سدان ملی اینووی ؛ هم‌ تولیدی ملی، مزایا و معایب

منتشر شده در ۰۷ آبان ۱۴۰۴ ساعت ۱۰:۳۰

سدان ملی اینووی با داخلی‌ سازی بالا، پلتفرم چانگان و دو پیشرانه هیبرید و بنزینی، با هم‌ تولیدی ایران‌خودرو و گروه بهمن تولید خواهد شد.

در حالی که صنعت خودرو ایران با چالش‌های تحریم و نوسان ارزی دست‌ وپنجه نرم می‌کند، سدان اینووی به عنوان یک پروژه مشترک میان ایران‌خودرو و گروه بهمن، نویدبخش تحولی در تولید خودروهای ملی است. این خودرو بر پایه پلتفرم چانگان ایدو DT توسعه یافته و با داخلی‌ سازی بیش از ۵۰ درصد، در دسته محصولات ملی قرار می‌گیرد. اطلاعات از این خودرو نشان می‌دهد که اینووی در دو نسخه هیبرید و بنزینی به بازار خواهد آمد. نسخه هیبرید در هر دو شرکت تولید می‌شود، اما نسخه بنزینی تنها در ایران‌خودرو مونتاژ خواهد شد. این همکاری، مشابه تجربه تندر۹۰، می‌تواند بازار را دگرگون کند، اما پرسش این است که آیا این اتحاد به موفقیت منجر می‌شود یا به رقابت ناسالم؟

ریبج و هم‌ تولیدی : دو مدل همکاری در صنعت خودرو

برای درک دقیق پروژه اینووی، ابتدا باید با دو مفهوم کلیدی آشنا شد: ریبج و هم‌ تولیدی. ریبج، ساده‌ترین شکل همکاری است که در آن یک خودرو با تغییرات جزئی ظاهری مانند تغییر لوگو یا تجهیزات، توسط برند دوم مونتاژ می‌شود. این مدل هزینه توسعه را کاهش می‌دهد، اما اغلب به عنوان‌ برداری سطحی متهم می‌شود. در مقابل، هم‌ تولیدی شامل مشارکت عمیق در مهندسی، طراحی و مونتاژ است. در ریبج پلتفرم مشترک است، اما هر شرکت خط تولید مستقل دارد و تغییرات بازار محورها را اعمال می‌کند. گاهی نیز در برخی موارد حالتی دیده می شود که  ترکیبی نام دارد. در این حالت  ظاهر فرآیند مانند ریبج‌ است؛ اما از نظر فنی هم‌ تولیدی است. اینووی بیشتر به سمت هم‌ تولیدی تمایل دارد، زیرا هر دو شرکت در توسعه فنی و مونتاژ دخیل هستند.

نمونه‌های جهانی: درس‌هایی از همکاری‌های موفق

همکاری‌های ریبج و هم‌تولیدی در جهان، کلید بقا در بازار رقابتی است. جدول زیر برخی نمونه‌های برجسته را نشان می‌دهد:

این نمونه‌ها نشان می‌دهند که هم‌ تولیدی مانند تویوتا – سوبارو به صرفه‌جویی و دسترسی به بازارهای جدید منجر می‌شود. اینووی می‌تواند از مدل نیسان – رنو الهام بگیرد و با تمرکز بر بازارهای متفاوت، موفق عمل کند.

تجربه تولید ال۹۰: درس‌های تلخ و شیرین

تجربه تولید تندر۹۰ یکی از موفق‌ترین فصل‌های صنعت خودرو ایران است که مستقیماً به اینووی مرتبط می‌شود. از سال ۱۳۸۶، ایران‌خودرو و پارس‌خودرو تولید را آغاز کردند و تا حد زیادی قطعات داخلی‌ سازی شد. سایپا نیز در پروژه P90 نسخه ایرانی‌ شده را پیگیری کرد. این تولید توأمان، حجم تولید را به بیش از ۵۰۰ هزار دستگاه رساند و هزینه‌ها را کاهش داد. اما ناهماهنگی و تفاوت کیفیت و همچنین رقابت قیمتی ناسالم در بازار آزاد، مشکلات جدی ایجاد کرد. در آن زمان مشهور شده بود که ال۹۰ های پارس خودرو کیفیت بسیار بالاتری دارند، چراکه اتاق‎های آن‌ها توسط ربات تولید و تکمیل می‌شوند، اما در ایران‌خودرو فرایند نیمه دستی – نیمه رباتیک است. این موضوع حتی اکنون پس از گذشت ۲۰ سال هنوز هم در خرید و فروش نسخه های کارکرده ال ۹۰ تاثیر دارد.

