منتشر شده در ۱۸ آذر ۱۴۰۴ ساعت ۱۲:۳۴
مشکلات جایگاههای سوخت شامل خرابی تجهیزات، اختلال کارت سوخت و سامانههای پرداخت و همچنین مدیریت ناکارآمد، باعث طولانی شدن صفها و نارضایتی مردمی شده است.
ضعف فنی و تجهیزات، ریشه اصلی مشکلات جایگاهها
مشکلات جایگاههای سوخت با خرابی نازلها و قطعکنها آغاز میشود؛ انتقال ناقص سوخت و قطع مکرر پمپها حین سوختگیری به تجربه روزانه رانندگان تبدیل شده است. بسیاری از پمپها از دو طرف قابل استفاده نیستند یا کارت سوخت نمیپذیرند. سرعت پمپاژ بین جایگاهها متفاوت است و برخی نازلها کاملاً غیرفعالاند. نظافت نازلها و تجهیزات نیز انجام نمیشود و شرایط استاندارد ایمنی و بهداشت رعایت نمیشود. این مشکلات فنی، پایه و اساس نارضایتی مردم و ایجاد صفهای طولانی را تشکیل میدهند.
اختلال در سیستمهای پرداخت و کارت سوخت
سیستم پرداخت جایگاهها نیز با مشکلات جدی روبهروست. قطع مکرر شبکه بانکی باعث میشود شهروندان مجبور به کارتبهکارت یا پرداخت نقدی شوند. کارت آزاد بهعنوان ابزار جایگزین نیز اغلب ناکارآمد است و خودروهای پشتی هنگام استفاده خودروی جلویی از کارت آزاد معطل میمانند. این اختلالها در سوختگیری و پرداخت، علاوه بر طولانیتر شدن صفها، موجب ایجاد گره انسانی در جایگاهها میشود و رضایت عمومی کاهش پیدا میکند. مدیریت ناکارآمد کارت آزاد و نبود سیستم پشتیبان آفلاین، مشکل را تشدید کرده است.
مدیریت ناکارآمد و بهرهوری پایین نیروی انسانی
مشکلات جایگاههای سوخت تنها محدود به تجهیزات و پرداخت نیست. بهرهبرداری ناکارآمد و شیفتبندی نامناسب کارکنان باعث کاهش لاینهای فعال در ساعات حساس میشود. تغییر شیفت کارکنان وقت زیادی از رانندگان میگیرد و بخش قابلتوجهی از لاینها بهطور دائم غیرفعال هستند. پایین بودن بهرهوری عملیاتی جایگاهها، نارضایتی مردم را افزایش میدهد و حتی در ساعات اوج مصرف، سیستم جایگاهها قادر به پاسخگویی مؤثر نیست. این ضعف مدیریت بهرهبرداری، یکی از اصلیترین دلایل طولانیتر شدن صفها و بینظمی در جایگاهها است.
سهمیه سوخت و سیاستهای نامتناسب
سهمیه سوخت با الگوی مصرف واقعی خودروها همخوانی ندارد. حجم باک خودروهای رایج و سهمیه کارت شخصی متناسب نیست و شهروندان مجبورند چندین بار به جایگاهها مراجعه کنند؛ به عنوان مثال خودروی پژو ۴۰۵ که از باک های ۶۰ و ۷۰ لیتری بهره میبرد و همچنین مصرف سوخت به طور میانگین مثبت ۱۲ لیتر در حالت ترکیبی است، هیچگاه با سهمیه آزاد ۳۰ لیتری نمیتواند در یک مرتبه باک خودرو خود را پر کند. سهمیه کارت جایگاه نیز محدود است و تقاضای لحظهای، صفها را طولانیتر میکند. بحران اصلی در این بخش، مصرف واقعی نیست بلکه طراحی نامناسب سهمیه است. بازتعریف سیاست سهمیه و ایجاد سیستم پرداخت مؤثر، میتواند مراجعات تکراری و صفهای طولانی را کاهش دهد و رضایت مردم را تا حد زیادی جلب کند.
ضعف نظارت و نگهداشت تجهیزات
نگهداشت و نظارت بر جایگاهها نیز ناکافی است. نبود برنامه منظم تعمیر و نگهداری، نظارت شکلی به جای میدانی و نبود KPI واقعی برای سلامت تجهیزات، باعث خرابی مداوم نازلها و قطعکنها شده است. عدم نظافت حداقلی تجهیزات و فقدان رسیدگی به سلامت فنی، نه تنها کیفیت سوختگیری را کاهش میدهد بلکه ایمنی و بهداشت محیط جایگاهها را هم تهدید میکند. اصلاح سریع نگهداشت و فعالسازی همه لاینها، میتواند اولین قدم مؤثر برای بهبود شرایط باشد.
جانمایی غیرکارشناسی و عدم توجه به مهندسی شهری
مشکلات جایگاههای سوخت با طراحی شهری ناکارآمد نیز تشدید میشوند. محل قرارگیری بسیاری از جایگاهها باعث ایجاد گرههای ترافیکی شده و تعداد کم جایگاههای شبانهروزی به ویژه در کلان شهرها و پایتخت به هیچوجه به شکل کامل پاسخگوی نیاز شهروندان نیست. نبود هماهنگی بین دادههای ترافیکی، جمعیتی و تعداد خودروها باعث فشار بیشازحد بر نقاط محدود شهر شده است. بازطراحی جانمایی جایگاهها و اتصال آن به دادههای شهری، بهعنوان یک اقدام بلندمدت، میتواند از بحرانهای آینده جلوگیری کند و مدیریت شهری را بهینه نماید.
اولویتبندی اصلاحات
برای کاهش مشکلات جایگاههای سوخت، باید اقدامات فوری، میانمدت و بلندمدت انجام شود. اقدامات فوری شامل فعالسازی همه لاینها، تعمیر نازلها و قطعکنها، مدیریت زمان تغییر شیفت و نظافت تجهیزات است. اصلاح سهمیه سوخت، بازتعریف کارت آزاد و ایجاد سیستم پرداخت پشتیبان، اقدامات میانمدت محسوب میشوند. در بلندمدت، بازطراحی جایگاهها و افزایش جایگاههای شبانهروزی به همراه اتصال دادههای ترافیکی و جمعیتی، میتواند از بروز بحرانهای آینده جلوگیری کند.
جمعبندی
مشکلات جایگاههای سوخت ناشی از ضعف تجهیزات، مدیریت ناکارآمد، سیاستهای سهمیه غیرواقعی و جانمایی نامناسب است. اصلاح فوری و اصولی این موارد میتواند تجربه سوختگیری را برای شهروندان بهبود دهد و صفها را کاهش دهد. با این انجام این اصلاحات نهتنها در وقت مردم صرفهجویی رخ میدهد، بلکه مصرف و اتلاف سوخت نیز کاهش خواهد یافت، چراکه پمپهای بروز و جدید با دقت بالاتری کار میکنند و دچار سرریز بنزین از باک نمیشوند و از سوی دیگر با انجام راههایی که برای کاهش دفعات سوختگیری و همچنین تردد برای یافتن و رسیدن در مناطق شهری رخ میدهد بار نرافیکی و مصرف سوخت کاهش خواهد یافت.
سامانه خوداظهاری چند خودرویی ها آغاز به کار کرد
