زهراترابی؛ تحلیل بازار: عماد جعفری کارشناس خودرو در پاسخ به این سوال که چرا برخی از خودروسازان و قطعه‌سازان داخلی از آخرین مصوبه تعرفه ها ابراز نارضایتی کرده‌اند و به نظر شما این نارضایتی منطقی یا ناشی از نوعی نگاه انحصارگرایانه به این صنعت است؟ گفت: یک نکته مهم وجود دارد. ما سال‌هاست از قطعه‌سازان و خودروسازان، فقط یک‌سری جملات تکراری می‌شنویم. جملاتی که جنبه شعاری دارند و هدف‌شان فقط حفظ انحصاری است که در بازار ایجاد کرده‌اند و حتی می‌خواهند این انحصار را بیشتر هم کنند.
واردات خودرو را بستیم تا بگوییم از خودروسازان داخلی حمایت می‌کنیم. اما نتیجه چه شد؟ بازار در انحصار آنها باقی ماند، نه‌تنها کیفیت خودروها افزایش پیدا نکرد بلکه کاهش هم یافت
با بسته شدن واردات خودرو کیفیت خودروهای داخلی پایین آمد
وی ادامه داد: ما چهل و پنج سال است که از تولید داخل حمایت می‌کنیم. از سال ۱۳۹۷ به بعد، واردات خودرو را بستیم تا بگوییم از خودروسازان داخلی حمایت می‌کنیم. اما نتیجه چه شد؟ بازار در انحصار آنها باقی ماند، نه‌تنها کیفیت خودروها افزایش پیدا نکرد بلکه کاهش هم یافت. تولید هم نه‌تنها رشد نکرد، بلکه سال به سال کمتر شد. درواقع با کاهش عرضه، قیمت‌ها را در بازار بالا بردند تا مجوز افزایش قیمت بگیرند.
تمام التهاب بازار خودرو هدفمند است
جعفری براین باور است: به نظر من، تمام التهاباتی که در بازار خودرو می‌سازند، هدفمند است. تکلیف قطعه‌سازها مشخص است؛ سال‌هاست که عملاً به‌جای خودروساز صحبت می‌کنند. همیشه این جملات را می‌شنویم: دولت باید پول تزریق کند، ما از خودروساز طلب داریم، طلب ما را بدهید. جالب اینکه دولت هم هر بار تزریق مالی کرده، ولی مشکل همچنان پابرجاست. مدام می‌گویند داریم تعطیل می‌کنیم، دولت باید پول بدهد، نقدینگی تزریق کند در زنجیره تأمین. این حرف‌ها سال‌هاست که تکرار می‌شوند و متأسفانه نتیجه‌ای هم ندارد.
این کارشناس ادامه داد: الان ناراحتی شرکت‌ها از این است که چرا تعرفه واردات خودروهای زیر ۱۵۰۰ سی‌سی پایین آمده است. آنها انتظار دارند که تعرفه‌ها بالا باشد تا بتوانند خودروهای بی‌کیفیت‌شان را با هر قیمتی که خواستند عرضه کنند و همزمان هم، معترض قیمت باشند!
دولت باید قیمت‌گذاری خودرو را آزاد بگذارد. بگذارد ایران‌خودرو، سایپا و بقیه شرکت‌ها هر قیمتی که می‌خواهند برای محصولات‌شان تعیین کنند
سایپا و ایران خودرو باید خودشان قیمت تعیین کنند
وی اضافه کرد: معتقدم دولت باید قیمت‌گذاری خودرو را آزاد بگذارد. بگذارد ایران‌خودرو، سایپا و بقیه شرکت‌ها هر قیمتی که می‌خواهند برای محصولات‌شان تعیین کنند، اما در مقابل، واردات خودرو هم باید طبق همین رویه پلکانی ادامه یابد. یعنی خودروهای هیبریدی و برقی با تعرفه پایین وارد شوند و به‌تدریج تعرفه‌ها برای خودروهای بالای ۲۰۰۰ سی‌سی افزایش پیدا کند.
جعفری اظهار کرد: در این حالت، دیگر خودروساز داخلی نمی‌تواند بهانه بیاورد که چون قیمت‌ها دست دولت است، برایمان نمی صرفد تولید را افزایش دهیم یا کیفیت را بالا ببریم. وقتی واردات آزاد باشد، رقابت ایجاد می‌شود و بهانه‌ها از بین می‌رود. در چنین شرایطی، می‌توانیم بازار آزادی داشته باشیم که در آن خودروساز داخلی، واردکننده و مصرف‌کننده با شرایط شفاف در تعامل باشند.
ما داریم خودروهایی تولید می‌کنیم با فناوری مربوط به سال ۱۹۸۸ میلادی و می‌خواهیم به زور به مردم تحمیل کنیم. هر روش دیگری را هم می‌گوییم به اقتصاد یا صنعت آسیب می‌زند
خودروها را با فناوری ۱۹۸۸ تولید می کنیم
این کارشناس خودرو تصریح کرد: ما قبلاً هم تجربه واردات خودرو را داشته‌ایم. هم مردم منتفع شدند، هم دولت. نمی‌توان گفت این سیاست آسیب به اقتصاد می‌زند. مردم نیاز دارند. شما نمی‌توانید فقط یک کفش سایز ۴۲ تولید کنید و از همه بخواهید آن را بپوشند. ما داریم خودروهایی تولید می‌کنیم با فناوری مربوط به سال ۱۹۸۸ میلادی و می‌خواهیم به زور به مردم تحمیل کنیم. هر روش دیگری را هم می‌گوییم به اقتصاد یا صنعت آسیب می‌زند!
او اضافه کرد: در حالی که تا سال ۱۳۹۷ که واردات انجام می‌شد، هم میزان تولید خودرو بالا بود، هم حباب قیمتی در بازار وجود نداشت. شرکت‌های خودروساز هم سود می‌کردند، هم تولید بالایی داشتند. پس نمی‌توان گفت واردات، ضربه‌زننده است. واقعیت این است که برخی از همین قطعه‌سازان و خودروسازان، از شرایط موجود سوءاستفاده می‌کنند.
جعفری تاکید کرد: جالب است وقتی از قطعه‌ساز می‌پرسیم چرا قطعات کیفیت ندارند، می‌گوید تولید زیرپله‌ای داریم. فرض کنیم زیرپله‌ای را کنار بگذاریم؛ چرا خودرویی که از نمایندگی می‌گیریم تا خانه نمی‌رسد؟! یعنی کیفیت مونتاژ و قطعه آن‌قدر پایین است که خودرو دوام لازم را ندارد. پاسخ‌شان چیست؟ خودروساز از ما قطعه ارزان می‌خواهد، مجبوریم با این کیفیت تولید کنیم. یعنی تضاد و تناقض در همه حلقه‌های زنجیره تأمین وجود دارد. قطعه‌ساز مشکلاتی هم دارد؛ برای تأمین مواد اولیه مثل فولاد و غیره. ولی این مواد اولیه بیشترش در داخل کشور تولید می‌شود. می‌توان با قیمت مناسب‌تری آن را به تولیدکننده داد.
منبع:تحلیل بازار
