بازار؛ گروه بورس: بازار سرمایه ایران در هفته جاری، پس از پایان جنگ ۱۲ روزه و بازگشایی مجدد معاملات، با شرایطی متفاوت و پیچیده مواجه شده است. در حالی که سازمان بورس با تأکید بر حمایت از بازار، وعده‌هایی در خصوص عدم عرضه سهام توسط حقوقی‌ها و تزریق منابع به صندوق‌های تثبیت و توسعه داده بود، اما روند معاملات به‌ویژه در روز شنبه، خلاف این انتظارات را نشان داد. افزایش حجم فروش، صفوف سنگین در اغلب نمادها و تداوم فضای بی‌اعتمادی، همگی حاکی از آن است که بازار هنوز برآورد دقیقی از آینده و بازتعریف انتظارات را ندارد.
درحالی که حجت‌اله صیدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، در اظهارات اخیر خود بر ضرورت اقدامات هماهنگ برای بازسازی اعتماد سرمایه‌گذاران تأکید کرده است و گفته در فرآیند بازگشایی بازار سناریوی نبازگشایی کامل بازار با پیش‌شرط‌هایی نظیر حمایت هدفمند، عدم عرضه سهام توسط حقوقی‌ها و تأمین منابع برای صندوق‌های تثبیت و توسعه بود، مورد اجماع قرار گرفته و اجرایی شد. اما رفتار بازار چنین چیزی را نشان نمی دهد. البته رئیس سازمان بورس در بخش دیگری از سخنان خود، نقدشوندگی را اولویت اصلی بازار در شرایط فعلی عنوان کرده و از ناشران و سهام‌داران عمده خواست تا از ایجاد صف فروش در نمادهای زیرمجموعه خود جلوگیری کنند.
صیدی همچنین بر نقش حیاتی اعتماد در بازگشت بازار به تعادل تأکید کرده و گفته: «اگر سهام‌داران احساس کنند که مدیران به‌درستی عمل می‌کنند، آن‌ها نیز از بازار حمایت خواهند کرد. حمایت از بازار صرفاً به‌معنای تزریق نقدینگی نیست، بلکه ایفای نقش حرفه‌ای و مسئولانه از سوی نهادهای حقوقی و مدیران بازار است. » درحالی که روز شنبه ارزش صف های فروش به ۲۰ هزار میلیارد تومان رسیده بود که نشان می دهد نه تنها حمایت حقوقی در بازار نبود بلکه مسئولیت حرفه ای نیز در معاملات جایی نداشت. آنچه در عمل رخ داد، تداوم روند نزولی شاخص‌ها و افزایش حجم عرضه در اغلب نمادها بود؛ نشانه‌ای از آن‌که بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران به سیاست‌گذار و چشم‌انداز مبهم اقتصادی، همچنان بر رفتار بازار سایه انداخته است.
شهیر محمدنیا معتقد است که هرکس بین ۱۵ تا ۲۵ درصد از پرتفوی به دارایی‌هایی مانند صندوق‌های طلا، طلای فیزیکی یا اوراق با درآمد ثابت اختصاص داده، در مواجهه با شوک‌های سیستماتیک، سرمایه‌گذار از آسیب‌های جدی مصون مانده است همچنین افزایش وزن اوراق دولتی یا صندوق‌های درآمد ثابت به حدود ۲۵ درصد می تواند ریسک های تنش های سیاسی و … را کاهش دهد
در همین زمینه، شهیر محمدنیا، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با خبرنگار بازار، با اشاره به تغییرات بنیادین در پارادایم‌های کلان بازار پس از جنگ اخیر، اظهار کرد: بازار در شرایطی بازگشایی شد که به‌وضوح شاهد تغییراتی بنیادین در پارادایم‌های کلان آن هستیم. در واکنش به این تحولات، سازمان بورس با تکیه بر اختیارات قانونی خود، تصمیم به تعدیل بازار گرفت؛ تصمیمی که به‌نظر من کاملاً منطقی و بجا بود. در ماه‌های گذشته فشار زیادی برای تغییر دامنه نوسان بر سازمان وارد بود، اما امروز می‌توان با اطمینان گفت که حفظ این دامنه، اقدامی هوشمندانه و به‌موقع بود.
