گروه فرهنگی آژانس خبری Tasnim ،محمد مهدی سید ماسری ؛ در یادداشتی به Tasnim نوشت:
قهرمانان نمادهای فرهنگی هستند که در ناخودآگاه اجتماعی قرار می گیرند و ارزشهای کلی یک جامعه را به نسل بعدی منتقل می کنند. در فرآیند شکل گیری هویت خود ، کودکان به شدت تحت تأثیر شخصیت هایی هستند که در رسانه ها به عنوان یک مدل معرفی می شوند.
در ایران امروز ، بازار رسانه های کودکان پر از قهرمانان خارجی از انیمیشن های دیزنی گرفته تا شخصیت های ابرقهرمانان غربی استبشر با این حال ، نمادهای بومی ، ملی و فرهنگی ، چه از ادبیات باستانی مانند Rostam و Keikhosro و چه از تجربیات معاصر مانند یک نوجوان علی لندی ، کمتر احتمال دارد که وارد فضای تحسین شده رسانه های کودکانه شوند. این خلاء نه تنها یک ضعف فرهنگی است ، بلکه یک چالش حقوقی است ، حق کودک برای الگوسازی متناسب با فرهنگ آنها موضوعی است که در مورد حقوق بشر به ویژه در آموزه های حقوق فرهنگی بشر مورد توجه قرار می گیرد.
سوالی که مطرح می شود این است که چرا فرزندان ما الگوهای خارجی را بر شخصیت های داخلی ملی و معتبر ترجیح می دهند؟
نقش شخصیت های رسانه ای در ایجاد هویت کودکان
مطالعات روانشناختی نشان می دهد که وقتی کودکان شخصیت های مشابهی را مشاهده می کنند ، بیشتر در تعامل هستند و انتقال ارزش ها مؤثرتر می شود. به عنوان مثال ، یک مطالعه نشان داده است که کودکان نژاد سفید حتی اگر به شخصیت دیگری علاقه مند باشند ، بهتر از شخصیت های رنگی خود می آموزند. در ایران نیز تقارن فرهنگی ، نژادی ، زبانی و اجتماعی بین کودک و قهرمان رسانه ها منجر به پذیرش عاطفی و شناختی تر می شود.
علیرغم منابع غنی اسطوره ای و تاریخی ، مانند Rostam ، Siavash ، Ali Landi و قهرمانان انقلاب یا دفاع مقدس ، رسانه های کودکانه ایران از تولید شخصیت های قهرمانانه بومی کوتاه نیستند. تولیداتی از قبیل اقتباس از شهنامه یا زندگی نوجوانانی مانند علی لندی هنوز به طور گسترده ای منتشر نشده است یا کم رنگ نیست.
پیامدهای فرهنگی و قانونی عدم حضور قهرمان ایرانی
کودکانی که از مدل اروپایی یا آمریکایی تقلید می کنند ، در طولانی مدت با بحران هویت روبرو هستند. آنها ممکن است جایگزین انگیزه با ارزش ، مسئولیت اجتماعی و تعلق ملی با رفتار مصرف کننده و رقابتی شوند. همچنین ، فقدان قهرمانان مولد و الهام بخش نیز بر توانایی کودکان در تصمیم گیری اخلاقی و اجتماعی تأثیر منفی می گذارد. از آنجا که تحقیقات نشان داده است که داشتن مربی و قهرمان خانواده یا بستگان ، خطرات رفتاری را کاهش می دهد و علاقه به آموزش اجتماعی و نشاط را افزایش می دهد.
عدم تفکر انتقادی و بازنمایی ارزشها
طبق تحقیقات ، کودکان ایرانی تحت تأثیر رسانه های خارجی قرار می گیرند اما قادر به انتخاب محتوای سازنده نیستند و مهارت های تفکر انتقادی آنها محدود است. بنابراین ، قهرمانان وارداتی مستقیماً بر هویت کودکان تأثیر می گذارند بدون اینکه مورد انتقاد یا معنادار قرار بگیرند. بحران الگوهای قهرمانی در رسانه های ایران یک بحران فرهنگی ، حقوقی و هویتی است. کودکی که الگوی شخصیت غیر ایرانی یا مصرف گرایانه نمی تواند با فرهنگ خود رابطه عاطفی و هویتی برقرار کند. این وضعیت نه تنها نسل کودک بلکه آینده اجتماعی و فرهنگی کشور را تهدید می کند.
دولت ، نهادهای فرهنگی ، رسانه ها و نهادهای آموزشی باید قهرمانان بومی را با اراده علمی و سیاسی به تریبون کودکانه بیاورند. قهرمانانی که ارزش هایی مانند شجاعت ، اخلاق ، مسئولیت ، خلاقیت و تعلق ملی را ارتقا می بخشند. اگر این اتفاق نیفتد ، فرزندان ما الگوهای فرهنگی ، مصنوعی یا دنباله ای برای منطق مصرف خواهند بود.
توصیه های سیاست و راه حل های عملی
- برنامه ریزی قانونگذاری و رسانه ها برای تولید قهرمانان مبتنی بر محتوا مبتنی بر محتوا (مانند اقتباس های بصری یا انیمیشن شهنومه یا زندگی قهرمانان معاصر).
- پشتیبانی از تحقیقات کاربردی برای شناسایی نیازها و علایق کودکان ایرانی و تجزیه و تحلیل مخاطب.
- تقویت رسانه های آموزشی و کودکانه برای معرفی قهرمانان ایرانی و نشان دادن ارزش های فرهنگی.
- آموزش تفکر انتقادی در مدارس و خانواده ها برای توانمندسازی مدل و درک انتقادی از محتوای رسانه.
- ترویج مشارکت کودکان در ایجاد داستان ، انیمیشن یا پادکست در مورد قهرمانان فرهنگی ایرانی.
پایان پیام/
منبع:تسنیم
