بازار، گروه بانک و بیمه: نقشه اقتصاد جهان امروز، صحنه جدال بی‌وقفه میان قدرت‌های مالی شرق و غرب است. اژدهایان چینی با بانک‌های دولتی عظیم و عقاب‌های آمریکایی با وال‌استریت و مؤسسات سرمایه‌گذاری چند تریلیون دلاری، نبض جریان پول و سرمایه را در دست دارند. در این میدان، بازیگران بانکی اروپا و ژاپن نیز با سابقه‌ای ریشه‌دار و شبکه‌ای جهانی، همچنان نقشی تعیین‌کننده ایفا می‌کنند؛ از بانک‌های فراقاره‌ای تا بورس‌های بین‌المللی و صرافی‌های رمزارزی که به سرعت در حال بازتعریف مرزهای تجارت و بانکداری‌اند.
درر این سلسه نوشتار و در فصل اول قرار است، دوازده بخش شاخص صنعت مالی جهان را پیش روی مخاطب قرار دهیم؛ بخش‌هایی که در هرکدام، برترین‌ها و اثرگذارترین‌ها معرفی خواهند شد؛ از غول‌های بانکی و بورس‌های پیشرو، تا شرکت‌های فناوری مالی که قواعد بازی را دگرگون کرده‌اند. رویکرد ما، نه‌تنها به اعداد و ترازنامه‌ها، بلکه به استراتژی‌های سلطه، سهم بازار جهانی، نوآوری‌های فناوری و نقش سیاسی-اقتصادی هر بازیگر خواهد پرداخت.
ایران نیز در این نقشه، گرچه با محدودیت‌های متعدد مواجه است، توانسته با تکیه بر بانک‌های قدرتمند، توسعه فناوری‌های پرداخت و پیشرفت پلتفرم‌های معاملاتی داخلی، جایگاهی رو به رشد کسب کند. اما مسیر تا رسیدن به استانداردهای جهانی همچنان طولانی است. اتصال به جریان فناوری نسل چهارم مالی، همکاری هوشمندانه با بازارهای بین‌المللی و پذیرش تجربه‌های موفق جهانی، می‌تواند این فاصله را کاهش دهد.
هدف این مجموعه، الهام‌بخش بودن برای سیاست‌گذاران و فعالان صنعت مالی است؛ تا ایران نیز هم‌پای برترین‌های جهان، در رقابت مدرن و کارآمد صنعت مالی حضور یابد.
حضور قدرتمند چین عرصه رقابت را برای بانک‌های آمریکایی و اروپایی تنگ‌تر کرده و الگوی بازی را تغییر داده است
غول‌های بانکی جهان؛ ستون‌های اقتصاد ۲۰۲۵
در منظومه پول و سرمایه، بانک‌های عظیم صرفاً مؤسسات مالی نیستند؛ ایشان ستون‌های پایدار اقتصاد جهانی و موتور محرک چرخه‌های رشد و توسعه محسوب می‌شوند. با دارایی‌هایی که هر یک به چند هزار میلیارد دلار می‌رسد، شبکه‌ای متراکم در پنج قاره گسترش داده‌اند و به پشتوانه نوآوری‌های فناورانه، شفافیت عملیاتی، مدیریت ریسک پیشرفته و تأمین سرمایه‌های کلان، جریان اقتصاد بین‌الملل را هدایت می‌کنند.
این مؤسسات نه‌تنها تولیدکننده ثروت‌اند، بلکه نقش راهبردی در رشد کسب‌وکارها، توسعه زیرساخت‌های حیاتی و حتی شکل‌دهی به سیاست‌های اقتصاد کلان ایفا می‌نمایند. از تأمین مالی پروژه‌های عظیم نفت و انرژی گرفته تا پشتیبانی از صنایع نوآور فناوری، غول‌های بانکی در هر نقطه‌ای که سرمایه نیاز به حرکت دارد، حضور فعال دارند.
شناخت دقیق این نام‌های بزرگ، برای فعالان مالی ایرانی ضرورتی مضاعف دارد؛ زیرا آگاهی از ساختار، مدل‌های درآمدی و روندهای نوین بانکداری جهانی، راهی است برای همسویی با موج تحولات بازار و کاهش فاصله با استانداردهای بین‌المللی.
ده بانک بزرگ جهان در سال ۲۰۲۵، بر پایه دارایی کل (به تریلیون دلار)، بازیگرانی هستند که در ادامه معرفی خواهند شد؛ همان‌ها که مسیر سرمایه در جهان را تعیین کرده و نبض اقتصاد سیاره را در دست دارند.
بانک‌های چینی در سال ۲۰۲۵ با تصاحب چهار جایگاه نخست و در اختیار داشتن نزدیک به نیمی از دارایی سیستم بانکی جهان، معادلات قدرت مالی را تغییر داده‌اند
ده غول بانکی جهان در سال ۲۰۲۵؛ نقشه قدرت مالی سیاره
۱. بانک صنعتی و بازرگانی چین (Industrial and Commercial Bank of China – ICBC)
با بیش از ۶ تریلیون دلار دارایی، بزرگ‌ترین بانک جهان به شمار می‌رود. سهم عمده‌ای در تأمین مالی پروژه‌های زیرساختی عظیم چین دارد، در خدمات دیجیتال نوآور بوده و نفوذ عمیقی در بازارهای بین‌المللی ایجاد کرده است.