او با تأکید بر اهمیت تنوع‌بخشی به سبد دارایی‌ها در مواجهه با شوک‌های سیستماتیک افزود: در تمام تحلیل‌ها همواره بر تنوع‌بخشی به سبد دارایی‌ها تأکید شده است، به‌ویژه اینکه هرکس بین ۱۵ تا ۲۵ درصد از پرتفوی به دارایی‌هایی مانند صندوق‌های طلا، طلای فیزیکی یا اوراق با درآمد ثابت اختصاص داده، در مواجهه با شوک‌های سیستماتیک، سرمایه‌گذار از آسیب‌های جدی مصون مانده است. در طول جنگ، بازار متوقف بود؛ نه بازدهی خاصی از طلا حاصل شد و نه افت معناداری در سهام رخ داد. نرخ دلار نیز پس از پایان جنگ به سطح پیشین خود بازگشت و آخرین بار حدود ۸۳۶۰۰ تومان ثبت شد. با توجه به افت هم‌زمان اونس جهانی – که در محدوده ۳۲۷۰ دلار قرار دارد – انتظار رشد قابل‌توجهی در قیمت طلا در کوتاه‌مدت نمی‌رود.
افزایش ریسک‌های سیستماتیک
محمدنیا با اشاره به افزایش ریسک‌های سیستماتیک و فضای مبهم مذاکرات بین‌المللی تصریح کرد: اگرچه جنگ متوقف شده، اما ریسک‌های سیستماتیک باقی مانده اند. اکنون در فضای مبهمی قرار داریم و مذاکرات احتمالی میان ایران و آمریکا بار دیگر در صدر اخبار قرار گرفته است. هرچند نشانه‌هایی از تمایل برای بازگشت به میز مذاکره دیده نمی‌شود، واقع‌گرایانه باید گفت که احتمال حصول توافق نسبت به گذشته کاهش یافته است. در چنین شرایطی، ضروری‌ست که ساختار پرتفوی‌ها بازنگری شود؛ به‌گونه‌ای که هم در برابر ریسک‌ها مقاوم باشد و هم در صورت بهبود اوضاع، امکان کسب بازدهی مناسب را فراهم کند.
چند نکته کلیدی را نباید فراموش کرد. نخست، وزن‌دهی دارایی‌ها باید متناسب با سطح ریسک‌پذیری هر فرد انجام شود. دوم، از تصمیم‌گیری‌های شتاب‌زده پرهیز شود و جابه‌جایی‌های سهام باید در قیمت‌های منطقی انجام شود. سوم، تمرکز بر شرکت‌های با نقدشوندگی بالا در دستور کار قرار گیرد
او همچنین خاطرنشان کرد: خوشبختانه در جریان جنگ اخیر، آسیبی به زیرساخت‌های صنعتی کشور وارد نشد و عملکرد عملیاتی شرکت‌ها حفظ شد. این موضوع بار دیگر اهمیت تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری را یادآور می‌شود. اگر سرمایه‌گذار تنها به یک صنعت خاص – مانند پالایشی یا پتروشیمی – متکی بود، آسیب‌پذیری پرتفوی‌اش در برابر جنگ بسیار بالا می‌رفت. انتظار می‌رود در روزهای ابتدایی هفته، بازار با فشار فروش مواجه شود که امری طبیعی‌ست. با این حال، بعید است این فضای ریسک‌گریزی تداوم یابد و پیش‌بینی می‌شود بازار به‌تدریج به تعادل بازگردد.
محمدنیا توصیه‌هایی برای مدیریت پرتفوی در شرایط فعلی ارائه داد و گفت: در شرایط فعلی، با فرض کاهش احتمال توافق اما باقی بودن آن، پیشنهاد به سرمایه‌گذاران این است که افزایش وزن طلا (اعم از صندوق یا فیزیکی) به حداقل ۲۵ درصد پرتوفو را در دستور کار قرار دهند. همچنین افزایش وزن اوراق دولتی یا صندوق‌های درآمد ثابت به حدود ۲۵ درصد؛ کاهش سهم سهام به ۵۰ درصد، و در صورت امکان، استفاده از ابزارهای مشتقه برای پوشش ریسک انجام شود. در حال حاضر، اوراق دولتی بازده مؤثری در حدود ۳۵ تا ۳۶ درصد دارند که آن‌ها را به گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز تبدیل می‌کند.
او در پایان تأکید کرد: چند نکته کلیدی را نباید فراموش کرد. نخست، وزن‌دهی دارایی‌ها باید متناسب با سطح ریسک‌پذیری هر فرد انجام شود. دوم، از تصمیم‌گیری‌های شتاب‌زده پرهیز شود و جابه‌جایی‌های سهام باید در قیمت‌های منطقی انجام شود. سوم، تمرکز بر شرکت‌های با نقدشوندگی بالا در دستور کار قرار گیرد. چهارم، پرتفوی باید به‌طور مستمر و متناسب با تحولات سیاسی و اقتصادی بازبینی و تعدیل شود.
منبع:تحلیل بازار
