بازار؛ گروه آب و انرژی: «شبکه برق کشور فرسوده است و دولت منابع کافی برای سرمایه گذاری در این حوزه را ندارد. با توجه به رشد دما و افزایش مصرف زیرساخت‌های برقی کشور همچون بمب‌های ساعتی عمل می‌کنند. کمی افزایش دما یا مصرف ناگهانی در یک منطقه می‌تواند باعث خروج تجهیزات از مدار شود که اثرات دومینویی بر بخش‌های دیگر شبکه دارد و می تواند منجر به خاموشی‌های منطقه‌ای، قطعی برق در مراکز حیاتی و اختلال در تولید صنایع شود.» این بخشی از گفته های حمیدرضا صالحی رییس فدراسیون صادرات انرژی در گفتگو با بازار است که به شدت نگران آینده صنعت برق است.
فرسودگی تجهیزات ناترازی ها را تشدید کرد
آمار متعددی برای فرسودگی شبکه برق در کشور اعلام می شود. تابستان سال گذشته مدیرعامل شرکت توزیع برق استان تهران اعلام کرده بود که ۲۵ الی ۳۰ درصد شبکه برق پایتخت فرسوده است. جدای از این مرکز پژوهش های اتاق بازرگانی ایران هم می گوید که حدود ۲۰ درصد از ظرفیت پست‌های شبکه دچار فرسودگی و عمر بالای ۳۰ سال دارند. ۱۵.۳ درصد از آن نیز عمر بالای ۳۵ سال را دارد که با افزایش مصرف برق این پست‌های فرسوده دچار حوادث ناگهانی شده و از مدار تولید خارج می‌شوند.
جدای از این گفته می شود که ۲۹ درصد از عمر خطوط انتقال برق، بالای ۲۰ سال است و بالغ بر ۲۱.۴ درصد از آن عمر بالای ۳۵ سال را دارد این به معنای آن است که خطوط انتقال برق نیاز به نوسازی و بازسازی دارند. فرسودگی بالا نه تنها تهدید جدی برای شبکه برق محسوب می شود بلکه خود یکی از عوامل اصلی ناترازی در کشور است.
آنگونه که آمارها نشان می دهد تلفات برق در خطوط انتقال کشور بیش از ۱۱ درصد است که معادل ظرفیت چند نیروگاه متوسط است.
دولت تمایلی به خروج از تجارت برق ندارد
حالا هر روز تعداد مشترکین و مقدار برق در حال افزایش است بی آنکه سرمایه گذاری جدیدی در این حوزه صورت گیرد. نایب رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران می گوید که مثل همیشه مشکل در دولتی بودن صنعت برق است.
او معتقد است که قیمت برق باید خصوصی باشد، تولید و توزیع در اختیار بخش خصوصی باشد. اما دولت تمایلی به خروج از تجارت برق ندارد. به همین دلیل است که ناترازی هر سال در حال بیشتر شدن است. ضمن اینکه صنعت برق نیز به دلیل نبود سرمایه گذاری های جدید کافی هر سال فرسوده و فرسوده تر می شود.
به دلیل غیر واقعی بودن قیمت ها وزارت نیرو بدهی حدود ۶۴ هزار میلیارد تومانی به پیمانکاران بخش خصوصی صنعت برق دارد. بد حسابی و بدهی های وزارت نیرو نه تنها انگیزه سرمایه گذاری در این صنعت را از بین برده است، بلکه باعث شده که اورهال و تعمیرات دوره ای نیروگاه ها در موعد زمانی خودش انجام نشود و این یک تهدید جدی برای صنعت برق محسوب می شود
نایب رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه به دلیل غیر واقعی بودن قیمت ها وزارت نیرو بدهی حدود ۶۴ هزار میلیارد تومانی به پیمانکاران بخش خصوصی صنعت برق دارد، ادامه داد: دولت در حال حاضر برای هر انشعاب جدید حدود ۱۸ میلیون تومان از مشترکان پول اخذ می کند. این میزان پولی که دریافت می کند به هیچ وجه تناسبی با هزینه های آن ندارد.
