود که نتانیاهو نیز از همین بهانه برای توجیه تجاوز خود تحت عنوان دفاع پیشدستانه علیه ایران بهره برد. اما در مورد قطر، ماجرا از صدر تا ذیل متفاوت است. در نظر داشته باشید که تل آویو سه شنبه شب به کشوری حمله کرد که نه تنها همچون ایران هیچگاه رژیم صهیونیستی را به نابودی تهدید نکرده بود، بلکه تلاش هایی مجدانه برای دستیابی به صلح میان حماس و تل آویو طی سال های اخیر به کار بسته است. قطر نه مانند ایران موشک بالستیک در اختیار دارد و نه برنامه هسته ای مشکوک (به ادعای غرب). از سوی دیگر، دوحه همچنان بخشی از برنامه آمریکا و اسرائیل برای پیوستن به توافق ابراهیم نیز بود. لذا، حمله رژیم صهیونیستی به این کشور به هیچ روی توجیه پذیر نبوده و بهانه ای نیز نمی توان برای آن یافت و بافت!
نکته پایانی اینکه توافق ایران با آژانس و همزمانی آن با تجاوز اسرائیل به قطر، می تواند فرآیند اسنپ بک و سرسختی شورای امنیت در خصوص پرونده هسته ای ایران را در صورت ادامه رفتار پخته دیپلماتیک تهران، تا حد زیادی تحت الشعاع قرار دهد. سفر پزشکان به آمریکا و رایزنی های دوجانبه رئیس جمهور با سران کشورهای اسلامی و غربی در حاشیه برگزاری نشست مجمع عمومی نیز می تواند گشایش های قابل توجهی برای کشور به همراه داشته باشد که در این صورت، حتما شاهد بازگشت آرامش نسبی به بازار به ویژه بازار ارز طی هفته های آتی خواهیم بود.
منبع:تحلیل بازار
