بازار؛ گروه کشاورزی: در شرایطی که صنعت شیلات و آبزی پروری جهان نیز همواره با چالش هایی مواجه است نوسان قیمت خوراک آبزیان عمدتا از مسائلی است که فرایند تولید را در این صنعت می تواند با چالش هایی مواجه سازد.
ارزش ۷۱.۲۸ میلیارد دلاری بازار جهانی خوراک آبزیان در سال ۲۰۲۵
بر اساس گزارش های جهانی منتشر شده بازار جهانی خوراک آبزیان پویایی خود را طی ده های اخیر داشته است به طوری که گزارش منتشر شده از سوی سایت تحقیقی straitsresearch حاکی از این است که اندازه بازار جهانی خوراک آبزیان در سال ۲۰۲۴ تقریباً ۶۶۷.۵۰ میلیارد دلار ارزش گذاری شده و پیش بینی می شود که از ۷۱.۲۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۵ به ۱۱۲.۲۷ میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۳ برسد که نشان دهنده نرخ رشد مرکب سالانه ۶.۷۱ درصد در دوره پیش بینی (۲۰۲۵-۲۰۳۳) است. رشد بازار به افزایش تقاضا برای غذاهای دریایی نسبت داده می شود. در واقع کارشناسان بر این عقیده هستند که رشد بازار در درجه اول ناشی از «افزایش تقاضای جهانی برای غذاهای دریایی» است که منجر به گسترش فعالیت های آبزی پروری شده است. به عبارت دیگر با کاهش ذخایر ماهی های وحشی و افزایش جمعیت جهان، آبزی پروری به منبع حیاتی غذاهای دریایی تبدیل شده است و توسعه خوراک آبزیان با کیفیت بالا را برای تضمین تولید پایدار و کارآمد ضروری می سازد. علاوه بر این، پیشرفت ها در فرمولاسیون خوراک، از جمله ترکیب منابع پروتئینی جایگزین و افزودنی ها برای افزایش ارزش غذایی و مقاومت در برابر بیماری، فرصت های قابل توجهی را برای گسترش بازار ارائه می دهد. به عنوان مثال، استفاده از پروتئین های گیاهی و پودر حشرات به عنوان جایگزین‌های پایدار برای پودر ماهی سنتی، با توجه به نگرانی های زیست محیطی و محدودیت منابع، در حال افزایش است.
سازمان فائو پیش بینی می کند که مصرف جهانی غذاهای دریایی تا سال ۲۰۳۰ به ۱۸۰ میلیون تن برسد و آبزی پروری بیش از ۶۰ درصد از این عرضه را تشکیل می دهد!
نکته قابل تامل اینکه در حالی به گفته کارشناسان تقاضای فزاینده برای غذاهای دریایی در درجه اول باعث گسترش سریع صنعت آبزی پروری جهانی می شود که طبق گزارش سازمان غذا و کشاورزی (FAO) که در ژوئن ۲۰۲۴ منتشر شده، پیش بینی می شود که مصرف جهانی غذاهای دریایی تا سال ۲۰۳۰ به ۱۸۰ میلیون تن برسد که آبزی پروری بیش از ۶۰ درصد از این عرضه را تشکیل می دهد!
این تقاضای رو به رشد، افزایش مداوم تولید آبزی پروری را ضروری می سازد که به نوبه خود، نیاز به خوراک آبزیان با کیفیت بالا را افزایش می دهد. نوآوری در فناوری خوراک، از جمله رژیم های غذایی حاوی آنزیم و جایگزین های مبتنی بر جلبک، ضمن حفظ پایداری، نرخ رشد ماهی را بیشتر افزایش می دهد.
نوسانات قیمت مواد اولیه؛ چالش بزرگ بازار جهانی خوراک آبزیان
علیرغم چشم انداز مثبت، بازار جهانی با چالش هایی مانند نوسانات قیمت مواد اولیه، به ویژه «پودر ماهی و روغن ماهی» که از اجزای سنتی خوراک آبزیان هستند، مواجه است. نوسانات عرضه به دلیل صید بی رویه و عوامل محیطی می تواند منجر به افزایش هزینه های تولید شود. به عنوان مثال، پدیده ال نینو در سال ۲۰۲۴ به طور قابل توجهی بر تولید پودر ماهی در پرو، صادر کننده پیشرو پودر ماهی، تأثیر گذاشته است. گزارش ها نشان می دهد که قیمت پودر ماهی از اوایل سال ۲۰۲۴، به میزان ۲۰ درصد افزایش یافته و چالش هایی را برای تولیدکنندگان خوراک آبزیان ایجاد کرده است.