به گفته او، بد حسابی و بدهی های وزارت نیرو نه تنها انگیزه سرمایه گذاری در این صنعت را از بین برده است، بلکه باعث شده که اورهال و تعمیرات دوره ای نیروگاه ها در موعد زمانی خودش انجام نشود و این یک تهدید جدی برای صنعت برق محسوب می شود.
این فعال صنعت برق افزود: سرمایه دولت برای حل این ناترازی کافی نیست و اصلا سرمایه‌ای برای حل این موضوع ندارد. در نتیجه باید زمینه‌سازی به گونه‌ای انجام شود که بخش خصوصی سرمایه مورد نیاز جذب و توسعه را انجام دهد.
او که اصلاح قوانین و خروج دولت و آزاد سازی اقتصاد انرژی را پیش شرط های توسعه در صنعت برق می داند، افزود: بخش خصوصی در حوزه‌ای که ابهام مقرراتی وجود داشته باشد ورود نمی‌کند؛ در نتیجه شفاف کردن مقررات در حوزه انرژی در بلندمدت و کاهش مداخلات دستوری از الزامات تحقق این مهم است.
نیروگاه های راندمان بالا بی نصیب از یارانه انرژی
صالحی می گوید علاوه بر اینکه شبکه برق کشور فرسوده است. تعداد زیادی از نیروگاه های کشور هم راندمان و بهره وری خوبی ندارند. حتی می توان ادعا کرد که ۴۰ درصد نیروگاه های کشور راندمانی کمتر از ۳۰ درصد دارند. در مقابل سهم نیروگاه های با راندمان بالای ۴۰ درصد تنها ۲۵ درصد است. این آمار به خوبی نشان می دهد که سرعت سرمایه گذاری با اصطهلاک سرمایه ها با هم نمی خواند
در حال حاضر ۸۰ درصد قیمت برق را سوخت آن را تشکیل می دهد که به قیمت بسیار ارزانی در اختیار نیروگاه ها قرار می دهد. از آنجایی که مصرف سوخت در نیروگاه های فرسوده بسیار بالاست این اقدام دولت به معنی حمایت و پرداخت یارانه بیشتر به نیروگاه های غیر بهره ور است. به عبارت دیگر هر چه نیروگاه ها جدید تر بوده و بهره وری بیشتری داشته باشد در سیستم فعلی قیمت گذاری انرژی سود کمتری را کسب خواهد کرد
این فعال صنعت برق که معتقد آزاد سازی قیمت هاست، اظهار داشت: در حال حاضر ۸۰ درصد قیمت برق را سوخت آن را تشکیل می دهد که به قیمت بسیار ارزانی در اختیار نیروگاه ها قرار می دهد. از آنجایی که مصرف سوخت در نیروگاه های فرسوده بسیار بالاست این اقدام دولت به معنی حمایت و پرداخت یارانه بیشتر به نیروگاه های غیر بهره ور است. به عبارت دیگر هر چه نیروگاه ها جدید تر بوده و بهره وری بیشتری داشته باشد در سیستم فعلی قیمت گذاری انرژی سود کمتری را کسب خواهد کرد.
او ادامه داد: به عنوان مثال نیروگاه های کلاس F بهره وری و راندمان بالایی داشته و مصرف سوخت پایینی دارند اما هزینه های بهره برداری از آنها بالاست. وقتی قیمت سوخت در ایران ارزان است چرا سرمایه گذار باید به سمت این نیروگاه ها برود.
صالحی با تاکید بر اینکه نوسازی نیروگاه‌های قدیمی برای افزایش راندمان یک انتخاب نیست، بلکه یک الزام اساسی است، افزود: با نوسازی نیروگاه ها می توانند تا حد زیادی بهره وری آنها را ارتقا دهیم. به عنوان مثال در صورت تبدیل واحدهای گازی یک نیروگاه به سیکل ترکیبی، راندمان نیروگاه از ۳۰ به حدود ۶۰ درصد افزایش‌یافته و تقریبا دو برابر می‌شود.
منبع:تحلیل بازار
