از آنجایی که ورزشهای موتوری رشتهای هستند که انسانها را در کنار ماشینها آزمایش میکنند، بسیاری از شخصیتها از طریق موفقیت در مسابقات فرمول یک به شهرت و ثروت رسیدهاند. در این مطلب و به گزارش آخرین خودرو، هفت چهره مهم را از سال ۱۹۵۰ میلادی مسابقات قهرمانی جهان تا به امروز در سال ۲۰۲۵ معرفی میکنیم که معمولاً از زمان شروع تا به امروز اسامی آنها در این ورزش مرتبا تکرار شده است.
دهه ۱۹۵۰ میلادی: انزو فراری (Enzo Ferrari)
سباستین فتل (قهرمان چهار دوره فرمول یک) در سال ۲۰۱۶ گفته است که همه طرفدار فراری هستند. حتی اگر بگویند که نیستند، بازهم آنها طرفدار فراری هستند! لوئیس همیلتون نیز گفته است که هیچ تیم و هیچ برندی مانند فراری وجود ندارد. فکر نمیکنم هیچ برند دیگری در جهان وجود داشته باشد که این شور و شوق را در خود جای دهد.
تیم اسبهای رقصان فراری، به عنوان تنها تیمی که در تمام مسابقات قهرمانی جهان فرمول یک شرکت کرده است، مدتهاست که از جایگاه ویژهای برخوردار است. خود شخص فراری در دهه ۱۹۲۰ برای آلفا رومئو مسابقه داد و در سال ۱۹۲۹ اسکودریا فراری را تحت پرچم آلفا تأسیس کرد. در نهایت، این تیم در سال ۱۹۴۷، درست همزمان با اولین قهرمانی جهان فرمول یک در سال ۱۹۵۰، تولید خودروهای مسابقهای خود را آغاز کرد، زیرا مسابقات پس از جنگ جهانی دوم رسمی تر شدند. تیم فراری رکورد بیشترین عنوان قهرمانی سازندگان (۱۶) و رانندگان (۱۵) را در اختیار دارد که بیش از نیمی از این عناوین قبل از مرگ انزو فراری در سال ۱۹۸۸ به دست آمده است. انزو تولید را به شدت کنترل میکرد اما مجبور شد در سال ۱۹۶۹ با فیات متحد شود که البته این دو شرکت در سال ۲۰۱۶ از هم جدا شدند.
انزو فراری تیمی ساخت که در نهایت محترمترین نام را در مسابقات اتومبیلرانی به خود اختصاص داده است و ارتشی از «تیفوسی» های (لقب هواداران این تیم) وفادار را فرماندهی کرد. فقط باید به دریای سرخ در جایگاه تماشاگران در هر مسابقه نظاره کرد تا تأثیر انزو را تا به امروز متوجه شد. همچنین به لیست رانندگانی که برای این تیم مسابقه دادهاند نگاهی بیندازید تا بفهمید که چگونه بهترینهای بهترین را جذب میکند!
از یک کودک بخواهید یک ماشین بکشد، مطمئناً آن را قرمز خواهد کشید!
دهه ۱۹۶۰ میلادی: کالین چپمن (Colin Chapman)
ساختار یک خودرو به اندازه سرعت موتور برای سرعت آن مهم است؛ چپمن موضوع آیرودینامیک را بهتر از هر کسی در آن زمان درک کرد و شرکت مهندسی لوتوس را در سال ۱۹۵۲ تأسیس کرد. این تولیدکننده کوچک بریتانیایی شش سال بعد اولین حضور خود در فرمول یک را تجربه کرد.
در سال ۱۹۶۲، چپمن با معرفی لوتوس ۲۵، اولین خودروی فرمول یک دارای ساختار مونوکوک را تولید داد؛ این خودرو به طور قابل توجهی سبکتر از رقبای خود بود. این خودرو جیم کلارک را در سال ۱۹۶۳ به اولین عنوان قهرمانی جهان خود رساند و این راننده اسکاتلندی دو سال بعد با لوتوس ۳۳ دوباره قهرمان شد.