سهم ۲۳درصدی ماهی کپور از تقاضای جهانی خوراک آبزیان در سال ۲۰۲۴
در بخش دیگری از این گزارش به بررسی بازار جهانی خوراک آبزیان بر اساس نوع محصول، پرداخته شده که نشان می دهد: بخش خوراک پلت در سال ۲۰۲۴ با سهم حدود ۶۵ درصد، به دلیل پایداری، تعادل مواد مغذی و سازگاری با سیستم های تغذیه خودکار، در صدر بازار قرار گرفت. همچنین بر اساس گونه ها، بخش «ماهی» در سال ۲۰۲۴ بازار را در اختیار داشت و کپور، تیلاپیا و ماهی سالمون بیشترین سهم را در این بازار داشتند. کپور به تنهایی نزدیک به ۲۳ درصد از تقاضای جهانی را به خود اختصاص داده و ماهی را به گونه غالب تبدیل کرده است.
از سوی دیگر در تقسیم بندی بازار بر اساس افزودنی ها، آمده است: بخش اسیدهای آمینه در سال ۲۰۲۴ با حدود ۲۸ درصد سهم، بازار را در اختیار داشت، زیرا مکمل لیزین و متیونین نقش حیاتی در سنتز پروتئین و راندمان خوراک ایفا می کند. ضمن اینکه بر اساس فرم، بخش خوراک خشک با سهم حدود ۶۸ درصد، به دلیل ماندگاری طولانی، نگهداری آسان و پذیرش بالا در مزارع آبزی پروری تجاری، در سال ۲۰۲۴ پیشرو بازار بود.
نکته قابل تامل اینکه در بررسی بازار بر اساس عملکرد، اینگونه آمده است که بخش حفظ سلامت (خوراک آبزیان کاربردی) در سال ۲۰۲۴ با ارزش ۵۲.۱ میلیارد دلار، بازار را در اختیار داشت و پیش بینی می شود با نرخ رشد مرکب سالانه ۶.۸ درصد از سال ۲۰۲۴ تا ۲۰۳۴ رشد کند که ناشی از افزایش استفاده از پروبیوتیک ها، پری بیوتیک ها و محرک های ایمنی است.
آسیا و اقیانوسه ۷۳درصد از درآمد جهانی را به خود اختصاص دادند
در بخش دیگری از این گزارش به بررسی بازار جهانی خوراک آبزیان از دیدگاه قاره ای پرداخته شده که می گوید: آسیا و اقیانوسیه منطقه غالب در بازار جهانی است که به دلیل فعالیت های گسترده آبزی پروری در کشورهایی مانند «چین، هند، ویتنام و اندونزی»، رونق دارد. در واقع این گزارش بیانگر این است که آسیا و اقیانوسیه در سال ۲۰۲۴ بر صنعت خوراک آبزیان تسلط داشتند و بیش از ۷۳ درصد از سهم درآمد جهانی را به خود اختصاص دادند که این امر به دلیل آبزی پروری گسترده در چین، هند، ویتنام و اندونزی بود. این منطقه از شرایط آب و هوایی مطلوب، منابع آبی فراوان و سابقه طولانی در شیوه های پرورش ماهی بهره مند است. به عنوان مثال، صنعت آبزی پروری چین بزرگترین صنعت در سطح جهان است که به طور قابل توجهی به تقاضای خوراک آبزیان کمک می کند. البته سیاست های حمایتی دولت، مانند یارانه ها و کمک های فناوری، رشد این بخش را بیشتر کرده است.
همچنین در هند، ابتکاراتی مانند انقلاب آبی با هدف افزایش تولید و بهره وری ماهی و به طور غیرمستقیم تقویت بازار جهانی انجام می شود. روندهای قابل توجه این منطقه، تأکید بر شیوه های پایدار آبزی پروری و پذیرش فناوری های پیشرفته خوراک دام است.
منبع:تحلیل بازار