همچنین توقف مدل‌های دوگانه‌سوز در پایان سال ۱۳۹۰ توسط پارس‌ خودرو و ورود گیربکس اتوماتیک از سال ۱۳۹۲ توسط ایران ‌خودرو، نشان داد که بدون استانداردسازی، همکاری کردن می‌تواند ریسک بالای داشته باشد. حال تمام این اتفاقات در حالی رخ داد که یکی از بهترین نظارت‎های تاریخ مونتاژ ایران توسط گروه رنو در این خودرو انجام می شد. ال۹۰ درس داد که تولید مشترک بدون هماهنگی، به از دست رفتن سهم بازار منجر می‌شود.

مشخصات فنی و امکانات سدان اینووی

اینووی در دو نسخه عرضه می‌شود. نسخه هیبرید با موتور ۱.۵ لیتری تنفس طبیعی و برقی، ۲۲۲ اسب بخار قدرت و ۳۱۲ نیوتن‌ متر گشتاور تولید می‌کند. مصرف سوخت زیر ۵ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر و شتاب زیر ۸ ثانیه دارد و قدرت از طریق گیربکس DHT به چرخ‌های جلو می‌رسد. نسخه بنزینی با موتور TU5 پلاس ۱.۶ لیتری، ۱۱۳ اسب بخار و ۱۴۴ نیوتن‌ متر گشتاور دارد و گیربکس ۶ سرعته WDCT استفاده می‌کند. کابین ساده اما با متریال باکیفیت است و امکانات شامل صفحه ۱۰ اینچی، دوربین ۳۶۰ درجه، سانروف، کنترل پایداری، کروز کنترل و صندلی برقی راننده می‌شود. تفاوت کابین دو نسخه محدود است.

مزایای اصلی همکاری ایران‌خودرو و بهمن

همکاری در تولید اینووی مزایای متعددی دارد. نخست، صرفه‌جویی در هزینه توسعه تا ۴۰ درصد با پلتفرم مشترک و داخلی‌سازی بالا. دوم، افزایش حجم تولید تا ۱۰۰ هزار دستگاه سالانه و پوشش تقاضا. نسخه هیبرید برای مشتریان سبز و بنزینی برای اقتصادی‌ترها مناسب است. سوم، انتقال دانش فنی مانند گیربکس WDCT از بهمن به ایران‌خودرو که در تارا و ری‌را استفاده خواهد شد. این هم‌افزایی مشابه رنو-داچیا، به خودکفایی کمک می‌کند و وابستگی به واردات را کاهش می‌دهد.

معایب و ریسک‌های تولید مشترک

با وجود مزایا، معایب جدی وجود دارد. اگر ایران‌خودرو کیفیت بهتری ارائه دهد، مشتریان به سمت آن هجوم می‌برند و سهم بهمن افت می‌کند. برعکس، موفقیت بهمن در هیبریدی بازار را دوقطبی می‌کند، مشابه تندر۹۰. عرضه دوگانه می‌تواند بازار را اشباع کند. این رقابت قیمتی سودآوری را کم می‌کند. نکته ای که از نظر مدیریتی وجود دارد، افزایش چشم‌گیر در هم تنیدیگی مدیریتی و مالی بهمن و ایران خودرو پس از آغاز تولید این خودروها خواهد بود، به نحوی که باید دید در آینده چه اتفاقی برای این دو شرکت رخ خواهد داد، به ویژه که این دو خودروساز از نظر وسعت و گستردگی قابل قیاس نیستند. در مورد ال ۹۰ سایپا و ایران خودرو هرچند متفاوت بودند، اما هر دو خودروسازان بزرگی بودند، اما این بار داستان متفاوت است و باید منتظر نتیجه بود.

چشم‌انداز عرضه و قیمت اینووی

عرضه اینووی احتمالاً در اواخر سال جاری آغاز می‌شود، زیرا توسعه مدت‌هاست نهایی شده است. نسخه هیبرید در اولویت است، اما قیمت به دلیل شرایط اقتصادی قابل پیش‌بینی نیست. اینووی اقتصادی طراحی شده و نباید قیمتی نجومی داشته باشد. با داخلی‌سازی بالا و تولید مشترک، این سدان می‌تواند جایگزین مناسبی برای خودروهای حال حاضر باشد، به شرطی که درس‌های گذشته را به کار گیرد.

نتیجه‌گیری: اینووی، تندر بعدی یا شاهکار ملی؟

سدان ملی اینووی با پلتفرم مشترک، داخلی‌سازی بالا و تولید هم‌تولیدی، فرصتی خوب برای شرد صنعت خودرو است. اما بدون استاندارد واحد و بازاریابی مشترک، ممکن است به رقابت مخرب تبدیل شود. اگر ایران‌خودرو و بهمن از مدل‌های جهانی مانند تویوتا – سوبارو الهام بگیرند، اینووی می‌تواند نماد تحول صنعت خودرو ایران باشد.