به گزارش تیتر۲۴، در شرایطی که وابستگی به دلار آمریکا به‌دلیل استفاده ابزاری از آن در سیاست خارجی ایالات متحده با تردیدهای فزاینده‌ای مواجه شده، بسیاری از کشورها در حال بازنگری در ترکیب ذخایر ارزی خود هستند.
طلا، برخلاف ارزهای رایج، نه نیازمند نظام بانکی غربی است، نه تابع تحریم‌ها و نه قابل انجماد در حساب‌های خارجی.
به همین دلیل، حرکت به‌سوی افزایش ذخایر طلا را باید بخشی از تلاش جهانی برای کاهش مخاطرات ناشی از سلطه دلار دانست؛ مسیری که ایران نیز در آن وارد شده است.
رکوردشکنی ادامه دارد
در شرایطی که تنش‌های ژئوپلیتیکی، تورم جهانی، و سیاست‌های مالی ناپایدار به نگرانی‌هایی گسترده در مورد آینده دلار دامن زده، بانک‌های مرکزی سراسر جهان به خرید گسترده طلا روی آورده‌اند.
تازه‌ترین گزارش شرکت معتبر Metals Focus از تداوم این روند در سال ۲۰۲۵ خبر می‌دهد. ایران نیز از این موج جهانی مستثنا نیست.
بر اساس این گزارش، انتظار می‌رود بانک‌های مرکزی در سال ۲۰۲۵ مجموعاً حدود ۱۰۰۰ تن طلا خریداری کنند. این چهارمین سال پیاپی است که خرید طلا در این سطح بالا باقی می‌ماند، هرچند نسبت به رکورد ۱۰۸۶ تن در سال ۲۰۲۳، حدود ۸ درصد کاهش نشان می‌دهد.
نکته قابل‌توجه آن است که این حجم خرید تقریباً دو برابر میانگین سالانه خرید بانک‌های مرکزی در دهه ۲۰۱۰ است؛ و این یعنی یک چرخش راهبردی در سیاست ذخایر ارزی کشورها.
دلارزدایی جهانی؛ محرک اصلی خرید طلا
تحلیل‌گران بر این باورند که عامل اصلی این روند، افزایش بی‌اعتمادی به دلار آمریکاست. دلایلی مانند تحریم‌های گسترده اقتصادی آمریکا علیه کشورهای مختلف (از جمله ایران، روسیه و چین)، نوسانات شدید نرخ بهره فدرال رزرو و تنش‌های ژئوپلیتیکی جهانی (به‌ویژه در خاورمیانه و شرق آسیا)، باعث شده بسیاری از کشورها به سمت ذخایر امن‌تری مانند طلا روی بیاورند.
در واقع، خرید طلا به‌نوعی استراتژی امنیت مالی و سیاسی در مقابل نظام مالی دلاری تلقی می‌شود.
ایران: خرید مستمر طلا در سایه تحریم
در این میان، ایران یکی از کشورهایی است که به‌صورت مداوم در حال افزایش ذخایر طلای خود بوده است. اگرچه آمار رسمی درباره میزان دقیق خرید طلا منتشر نمی‌شود، اما داده‌های غیرمستقیم نهادهای بین‌المللی حاکی از آن است که ایران در میان خریداران فعال طلا قرار دارد.
با توجه به محدودیت‌های فزاینده در تعاملات دلاری، به‌نظر می‌رسد طلا به‌تدریج به یکی از مهم‌ترین ابزارهای ثبات مالی در ایران تبدیل شده است.
عوامل محرک برای ایران:
– کاهش شدید امکان دسترسی به ذخایر ارزی دلاری به‌دلیل تحریم‌ها
– نیاز به تنوع‌بخشی به ذخایر ارزی
– نوسانات شدید نرخ ارز در داخل کشور و وابستگی شدید اقتصاد به واردات
– تلاش برای حفظ ارزش ذخایر ملی در برابر تورم جهانی و داخلی
برخی گزارش‌های تحلیلی، موجودی طلای بانک مرکزی ایران را تا مرز ۱۰۰ تن تخمین می‌زنند، هرچند اطلاعات رسمی و قابل تأیید موجود نیست.
خریداران اصلی طلا در سال ۲۰۲۵
در سه‌ماهه نخست ۲۰۲۵، کشورهایی مانند لهستان (۲۲.۴ تن)، آذربایجان (۱۰.۷ تن) و چین (۹ تن) بیشترین میزان خرید رسمی طلا را ثبت کرده‌اند. این در حالی است که کشورهای تحریم‌شده مانند ایران و روسیه اغلب از طریق کانال‌های غیردلاری و غیررسمی، طلا خریداری می‌کنند، که به همین دلیل در داده‌های رسمی کمتر دیده می‌شوند.
منبع:تحلیل بازار
