اکوایران: بانک مرکزی در آخرین آمار خود درآمد و هزینه خانوارها در سال ۱۴۰۳ را منتشر کرده است که بر این اساس در سال گذشته میزان مخارج خانوارها ۵.۴ درصد بیشتر از درآمد آنها بوده است.
بانک مرکزی به عنوان مهم ترین نهاد سیاست پولی کشور، آمار مربوط به بودجه خانوار را منتشر کرده است. بخش عمده این آمار درآمد و هزینه خانوار است. البته لازم به ذکر است که آمارهای منتشر شده از سوی بانک مرکزی مختص حوزه شهری است و بخش روستایی در این آمار لحاظ نشده است.
آمارها نشان می دهد که در دهه گذشته تنها در ۴ سال درآمد خانواده توانسته هزینه های آنها را تامین کند. همچنین بیشترین میزان تفاوت هزینه و درآمد خانوارها مربوط به سال گذشته بوده است. امسال میزان هزینه خانوارها ۲۳ میلیون تومان بیشتر از درآمدشان بوده است.
اختلاف بیش از ۵ درصدی بین درآمد و هزینه خانوار
بر اساس آمار هزینه ها و درآمد خانوارهای شهری، نسبت هزینه به درآمد بالاترین میزان خود را در سال ۱۴۰۳ تجربه کرد و در دهه گذشته تنها سال های ۱۳۹۶، ۱۳۹۷، ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ درآمد بهتری نسبت به هزینه ها داشته اند. در این سال ها درآمد خانوار توانسته هزینه های آنها را تامین کند.
در بقیه سال ها، هزینه خانوار همیشه بالاتر از درآمد بوده است. همچنین روند این نسبت در سال های اخیر به اوج خود رسیده است تا اینکه در سال ۱۴۰۳ به سطح ۱۰۵.۴ درصد رسیده است به عبارتی در سال گذشته هزینه خانوارها ۵.۴ درصد بیشتر از درآمد بوده است. این آمار به خوبی نشان می دهد که خانوارهای شهری در ۶ سال از ۱۰ سال مجبور به استفاده از پس انداز یا دریافت وام برای زندگی روزمره بوده اند.
این نسبت به نوعی توانسته است رفاه خانوارهای شهری را نشان دهد و کاهش معیشت را در سال های گذشته به تصویر بکشد.
کاهش بیش از ۵۵ میلیون تومانی پس انداز خانوارهای شهری
برای مقایسه آمارهای درآمد و هزینه خانوارها باید اثر تورم را از آنها حذف کرد. برای این منظور باید هر ساله از شاخص قیمت کالاها و خدمات مصرفی استفاده شود. بانک مرکزی آمار جدید (با سال پایه ۱۴۰۰) مربوط به این شاخص از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۳ را منتشر نکرده است و به همین دلیل از آمارهای مربوط به مرکز آمار ایران برای انجام این مقایسه و خنثی سازی تورم استفاده شده است.
بررسی های آماری نشان می دهد که درآمد و هزینه های واقعی خانوار (به قیمت های سال ۱۴۰۳) روندی افزایشی داشته و در سال ۱۴۰۳ به اوج خود رسیده است، همچنین بر اساس این آمار از سال ۱۴۰۱ بین درآمد و هزینه های واقعی خانوار واگرایی جدی وجود داشته است.
از سال ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۳ به مرور زمان هزینه ها از درآمد دور شده و رفاه خانواده به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. بررسی ها حاکی از آن است که در سال ۱۴۰۰ درآمد خانوارها حدود ۹۰۰ هزار تومان (ارزش ۱۴۰۳) بیشتر از مخارج آنها بوده است. اما در سال ۱۴۰۱ این مابه التفاوت افزایش یافت و میزان هزینه ۱۳ میلیون تومان بیشتر از درآمد بود. وضعیت رفاهی خانواده در این مقطع ثابت نبوده و تا سال ۱۴۰۳ به تدریج رو به وخامت گذاشته تا اینکه سال گذشته هزینه های خانواده ۲۳ میلیون تومان بیشتر از درآمد آنها بوده است.
بررسی کنید ارقام واقعی درآمد و هزینه در کنار نسبت هزینه های خانوار به درآمد. رویداد مهمی را در اقتصاد ایران توصیف می کند. افزایش تورم و کاهش نرخ افزایش درآمدها در اقتصاد باعث شده تا رفاه خانوارها کاهش یابد و شرایط معیشتی آنها تنگ شود. طبق آمار در دهه گذشته خانوارهای شهری برای تثبیت وضعیت معیشتی خود باید بیش از ۵۵ میلیون تومان از محل پس انداز خود هزینه کنند. این حادثه برای آنها بحران اقتصادی ایجاد کرده و نرخ فقر را در کشور افزایش داده است.
