بازار؛ گروه بورس: با وجود فضای سنگین سیاسی و تهدیدهای بین‌المللی، بازار سرمایه ایران در روزهای اخیر رفتاری متفاوت از انتظار نشان داده و برخلاف پیش‌بینی‌ها، به سمت سبزپوشی حرکت کرده است. این واکنش مثبت در شرایطی رخ داده که فعال شدن مکانیسم ماشه، افزایش تنش‌های منطقه‌ای، و احتمال بازگشت تحریم‌ها، همگی به‌عنوان عوامل فشار بر بازار تلقی می‌شدند. اما چرا بورس در چنین فضایی سبز شد؟
پاسخ را باید در چند لایه تحلیلی جست‌وجو کرد. نخست، بازار سرمایه در ماه‌های گذشته با افت شدید قیمت‌ها مواجه بوده و بسیاری از نمادها به محدوده‌های حمایتی تاریخی رسیده‌اند. این افت، باعث شد که بخش قابل توجهی از ریسک‌های سیاسی و اقتصادی در قیمت‌ها پیشخور شود. به عبارت دیگر، بازار پیش از وقوع رسمی تحولات منفی، آن‌ها را در قیمت‌ها لحاظ کرده بود و اکنون با تثبیت نسبی نرخ ارز و نبود شوک جدید، فضای تنفس پیدا کرده است.
دوم، تثبیت دلار در کانال بالای ۱۰۰ هزار ریال، به‌عنوان یک محرک روانی و بنیادی، نقش مهمی در بهبود انتظارات ایفا کرده است. بسیاری از شرکت‌های بورسی، به‌ویژه صادرکنندگان و دلاری‌ها، با این نرخ ارز، چشم‌انداز سودآوری بهتری پیدا کرده‌اند. همین موضوع باعث شده تا سرمایه‌گذاران، به‌ویژه حقوقی‌ها و صندوق‌های اهرمی، بار دیگر به بازار بازگردند و جریان پول را تقویت کنند.
سوم، رفتار دولت در مواجهه با بازار سرمایه، هرچند همچنان محل تردید است، اما برخی اقدامات اخیر مانند انتشار اوراق تبعی، حمایت از صندوق‌های تثبیت و توسعه، و وعده‌های اصلاح سیاست‌های مالیاتی، به‌عنوان سیگنال‌هایی برای بازگشت اعتماد تلقی شده‌اند. این اقدامات، اگرچه هنوز در مرحله اولیه هستند، اما توانسته‌اند بخشی از نگرانی‌های فعالان بازار را کاهش دهند.
چهارم، گزارش‌های ماهانه شرکت‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از نمادهای بنیادی، با وجود فضای سیاسی، همچنان عملکرد قابل قبولی دارند. نسبت‌های مالی جذاب، به‌ویژه P/E فوروارد زیر ۵ در بیش از ۱۵۰ نماد، نشان‌دهنده ارزندگی بازار در شرایط فعلی است. این داده‌ها، برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای، به‌عنوان چراغ راه عمل کرده و موجب شده تا بخشی از نقدینگی به سمت سهم‌های ارزنده حرکت کند.
بازار سرمایه ذاتاً به دنبال فرصت در دل بحران است
علیرضا سادات در گفتگو با بازار گفت: باید توجه داشت که بازار سرمایه ذاتاً به دنبال فرصت در دل بحران است. در شرایطی که بازارهای رقیب مانند طلا و ارز رشد کرده‌اند، بورس نیز با تکیه بر اصلاحات احتمالی و فضای بنیادی مناسب، تلاش می‌کند جایگاه خود را بازسازی کند. البته این سبزپوشی هنوز شکننده است و در صورت عدم تغییر رفتار دولت یا وقوع شوک‌های جدید، ممکن است دوباره به فاز رکود بازگردد. اما فعلاً، بازار با امید به اصلاحات و تثبیت متغیرهای کلیدی، مسیر بازگشت را آغاز کرده است.
علیرضا سادات معتقد است که دلار که بالای ۱۰۰ تثبیت شده، به‌عنوان اهرم روانی و بنیادی، نقش مهمی در تحرکات بازار ایفا می‌کند. با این حال، رفتار دولت در مواجهه با نرخ ارز همچنان محل تردید است. اگر سیاست‌های سرکوب ارزی، افزایش مالیات و فروش اوراق ادامه یابد، بازار سرمایه نمی‌تواند با بازارهای رقیب مانند طلا و ارز رقابت کند
وی افزود: به تدریج نشانه‌هایی از بهبود در نمادهای اهرمی و بنیادی ظاهر شد. بازار سرمایه در حال حاضر در نقطه‌ای ایستاده که کوچک‌ترین محرک مثبت می‌تواند به سبزپوشی تابلو منجر شود. اما این خوش‌بینی شکننده است؛ زیرا اعتمادسازی در بورس فرآیندی زمان‌بر است و صندوق‌های تازه‌وارد باید در روزهای آتی عملکردی پایدار از خود نشان دهند تا بتوانند اعتماد فعالان بازار را جلب کنند.