۲. بانک ساخت و ساز چین (China Construction Bank – CCB)
دارایی حدود ۵.۵ تریلیون دلار این بانک را در جایگاه دوم جهان قرار داده است. تمرکز بر تأمین مالی پروژه‌های ملی و هدایت رشد توسعه پایدار، ستون مأموریت این بانک محسوب می‌شود.
۳. بانک کشاورزی چین (Agricultural Bank of China – ABC)
با دارایی نزدیک به ۵ تریلیون دلار، سومین بانک بزرگ جهان است. مأموریت اصلی، حمایت از توسعه روستایی و کشاورزی چین و مدیریت شبکه‌ای گسترده شبیه به بانک کشاورزی ایران در سراسر کشور خود می‌باشد.
۴. بانک چین (Bank of China – BOC)
در جایگاه چهارم با حدود ۴.۷ تریلیون دلار دارایی، پیشگام بانکداری بین‌المللی و محور اصلی تأمین مالی تجارت خارجی چین است.
۵. جی‌پی مورگان چیس (JPMorgan Chase) – ایالات متحده
با بیش از ۴ تریلیون دلار دارایی، بزرگ‌ترین بانک آمریکایی و رهبر بانکداری سرمایه‌گذاری است. ویژگی بارز آن، تحلیل‌های جذاب و نوآوری‌های مؤثر در بانکداری دیجیتال می‌باشد.
۶. گروه مالی میتسوبیشی یواف‌جی (Mitsubishi UFJ Financial Group) – ژاپن
نخستین بانک ژاپنی با دارایی حدود ۳.۲ تریلیون دلار، دارای پرتفوی متنوع و قدرت ثبات مالی بالا در سطح منطقه و جهان است.
۷. بی‌ان‌پی پاریباس (BNP Paribas) – فرانسه
بزرگ‌ترین بانک فرانسه و منطقه یورو با دارایی ۳.۱۵ تریلیون دلار، تمرکز ویژه بر سرمایه‌گذاری‌های پایدار دارد.
۸. بانک آمریکا (Bank of America) – ایالات متحده
دومین بانک بزرگ ایالات متحده با سرمایه نزدیک به ۳ تریلیون دلار، پیشتاز در ارائه خدمات دیجیتال به مشتریان خرد است.
۹. بانک اعتباری اگریکول (Credit Agricole) – فرانسه
رهبر بانک‌های تعاونی اروپا با دارایی حدود ۲.۷ تریلیون دلار، مأموریت اصلی خود را در حمایت از کشاورزان تعریف کرده است.
۱۰. ولز فارگو (Wells Fargo) – ایالات متحده
با سرمایه‌ای حدود ۱.۹ تریلیون دلار، دهمین بانک بزرگ جهان در سال ۲۰۲۵ است و با وجود جایگاه پایین در این فهرست، همچنان یکی از بازیکنان مهم صنعت بانکی آمریکا به شمار می‌رود.
همگرایی قدرت سیاسی، استراتژی مالی و توسعه فناورانه در چین، نمونه‌ای قابل اقتباس برای کشورهایی است که به دنبال جهش در صنعت مالی هستند
سلطه شرق بر ترازنامه جهانی
ویژگی بارز برخی از این بانک‌ها، شبکه گسترده شعب و سیاست‌های نوآورانه در بانکداری خرد است که توانسته سهم بازار داخلی و خارجی را همزمان تقویت نماید. در نگاهی کلان، نکته درخور توجه آن است که بانک‌های چینی تقریباً نیمی از کل دارایی سیستم بانکی جهان را در اختیار دارند؛ پدیده‌ای که بیانگر قدرت فزاینده اقتصاد چین و حضور پررنگ دولت در حمایت‌های مالی و اعتباری است.
تصاحب چهار جایگاه نخست این فهرست توسط «چشم‌بادامی‌ها»، انعکاسی روشن از راهبردهای هماهنگ میان سیاست‌گذاری کلان اقتصادی و ابزارهای بانکی آن کشور به شمار می‌رود. برخلاف بسیاری از اقتصادهای آزاد که نقش دولت در بانکداری محدود به نظارت کلان است، چین توانسته با تلفیق حمایت دولتی و نوآوری عملیاتی، ساختاری بسازد که هم از نظر حجم دارایی و هم از نظر نفوذ بین‌المللی در موقعیتی بی‌رقیب قرار گیرد.
این سلطه، نه‌تنها چالش مهمی برای بانک‌های غربی ایجاد کرده، بلکه الگوی الهام‌بخشی برای اقتصادهای نوظهور است؛ الگویی که نشان می‌دهد همگرایی قدرت سیاسی، برنامه‌ریزی مالی و توسعه فناوری بانکی، می‌تواند نقشه قدرت جهانی را به نفع یک کشور تغییر دهد.
منبع:تحلیل بازار