این خودرو به هیچ وجه تنها نوآوری چپمن و لوتوس نبود. این تیم به رواج استفاده از بالهای یکپارچه و ترمزهای داخلی کمک کرد و خودروی لوتوس ۷۲ واقعاً چپمن را به پدرخوانده آیرودینامیک فرمول یک تبدیل کرد و حتی الگوی خودروهای امروزی را نیز پایهگذاری کرد.
طراحیهای مدرن خودروهای فرمول یک مدیون اولین جادوگر مهندسی این سری مسابقات است که وقتی همه موضوعات در مورد سرعت محض بود، مرزهای مکانیکی را جابجا کرد. در عین حال، بحثهای قابل توجهی در حوزه ورزشهای موتوری در مورد اینکه آیا طرحهای ساختارشکن چپمن در مرگ چندین راننده تیم لوتوس نقش داشته است یا خیر، نیز وجود دارد!
دهه ۱۹۷۰میلادی: برنی اکلستون (Bernie Ecclestone)
اکلستون معروف به Supremo در ورزش موتوری تنیده شده است؛ او در ابتدا به عنوان موتورسوار و سپس به عنوان راننده به فرمول یک در سال ۱۹۷۱ پیوست و زمانی که تیم برابهام را خریداری کرد، متعاقباً نلسون پیکه را به دو عنوان قهرمانی جهان رسانید.
در زمان اکلستون، فرمول یک به سرعت حرفهای شد. امروزه، این ورزش به عنوان اوج ورزشهای موتوری و یک نمایش جهانی شناخته میشود. اکلستون میدانست که تلویزیون کلید اصلی تبدیل فرمول یک به جریان اصلی و کسب درآمد است و به جای مذاکره بر اساس هر مسابقه، شروع به توافق بر سر قراردادهای سالانه با پخشکنندگان کرد.
حمایت مالی به شدت افزایش یافت، حقوق رانندگان افزایش یافت و اکلستون سرانجام در سال ۱۹۹۵ از طریق آنچه که به عنوان گروه فرمول یک شناخته میشد و متعلق به خودش بود، کنترل کامل حقوق تجاری فرمول یک را به دست گرفت.
اکلستون در طول دوران حرفهای خود چهرهای جنجالی بود و از دشمنتراشی یا اظهار نظرهای جنجالی هراسی نداشت. او تا زمان نهایی شدن خرید حقوق تجاری این ورزش توسط لیبرتی مدیا (Liberty Media) در سال ۲۰۱۷، کنترل همه جانبه حق پخش را به شکل همه جانبه در اختیار داشت.
دهه ۱۹۸۰ میلادی: مکس مازلی (Max Mosley)
مازلی، پسر رئیس اتحادیه فاشیستهای بریتانیا، در سال ۱۹۶۴ مجوز وکالت در دادگستری را کسب کرده بود اما در اواخر همان دهه وارد ورزشهای موتوری شد. موزلی در فرمول دو مسابقه داد؛ اولین مسابقه او سری مسابقات Deutschland Trophäe در سال ۱۹۶۸ بود و قبل از ورود به سیاست ورزشهای موتوری، تیم March Engineering F1 را تشکیل داد.
پس از مدت کوتاهی کار برای حزب محافظهکار بریتانیا، مازلی در دهه ۱۹۸۰ شروع به اثرگذاری در فرمول یک کرد و در عین حال به عنوان نماینده March ، با اکلستون نیز شبکههای ارتباطی قوی ایجاد کرد. او در سال ۱۹۹۱، پیش از آنکه در سال ۱۹۹۳ ریاست FIA را بر عهده بگیرد، ژان ماری بالستر، رئیس فعلی FISA، را از سمت خود برکنار کرد. این امر به او اختیارات بیشتری در زمینه ایمنی خودروهای جادهای داد.
او پس از مرگ آیرتون سنا و رولند راتزنبرگر در سال ۱۹۹۴، فرمول یک را در میان اعتراضات عمومی هدایت کرد و اصلاحات ایمنی گستردهای را انجام داد، استفاده از سیستم پشتیبانی سر و گردن (دستگاه HANS) را اجباری کرد و به ایجاد و ترویج آزمایش تصادف کمک کرد. مازلی همچنین جنگهای شخصی علیه چهرههایی مانند ران دنیس، رئیس سابق مکلارن، به راه انداخت و در سال ۲۰۰۷ پس از رسوایی جاسوسی (spygate)، جریمه بیسابقه ۱۰۰ میلیون دلاری را برای تیم دنیس وضع کرد.
