اکوایران: رکوردشکنی بانک های متقاضی اعتبار از بانک مرکزی با کاهش نرخ تایید بانک مرکزی برای این درخواست ها همراه بوده است. این موضوع باعث شده تا تقاضای نقدینگی بانک ها به سمت بازار بین بانکی رفته و نرخ سود بین بانکی را در سقف تاریخی خود نگه دارد.
معمولاً گفته می شود که بانک ها سه راه برای تامین منابع مورد نیاز خود دارند. راه اول بازار آزاد است. در این بازار بانک ها با نرخ ۲۳ درصد و سررسید معین (معمولاً ۷ روز) از بانک مرکزی وام می گیرند. اگر بانک ها نتوانند منابع خود را در این بازار تامین کنند، به بازار عادی یا شبانه می روند. در این بازار نرخ استقراض ۲۴ درصد و مدت بازپرداخت بانک ها به بانک مرکزی ۲۴ تا ۴۸ ساعت است. از سوی دیگر بانک ها می توانند منابع خود را در بازار بین بانکی از طریق سایر بانک ها تامین کنند و سقف نرخ سود این بازار از سوی بانک مرکزی ۲۴ درصد تعیین شده است. در واقع کریدور نرخ بین بانکی در این بازار بین ۲۳ تا ۲۴ درصد است.
بررسی ها نشان می دهد نرخ سود بین بانکی از هفته منتهی به ۱۸ مهرماه امسال تا آخرین هفته مهرماه در بالاترین میزان خود باقی مانده است. این دلایلی دارد که در ادامه به آنها پرداخته می شود.
چرا نرخ سود بین بانکی در سقف خود باقی مانده است؟
نرخ سود بین بانکی برای چهارمین هفته متوالی ۲۴ درصد باقی ماند تا از سقف تاریخی خود کمتر نشود. این موضوع به طور مستقیم حکایت از کمبود شدید و مستمر منابع مالی در بانک ها دارد. همچنین بیانگر شدت سیاست های انقباضی بانک مرکزی برای کنترل تورم است. می توان گفت باقی ماندن نرخ سود ۲۴ درصدی نتیجه مستقیم تصمیمات بانک مرکزی در بازار آزاد و شرایط حاکم بر اقتصاد ایران است. به عبارت دیگر یکی از مهم ترین عوامل افزایش نرخ سود در اقتصاد ایران وجود بلاتکلیفی است که بیشتر ناشی از تحریم ها و تنش های خارجی است. در بازار آزاد پس از جنگ ۱۲ روزه و در هفته های گذشته بانک ها رکوردهای جدیدی را در درخواست اعتبار به ثبت رساندند.
در آخرین گزارش منتشر شده از عملیات بازار آزاد، برای اولین بار میزان درخواست اعتبار بانکی از ۵۰۰ همت رد شد و به ۵۱۶ همت رسید. این در حالی است که نرخ مصوب بانک مرکزی کاملا برخلاف روند افزایشی تقاضای بانک ها بوده و در هفته های گذشته کاهش یافته و از ۱۰۰ درصد از زمان اوج جنگ تاکنون به ۴۴.۵ درصد رسیده است.
در واقع افزایش مستمر تقاضای نقدینگی بانک ها از بانک مرکزی در بازار آزاد و کاهش تاییدیه و تزریق نقدینگی بانک مرکزی باعث این تداوم نرخ سود بین بانکی شده است. زیرا بانک ها وقتی نمی توانند از طریق بانک مرکزی در بازار آزاد و بازار تنظیم شده تامین مالی کنند، به سمت بازار بین بانکی می شتابند تا از طریق سایر بانک ها تامین مالی کنند. این موضوع باعث افزایش تقاضای نقدینگی در این بازار شده که منجر به افزایش نرخ سود شده است.
