بازار؛ گروه بورس: بازار سهام کاملا تحت تاثیر هیجانات سیاسی قرار گرفته است به همین دلیل پیشبینی روند آینده بورس بسیار چالش برانگیز شده است. شروین شهریاری تحلیلگر بورس در یادداشتی برای بازار به این مسأله پرداخته است.
برای بورس تهران در چهار سال اخیر دورهای برای تشکیل یک سقف نسبی بوده است. احتمال بازنده بودن شاخص بورس در رقابت با اوراق درآمد ثابت در هر دو سناریوی توافق و یا عدم توافق سیاسی تا پایان سال وجود دارد.
در صورت عدم حصول توافق سیاسی با توجه به افزایش صرف ریسک کلی بازار و تجربۀ سال گذشته، امکان رونق بازار سهام تضعیف می شود. در سناریوی توافق هم باید پیامد مهم آن در حوزۀ مدیریت انتظارات در بازار ارز را مد نظر داشت که به احتمال زیاد نه تنها قیمت دلار در بازار غیر رسمی را در کانال ۸۰ هزار تومانی تا پایان سال نگاه می دارد بلکه به بانک مرکزی این امکان را می دهد تا سیاست موسوم به «تثبیت» نرخ نیما در محدوده ۷۰ هزار تومان و تداوم تخصیص ارز ترجیحی را دنبال کند. هیچ کدام از این پیامدها از منظر سودآوری شرکتهای بورسی با توجه به تداوم رشد هزینه ها در سال جاری مطلوب تلقی نمی شود.
قطع حامل های انرژی به صورت یک مشکل مزمن اما پیش رونده در هر سال با شدت بیشتری در حال بروز است. با اعدادی که از ناترازی برق در سال جاری مطرح میشود این احتمال وجود دارد که ضربه به بخش تولید در صنایع بزرگ به ویژه در فصل تابستان به مراتب بزرگتر از پیشبینیهای قبلی باشد. در مورد زمستان پیش رو نیز برخی گمانهزنیها از روند کاهش فشار برداشت از مخازن گازی وجود دارد که در صورت تشدید سرما، وضعیت دشوارتری را پیش روی تامین گاز صنایع قرار میدهد. مجموع این شرایط به معنای کاهش ظرفیت عملی تولید شرکتها در حوزۀ صنعت در ابعادی بزرگتر از سال گذشته است.
بانک مرکزی ایران به درستی در یک فضای نامطمئن به لحاظ انتظارات تورمی فاصلۀ نرخ سود موثر در سطح کل اقتصاد را به تورم عمومی نزدیک کرده است. اگر این سیاست در شرایط کنونی اجرا نمی شد این احتمال وجود داشت که تکانه های ارزی به میزانی تشدید شوند که کنترل فضا از جهت تامین امنیت چرخۀ تولید، توزیع و مصرف کالا در کشور بر هم بخورد. علاوه بر این، سابقۀ کشورهایی که دچار تورمهای بزرگ شده اند نشان میدهد که تعلل در تنطیم سیاست پولی در فاز آخر تشدید تورم قبل از سه رقمی شدن آن، نقش مهمی در خارج شدن کنترل اوضاع از دستان سیاستگذار ایفا کرده است.
با این حال، پیامد دیگر این سیاست برای کلیۀ بازارهای دارایی شامل مسکن، سهام، خودرو، ارز و … عبارت از سایۀ سنگین یک رقیب مهم به نام هزینه فرصت پول بر ذهن و ضمیر سرمایهگذاران است. سنگینی این سایه در بورس تهران که جابجایی سریع بین سهام و صندوقهای اوراق درآمد ثابت با نرخ سود ترجیحی امکانپذیر است بیشتر احساس میشود. با توجه به فرصت ۹ ماهۀ باقیمانده تا پایان سال، خرید واحدهای این صندوقها میتواند سود بدون دردسر حدود ۳۰ درصدی را نصیب سرمایهگذار کند که در برابر ارزشگذاری فعلی بازار سهام با لحاظ ریسکهای آن قابل چشمپوشی نیست.
توافق سیاسی در صورت وقوع احتمالا محدود به موضوع هستهای خواهد بود و اجرایی شدن بخش مربوط به گشایش تحریمی آن نیازمند زمان است. مجموع این شرایط باعث میشود تا بهرۀ بورس از سناریوی توافق سیاسی، عملا یک دورۀ رشد پرشتاب اما کوتاه باشد که به سرعت جای خود را به فضای انتظار برای مشاهدۀ تاثیر گشایشهای تحریمی بر وضعیت واقعی اقتصاد میدهد. علاوه بر این، تجربۀ برجام موجب میشود تا سرمایهگذاران نسبت به ابعاد خوشبینی ناشی از آثار اقتصادی توافق محتاط تر از قبل باشند.
بنابراین بورس تهران در سطح شاخص کل فارغ از تحولات سیاسی راه دشواری برای غلبه بر سود اوراق با درآمد ثابت در ادامۀ سال دارد. بدیهی است این نتیجهگیری قابل تعمیم به برخی صنایع و تک سهمها یا سبدهای سرمایهگذاری فعال نیست.
منبع:تحلیل بازار