مازلی متخصص عبور از طوفان بود و در ابتدا، زمانی که در سال ۲۰۰۸ با رسوایی جنسی مواجه شد، مانند همیشه خونسرد نشان داد و حتی از رأی اعتماد نیز جان سالم به در برد. اما سرانجام در سال ۲۰۰۹ پس از چهار دوره و ۱۶ سال که او را به عنوان چهره بیرحم و عملگرای مدیریت ورزشهای موتوری تثبیت کرده بود، از سمت ریاست FIA کنارهگیری کرد.
دهههای ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ میلادی: مایکل شوماخر (Michael Schumacher)
شوماخر واقعاً مترادف با فرمول یک است. او در رأیگیری وبسایت رسمی فرمول یک در سال ۲۰۲۰ به عنوان تأثیرگذارترین فرد این ورزش انتخاب شد. او برای بسیاری از رانندگان فرمول یک در گذشته و حال، یک الگو بوده است.
شوماخر سبک بیطرفانه را تجسم بخشید و توافقهای غیررسمی بین رانندگان را نابود کرد. این موضوع، رقبای او، از جمله ژاک ویلنوو، قهرمان سابق، را خشمگین کرد زیرا معتقد بودند که این آلمانی در طول نبرد قهرمانی سال ۱۹۹۷ خود، وارد قلمرو بیاحترامی شده است. اما شوماخر، یک فاتح تمام عیار که حتی از کوچکترین مزیت رقابتی هم استقبال میکرد، در رفتارش کملا جسورانه و گستاخانه بود.
این راننده آلمانی همچنین انتظارات ورزشی از رانندگان فرمول یک را از نو تعریف کرد و یک رژیم تناسب اندام پیشگامانه داشت که از تمایل او برای برتری نسبت به همسالانش به هر وسیلهای نشات میگرفت. مهندس سابق او، پت سیموندز (Pat Symonds)، در سال ۲۰۱۹ برای مجله F1 Racing توضیح داد که چگونه شوماخر در زمان استراحت بین تستها، قبل از رفتن به باشگاه، نمونههای خون میداد تا میزان اکسیژن صحیح برای مسابقه را تضمین کند.
دهه ۲۰۱۰ میلادی: لوئیس همیلتون (Lewis Hamilton)
فرمول یک با رسیدن رانندگانش به جایگاه سلبریتی اصلا غریبه نیست اما همیلتون یک نام واقعی و آشناست. او یکی از معدود افرادی است که از این ورزش فراتر رفته و از نظر آماری موفقترین راننده فرمول یک تا به امروز است (با بردهای بیشتر از شوماخر، در حالی که هر دو تعداد عناوین قهرمانی یکسانی دارند).
لوئیس ممکن است بیشتر با دوران تسلط مرسدس بر خودروهای توربو-هیبرید در دهه ۲۰۱۰ مرتبط باشد اما وی اولین حضور خود در فرمول یک را در سال ۲۰۰۷ با مک لارن تجربه کرده است، زمانی که با کسب مقام دوم در مسابقات قهرمانی آن سال، انتظارات از رانندگان تازهکار را دوباره تعریف کرد و تنها با یک امتیاز اختلاف نسبت به کیمی رایکونن از فراری، عنوان قهرمانی را از دست داد. او فصل بعد اولین عنوان قهرمانی خود را کسب کرد و از آن زمان تاکنون پیشتاز فرمول یک بوده است.