این کارشناس تصریح کرد: در این میان، نرخ ارز به متغیر کلیدی بازار تبدیل شده است. دلار که بالای ۱۰۰ تثبیت شده، به‌عنوان اهرم روانی و بنیادی، نقش مهمی در تحرکات بازار ایفا می‌کند. با این حال، رفتار دولت در مواجهه با نرخ ارز همچنان محل تردید است. اگر سیاست‌های سرکوب ارزی، افزایش مالیات و فروش اوراق ادامه یابد، بازار سرمایه نمی‌تواند با بازارهای رقیب مانند طلا و ارز رقابت کند.
سادات گفت: رشد ۶ درصدی صندوق‌های طلا نشان داد که سرمایه‌گذاران در حال کوچ به سمت دارایی‌های امن‌تر هستند. در چنین فضایی، تنها تغییر رفتار دولت و اصلاح سیاست‌های ارزی می‌تواند مسیر بازار را به‌طور بنیادی تغییر دهد.
بهبود جریان پول بورس
در کنار این عوامل، دو محرک دیگر نیز می‌توانند به بهبود کوتاه‌مدت بازار کمک کنند؛ نخست، آغاز انتشار اوراق تبعی توسط سازمان بورس که می‌تواند به تثبیت قیمت‌ها و تقویت نقاط حمایتی کمک کند. دوم، گزارش‌های ماهانه شرکت‌ها که نشان‌دهنده ارزندگی بنیادی بسیاری از نمادهاست. طبق برآوردها، بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ نماد دارای P/E فوروارد زیر ۵ هستند؛ عددی بی‌سابقه در تاریخ بازار سرمایه ایران.
به گفته پویان مظفریاگرچه بازار سرمایه از منظر ارزش‌گذاری جذاب است، اما در غیاب اصلاحات سیاستی و کاهش ریسک‌های سیاسی، نمی‌توان انتظار جهش‌های پایدار داشت. برای معاملات آینده، رصد دقیق عملکرد صندوق‌های اهرمی و واکنش بازار به نرخ ارز، می‌تواند مسیر کوتاه‌مدت بازار را روشن‌تر کند
پویان مظفری در گفتگو با بازار گفت: بازار همچنان در وضعیت صفر و یکی قرار دارد. همه شاخص‌های بنیادی و تکنیکال نشان می‌دهند که بورس در یکی از ارزنده‌ترین نقاط تاریخی خود قرار دارد، اما ریسک‌های سیستماتیک و بی‌اعتمادی به سیاست‌گذاری، مانع از رشد پایدار شده‌اند.
وی افزود: اگرچه بازار سرمایه از منظر ارزش‌گذاری جذاب است، اما در غیاب اصلاحات سیاستی و کاهش ریسک‌های سیاسی، نمی‌توان انتظار جهش‌های پایدار داشت. برای معاملات آینده، رصد دقیق عملکرد صندوق‌های اهرمی و واکنش بازار به نرخ ارز، می‌تواند مسیر کوتاه‌مدت بازار را روشن‌تر کند.
این کارشناس گفت: در ادامه روندی که طی روزهای اخیر در بازار سرمایه شکل گرفته، نشانه‌هایی از بازگشت تدریجی اعتماد و کاهش فشار فروش به چشم می‌خورد. صندوق‌های اهرمی که دیروز به‌عنوان بازیگران پیشرو معرفی شدند، اخبرا نیز نقش خود را تثبیت کردند و با هدایت جریان نقدینگی، توانستند فضای معاملاتی را از رکود خارج کرده و به سمت تحرک مثبت سوق دهند. این رفتار، نشان‌دهنده آن است که بازار نه‌تنها از شوک‌های سیاسی اخیر عبور کرده، بلکه در حال بازتعریف مسیر خود بر اساس متغیرهای اقتصادی و تورمی است.
براساس این گزارش، بازار سرمایه ایران در روزهای اخیر نشان داده که حتی در فضای سنگین سیاسی و تهدیدهای بین‌المللی، می‌تواند با تکیه بر اصلاحات بنیادی، تثبیت نرخ ارز و ارزندگی نمادها، مسیر بازگشت را آغاز کند. سبزپوشی اخیر بورس نه حاصل خوش‌بینی بی‌پایه، بلکه نتیجه پیشخور شدن ریسک‌ها، تثبیت روانی دلار و ورود تدریجی نقدینگی از سوی بازیگران حقوقی و صندوق‌های اهرمی است. با وجود شکنندگی این روند، نشانه‌هایی از احیای اعتماد و تحرک در معاملات دیده می‌شود.
با این حال، پایداری این مسیر منوط به اصلاح سیاست‌های ارزی، پرهیز از سرکوب‌های مالیاتی، و تقویت حمایت‌های ساختاری از بازار سرمایه است. در غیاب این اصلاحات، بورس نمی‌تواند با بازارهای رقیب مانند طلا و ارز رقابت کند و ممکن است دوباره به فاز رکود بازگردد. اکنون بازار در نقطه‌ای ایستاده که کوچک‌ترین محرک مثبت می‌تواند به تحرک گسترده منجر شود، اما برای تثبیت این حرکت، اعتمادسازی و سیاست‌گذاری هوشمندانه ضروری است.
منبع:تحلیل بازار
