به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم ، در دومین نشست نخستین همایش «اکوبیمه» با محوریت «بحران بازنشستگی در ایران؛ پیامدهای اقتصادی و ضرورت اصلاحات ساختاری»، دو اقتصاددان و کارشناس رفاه اجتماعی با بیان اینکه ساختار صندوق های بازنشستگی در کشور «بسیار بی ثبات» است، می تواند منجر به عدم تداوم روند فعلی: تکمیل حمایت های واقعی شود. ورشکستگی سیستم بازنشستگی
به گفته آنها، دولت در طول چهار دهه گذشته چهار برابر بیشتر از گذشته برای جبران ناهماهنگی اعتبارات هزینه کرده است، اما بحران نه تنها مهار نشده، بلکه دامنه آن نیز بیشتر شده است.
حجت میرزایی رئیس سابق صندوق بازنشستگی کشوری و عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد نیز در این جلسه گفت: کمک های دولت به صندوق های بازنشستگی در ۴۰ سال گذشته از حدود ۲۰۰ همت به ۸۰۰ فقره افزایش یافته است و سهم صندوق بازنشستگی کشوری نیز از ۸۰ حمت به حدود ۲۰ فقره افزایش یافته است.
وی افزود: در صورت ادامه این روند باید نگران سه سال آینده باشیم، بخش قابل توجهی از عدم تعادل بودجه کشور ناشی از پرداخت هایی است که دولت برای تامین بازنشستگان انجام می دهد.
به گفته میرزایی، توزیع حمایت های دولت نیز ناعادلانه است: «در حالی که یارانه نقدی بین ۷۰ میلیون نفر توزیع می شود، کمک های بودجه ای دولت تنها بین ۳ میلیون بازنشسته توزیع می شود؛ جمعیتی که یکی از آسیب پذیرترین اقشار است و کمترین تاخیر در واریز مستمری ها باعث ایجاد اضطراب جدی مالی می شود.
بازنشستگی بدون امنیت؛ بحران بیمه تکمیلی و درمان
میرزایی با اشاره به سختی معیشت و درمان بازنشستگان گفت: بسیاری از آنها مجبورند برای تامین هزینه های درمانی از دیگر مایحتاج زندگی خود بگذرند و در حالی که در زمان اشتغال با هزینه اندک بیمه تکمیلی داشتند، امروز سقف بیمه آنها تنها ۷۰۰ هزار تومان است؛ مبلغی که با دو بار مراجعه به پایان می رسد.
وی تاکید کرد: دولت سالانه بیش از ۵۰۰ فقره همت به صندوق های بازنشستگی پرداخت می کند، گفت: اگر تنها ۹ درصد آن به بیمه تکمیلی اختصاص یابد می توان بیمه کارآمدی برای بازنشستگان ایجاد کرد.
وی با انتقاد از بی توجهی تصمیم گیران بیان کرد: در جلسات رسمی می گویند بیمه تکمیلی نداریم در حالی که خودشان از دو مسیر بیمه می شوند که این تناقض باعث تشدید بی اعتمادی اجتماعی می شود.
وجوه بدون بیمه و ۱۰۰% وابسته به بودجه
میرزایی تصریح کرد: هیچ اصلاح پارامتری نمی تواند موجب صرفه جویی در صندوق ها شود، امروز صندوق ملی، نیروهای مسلح و چند صندوق دولتی ۱۰۰ درصد هزینه های خود را از دولت دریافت می کنند و سهم حق بیمه کارکنان در واقع از بودجه عمومی تامین می شود و تنها ۵ درصد از درآمد صندوق از محل سود سرمایه گذاری است که برای حقوق بازنشستگی تکمیلی استفاده نمی شود.
حیدری: بحران امروز محصول بی توجهی مزمن دولت هاست
در ادامه این نشست، علی حیدری، کارشناس رفاه و تامین اجتماعی، بحران کنونی صندوق ها را حاصل “۴ دهه عملکرد و کوتاهی سیاست گذاران” دانست و گفت: تصمیمات دولت ها و مجامع گذشته بدون ارزیابی سالانه وضعیت مالی صندوق ها اتخاذ شده است. در حالی که نرخ‌ها هر ساله در بیمه‌های بازرگانی بررسی می‌شود، صندوق‌های بازنشستگی ایران برای دهه‌ها بر اساس جداول مرگ و میر از دهه ۱۹۵۰ و محاسبات قدیمی فعالیت می‌کنند.
بازنشستگی پیش از موعد و امید به زندگی؛ یک تناقض خطرناک
حیدری با تاکید بر فاصله سنی بازنشستگی با افزایش امید به زندگی، گفت: در زمان تدوین قوانین، امید به زندگی ۵۸ سال بود، اما اکنون برای زنان ۷۶ سال و برای مردان ۷۳ سال است، اما سن بازنشستگی نه تنها افزایش نیافته، بلکه در برخی موارد کاهش یافته است. آنها ۱۰ سال زودتر دستمزد می گیرند چنین فشار مالی.”
فقدان مقررات در سیستم صندوق های کشور
به گفته این کارشناس، «در حالی که بانک مرکزی برای بانک ها و سازمان بورس برای بازار سرمایه داریم، صندوق های بازنشستگی نهاد نظارتی تخصصی ندارند که نتیجه این خلاء بی ثباتی شدید مدیریتی است؛ به گونه ای که یکی از بزرگترین صندوق های کشور تنها در مدت ۸ سال ۸ مدیر عامل را تغییر داده است.
وی افزود: صندوق یک نهاد بین نسلی است و باید برای ۷۵ سال آینده برنامه داشته باشد اما عمر مدیریت کمتر از یک سال است از چنین ساختاری نمی توان انتظار ثبات داشت.
حیدری یادآور شد: در دهه ۶۰ دولت ها برای هزینه های جنگ از صندوق ها وجوه می گرفتند، اگر همین مقدار با سود مرکب امروز حفظ می شد، بسیاری از بحران های کنونی قابل رفع بود و بعد از جنگ، بازنشستگی های پیش از موعد با سابقه کم – گاه ۱۲ سال – باعث شد که یک فرد چندین دهه مستمری دریافت کند، در حالی که منابعی برای جبران آن وجود نداشت.
ناهماهنگی در منابع بیمه؛ حقوق کم، تعهد بالا
این کارشناس ادامه داد: در صندوق تامین اجتماعی میانگین سابقه پرداخت ۲۲ سال است نه ۳۰ سال و از ۱۲ ماه اشتغال به طور متوسط تنها ۸ ماه بیمه پرداخت می شود، گفت: بسیاری از بیمه گذاران بدون پرداخت حق بیمه بلندمدت به صندوق از بیمه زایمان یا بیکاری استفاده می کنند.
به گفته وی، اکثر صندوق ها سود تعریف شده هستند و با کوچکترین تغییر جمعیتی یا اقتصادی، تراز مالی آنها به هم می ریزد.
کارشناسان همایش «اکوبیمه» در جمع بندی مشترک هشدار دادند: اگر اصلاحات نهادی و ساختاری (نه فقط پارامتریک) در نظام بازنشستگی ایران آغاز نشود، کمتر از پنج سال دیگر دولت باید بخش زیادی از بودجه عمومی را برای پرداخت حقوق بازنشستگان هزینه کند. وضعیتی که به گفته آنها «به معنای ورشکستگی مالی خاموش دولت است».
انتهای پیام
منبع:تسنیم