هفت قهرمانی جهان، ۱۰۵ برد، ۲۰۲ سکو و ۱۰۴ پول پوزیشن – همه رکوردهای فرمول یک، که اولین آن با شوماخر مشترک است – خود گویای همه چیز هستند، اما همیلتونِ فعال به همان اندازه راننده تأثیرگذار هم میباشد؛ او عبارت «جان سیاهپوستان مهم است» را روی کلاه ایمنی خود به نمایش گذاشته است. روی سکو پیراهنی با عبارت «پلیسی که برونا تیلور را کشت دستگیر کنید» پوشیده است. با شور و اشتیاق در مورد حقوق اقشار مختلف صحبت کرده و شاید همین صراحت او سبب شد تا هشتمین قهرمانی جهان را در سال ۲۰۲۱ از او سرقت کنند. (مسابقه بحث برانگیز عربستان و مایکل مسی (Michael Masi)، مدیر مسابقات فرمول یک در آن سال).
او قبل از فصل ۲۰۲۵ به مجله تایم گفت: «هرگز مرا با هیچ کس دیگری مقایسه نکنید. من اولین و تنها راننده سیاهپوستی هستم که تا به حال در این ورزش بودهام. من متفاوت ساخته شدهام. من چیزهای زیادی را پشت سر گذاشتهام. من سفر خودم را داشتهام. شما نمیتوانید من را با یک راننده فرمول یک ۴۰ ساله دیگر، چه در گذشته و چه در حال، در تاریخ مقایسه کنید زیرا آنها هیچ شباهتی به من ندارند.»
دهه ۲۰۲۰ میلادی: آدریان نیوی (Adrian Newey)
ارتباط او با فرمول یک به بیش از چهار دهه برمیگردد اما آیا کسی بیشتر از او بر این ورزش در دهه ۲۰۲۰ تأثیر گذاشته است! نیوی که توسط کریستین هورنر، مدیر سابق تیم ردبول، به عنوان “تنها کسی که میتواند هوا را ببیند” توصیف شده است، در نیمه اول دهه ۲۰۲۰ به عنوان موفقترین چهره فنی فرمول یک تثبیت شده است. او پس از طراحی برخی از مشهورترین خودروهای برنده عنوان قهرمانی دهه ۱۹۹۰ برای ویلیامز و مکلارن، راه درازی را در این مسیر پیموده است.
نیوی به عنوان مدیر ارشد فنی ردبول، دو بار رهبری طراحی چهار خودروی فاتح عنوان قهرمانی متوالی را بر عهده داشته است. ابتدا RB6 که در دستان سباستین فتل اولین عنوان قهرمانی ردبول را در سال ۲۰۱۰ به دست آورد و این راننده آلمانی تا پایان سال ۲۰۱۳ سه عنوان دیگر را نیز به دست آورد. سپس RB16B بود که ورشتپن را به اولین قهرمانی رساند و به سلطه همیلتون/مرسدس در فصل عجیب و پر از مناقشه ۲۰۲۱ پایان داد.
در حالی که بسیاری از تیمهای دیگر برای سازگاری با شرایط جدید دست و پنجه نرم میکردند و به شدت تحت تأثیر سیستم تعلیق جدید قرار داشتند، ردبول و نیوی با RB18 به موفقیت بزرگی دست یافتند. این دومین عنوان قهرمانی ورشتپن و اولین قهرمانی تیمی از سال ۲۰۱۳ بود.
مدل بعدی RB19 با پیروزی در ۲۱ مسابقه از ۲۲ مسابقه در سال ۲۰۲۳، رکوردها را به عنوان مسلطترین خودروی فرمول یک تاریخ شکست. اگرچه او مدتها پیش به رهبری تیم فنی ردبول منتقل شده بود و حتی زمان زیادی را صرف پروژههای خارج از فرمول یک میکرد، نیوی مستقیماً در تولید قطعات سیستم تعلیق جلو و عقب خودرو نقش داشت.
سال بعد، ردبول سرانجام در مسابقات قهرمانی تیمی توسط مکلارن مغلوب شد اما ورشتپن چهارمین عنوان قهرمانی خود را در سال ۲۰۲۴ نیز کسب کرد. نیوی سال گذشته ردبول را ترک کرد و به دوران ۱۹ ساله حضورش در ردبول پایان داد. او اکنون به عنوان شریک فنی مدیریتی در استون مارتین فعالیت میکند. او به عنوان یک پیشگام و بخش مهمی از موفقیت در فرمول یک تصویری جاودانه دارد.