منتشر شده در ۰۷ تیر ۱۴۰۴ ساعت ۱۸:۳۰
رکود بازار خودروی ایران در دو سال گذشته مشهود بود، با حمله خصمانه ارتش رژیم صهیونیستی و برافروختن آتش جنگ بیش از گذشته در رکود خود فرو رفت.
خرید و فروش خودرو از کار افتاد
بررسی‌های میدانی آخرین‌خودرو از بازار خودرو نشان می‌دهد که حجم معاملات خودرو تا عصر روز شنبه هفتم تیر تقریبا صفر است. رکود یا رونق بیش از حد بازارها در حین جنگ امری کاملا طبیعی است، اما اینکه چه بازاری درگیر کدام حالت شود و پس از جنگ نیز بازار دچار چه حالتی شود، به عوامل متعددی بستگی دارد که در این یادداتش تحلیلی به آن می‌پردازیم.
مطابق با نیازهای انسان در حین جنگ هر نیازی که مرتبط با حفظ و بقای بشر باشد، اهمیت پیدا می‌کند در نتیجه بازار مواد غذایی در ابتدا و سپس لوازم بهداشتی بیشترین رونق را داشتند، اما از سوی دیگر کالاهایی که حالت لوکس یا قابلیت جابجایی ندارند در اینجور مواقع اهمیت چندانی ندارند، به همین دلیل در حین جنگ همیشه قیمت ملک و زمین کاهش پیدا می‌کند.
اکنون که در دوران آتش‌بس قرار داریم، مردم ترجیح می‌دهند تا اگر می‌خواهند سرمایه‌گذاری یا پس‌اندازی انجام دهند، اولین اولیتشان نقدشوندگی و قابل حمل بودن باشد، در نتیجه حجم سرمایه و پول در گردش به سوی بازار طلا و ارز روانه شده و می‌شود. بدین شکل که نرخ ارز از ابتدای فعالیت بازار در روز شنبه تا عصر حدود ۲۵۰۰ تومان افزایش را تجربه کرد که استمرار این موضوع تاثیر قابل توجهی بر قیمت خودرو در بازار و سپس در کارخانه خواهد داشت.
حال و هوای بازار خودرو
وضعیت امروز بازار خودرو متاثر از چند عامل است که وضعیت جنگ آن‌ها را تشدید کرده است.
برای مثال رکود امروز در بازار خودرو ایجاد نشده و دو سالی هست که بازار خودرو درگیر یک رکود سنگین است. اما جنگ منجر به افزایش هولناک این رکود شد، یا اینکه قیمت خودروها در سایت‌ها و آگهی‌ها تناسبی با واقعیت بازار خودرو ندارند، تنها به دلیل جنگ نیست بلکه عدم شفافیت و نبود سیستم پایدار نظارتی صحیح در عرضه و قیمت‌گذاری؛ سال‌هاست که گریبان‌گیر دولت و مردم است که با رخ دادن جنگ اوضاع آن هم به مراتب بدتر شد.
در این شرایط اگر بخواهیم واقع‌گرایانه بازار را توصیف کنیم؛ بهترین راه بیان آن چیزی است که در بازار مشاهده می‌شود و فعالان بازار می‌گویند. فعالان بازار خودرو می‌گویند : بازاری که اندکی جان داشت با رخ دادن جنگ تیر خلاصی به آن شلیک شد و جانش را کامل از دست داد. حجم معاملات به شکل چشم‌گیری کم شده بود، اما به هر حال می‌توانستیم به وسیله تعامل و با تکنیک‌هایی مانند تخفیف یا تعامل معامله کنیم، اما اکنون حتی کوچک‌ترین معاملات هم از بین رفته‌اند. برای مثال یکی از کسبه بازار خودرو مطرح می‌کرد که قبل از جنگ به دلیل کاهش قدرت خرید مردم برای خرید خودروهای صفر و بروز، اکثر مردم به دنبال تعویض خودروی خود با یک مدل بالاتر یا بهتر بودند، اما از زمان آغاز جنگ حتی همان افراد هم منصرف شده‌اند.
برخی دیگر می‌گفتند که تنها چند تماس انگشت شمار برای خرید خودرو داشتیم که خواسته این افراد خرید خودرو برای این بود که اگر مجدد آتش جنگ برافروخته شد، بتوانیم تا یک پناهگاه فرار کنیم، آیا مورد مناسبی برای خرید با بودجه کم ما دارید؟
در سوی دیگر فروشندگانی که خود قصد داشتند تا با پول فروش خودروی خود، خودرو بهتری تهیه کنند، از فروش خودرو خود منصرف شده‌اند و ترجیح می‌دهند تا در این وضعیت دست به هیچ اقدامی نزنند تا بازار به یک ثبات نسبی برسد.
غریب آشنا؛ بهترین توصیف برای واژه ثبات در بازار خودرو
واقعیت این است که هر چه میزان ثبات بیشتر باشد، حجم معاملات و فعالیت‌های مالی افزایش می‌یابد، این یک قانون جهانی و بدیهی است. در کشور ما به دلیل تحریم‌ها، نوسان بالای قیمت ارز، سختی مبادلات بانکی و حتی وارادات برخی کالاها، به طور کلی بازارهای ما نسبت به دیگر بازارهای دنیا از ثبات بسیار کمتری برخوردار بود، اما مردم با همه گله‌مندی و نارضایتی راه و روش خرید و فروش در این بازارها را آموخته بودند، اما اکنون واقعیت این است که از نظر اهالی بازار یا حتی با بررسی شبکه‌های اجتماعی می‌توان دریافت که مردم به شکل کامل آتش‌بس و اتمام جنگ را نپذیرفته‌اند، این موضوع را در عملکرد و رفتار اجتماعی بسیاری از مردم می‌توان دید.
خودرو نیز از این قائله مستثنی نیست و هرکس هرچه را که دارد سفت چسبیده است، اما در این بین افرادی هم هستند که به معنای واقعی کلمه به خرید خودرو برای مصرف یا فروش خودرو برای استفاده از پول آن نیاز مبرم و جدی دارند که شرایط فعلی بازار آن‌ها را ناچار می‌کند تا به هر نحوی که شده از معیارهای خود تا جایی که می‌توانند دست بکشند تا به هدف اصلی خود که خرید یا فروش است دست پیدا کنند.
بازار خودرو کی روشن می‌شود؟
واقعیت این است که سیستم‌های اقتصادی را شاید بتوان روی کاغذ پیش‌بینی کرد، اما همان پیش‌بینی روی کاغذ هم نیازمند رعایت عوامل و فاکتورهای بسیاری است. بازار خودروی ایران در گام اول برای خروج از این رکود هولناک قطعا به ثبات، امنیت و پذیرش مردم نسبت به اتمام جنگ نیاز ندارد، حال باید دید که تمام عوامل حاکمیت اعم از دولت و غیره می‌توانند این دم مسیحایی را بر بازار خودرو بدمند و آن را زنده کنند یا خیر؟
گفتن این موضوع چندان خوشایند نیست، اما اگر بازار خودرو از این شوک خارج شود، مجددا ما به آغاز چالش‌های دوران قبل از جنگ برمی‌گردیم که خود آن‌ها چندین دهه است که یا حل نشده‌اند یا کامل حل نشده‌اند یا بدتر شده‌اند.
