ECUARAN: مطالعات نشان می دهد که تحریم های غربی روند صنعتی شدن اقتصاد ایران و فن آوری های پیشرفته تر را با فناوری های ساده و پایین متوقف کرده است. این امر نیاز به تلاش مقامات این کشور برای برطرف کردن تحریم ها را افزایش داده است و هرگونه غفلت در این زمینه ، مشابه دهه ۹۰ ، منجر به از بین رفتن فرصت ها برای اقتصاد ایران می شود.
جریان سعادت ، ثروت و خوشبختی چیزی نیست که بتواند به راحتی برآورده شود. تاریخ نشان می دهد که کشورهایی که به این اهداف رسیده اند ، در اماکن تاریخی تصمیمات درستی گرفته اند.
در رابطه با اقتصاد ایران ، در حال حاضر ، تصمیم اصلی این است که تحریم ها را بلند کنیم و فضای مناسبی را برای رونق تولید و صنعت ایجاد کنیم. به عبارت دیگر ، استفاده از فناوری های پیشرفته در صنعت در حال حاضر باعث افزایش بهره وری نیروی کار می شود و منجر به رشد صنعت و در نهایت افزایش کیک اقتصاد می شود. با بلند کردن تحریم ها ، این فناوری ها تسهیل می شوند و سیاست گذاری برای رشد صنعتی و اقتصادی بسیار ساده تر خواهد بود.
فروپاشی فن آوری های پیشرفته در صنعت ایران
تحولات صنعتی اقتصاد ایران از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۲ نشان می دهد که اگرچه این صنعت نقش بیشتری در اقتصاد داشته است ، اما روند صنعتی شدن شامل فناوری های متوسط و پیشرفته نمی شود. به عبارت دیگر ، اقتصاد این کشور نسبت به گذشته ، با فناوری های ساده و پایین تر از حد متوسط ، صنعتی تر شده است.
به طور دقیق تر ، بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ ، سهم ارزش افزوده محصولات صنعتی از کل تولید ناخالص داخلی از ۹.۱ درصد به ۱۴.۲ درصد افزایش یافته است. در همین مدت ، سهم محصولات ارزش افزوده با فناوری متوسط و پیشرفته از کل ارزش افزوده صنعت از حدود ۴۱ ٪ به ۴۵ ٪ افزایش یافته است. این رویداد نشان دهنده افزایش سهم صنعت در کیک اقتصاد با فناوری های پیشرفته تر است. این کار از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۲ متوقف شده است و سهم فن آوری های متوسط و بالا کاهش یافته است. به زبان اعداد ، سهم صنایع با فناوری متوسط و بالاتر از کل ارزش افزوده صنعت از ۴۵ ٪ به حدود ۳۸ ٪ افزایش یافته است.
بنابراین ، در سال ۲۰۲۲ ، وضعیت صنعتی در کشور از نظر فن آوری های پیشرفته حتی از سال ۲۰۰۰ بدتر است. در حقیقت ، فن آوری های پیشرفته تر با فناوری های ساده تر و پایین جایگزین شده اند. سهم صنعت در کیک اقتصاد نیز ۱۴ ٪ باقی مانده است. نتیجه این وقایع احتمالاً در سالهای آینده کاهش اقتصاد کشور خواهد بود.
مسیر نزولی رقابت صنعتی ایران
شاخص عملکرد رقابت های صنعتی ایران ، ظرفیت کشورها برای شرکت در بازارهای داخلی و بین المللی و فعالیتهای با ارزش بالا و فناوری های برتر را نشان می دهد. قدرت هر کشور در زمینه رقابت صنعتی با سایر کشورها در زمینه تولید صنعتی با عددی بین صفر تا یک اندازه گیری می شود. هرچه این رقم نزدیکتر باشد ، کشور در عملکرد رقابت صنعتی قدرتمندتر است.
براساس یافته های مرکز تحقیقات Majlis ، شاخص عملکرد رقابت صنعتی ایران با شروع بحران مالی در غرب آسیا در سال ۲۰۰۹ به شدت افزایش یافته و در سال ۲۰۰۸ در سال ۲۰۰۸ در رتبه ۵۶ ام قرار گرفته است. این بین سال ۲۰۰۹ و ۲۰۱۲ با شروع تحریم های غربی کاهش یافته است ، به ویژه ایالات متحده در برابر اقتصاد ایرانیا ، اما از زمان تعلیق تحقیر ، برخی از آنها را بهبود بخشیده است. این پیشرفت موقتی بوده است و پس از سال ۲۰۱۸ روند شاخص رقابت صنعتی به طور قابل توجهی پایین تر بوده است. در طول سه دهه گذشته ، رتبه بندی ایران در شاخص کاهش رقابت صنعتی بوده است و ناشی از تحریم ها و سیاست های نامناسب داخلی است.
تحریم این مانع از صنعتی شدن ایران شد
شاخص شدت صنعتی شدن متغیر دیگری است که می تواند تحولات صنعتی کشور را نشان دهد. این شاخص بر اساس میانگین سهم ساده ارزش افزوده صنعتی در تولید ناخالص داخلی و سهم فعالیتهای فناوری متوسط و پیشرفته از ارزش افزوده صنعتی محاسبه می شود. مطالعات نشان می دهد که از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۹ ، این شاخص به سمت بالا بوده است ، که نشان دهنده سهم بالاتری از صنعت و فناوری های پیشرفته از اقتصاد کشور و ارزش افزوده کشور است. با وجود این روند ، آمار نشان می دهد که شاخص شدت صنعتی شدن از سال ۲۰۰۹ به ۲۰۲۲ کاهش یافته و در سال ۲۰۲۲ به کمترین رسیده است. دلیل این امر مربوط به تحریم ها است.
نظرسنجی های صادرات صنعتی ایران نشان می دهد که مهمترین صادرات صنعتی کشور به منابع وابسته است و سهم صادرات صنایع با فناوری پیشرفته بسیار کم است. به طور دقیق تر ، ۴۰ ٪ از صادرات صنعتی ایران محصولات مبتنی بر منابع است و حدود ۰.۵ درصد از صادرات صنعتی این کشور محصولات پیشرفته ای هستند. از طرف دیگر ، تقریباً ۵۰ ٪ از صادرات صنعتی ایران محصولات با فناوری متوسط و حدود ۱۳ درصد صنایع کم فناوری هستند.
چرا سرمایه گذاری کمتر در فن آوری های پیشرفته صنعتی است؟
سرمایه گذاری در کارگاه های صنعتی ، به عنوان شاخصی از انتظارات سرمایه گذاران از آینده اقتصاد ، از سال ۶ کاهش یافته است. اگرچه این تحریم ها بین سنین ۱ و ۲ کمی افزایش یافته است ، اما از زمان ۱ کاهش شدید داشته است. دلایل اصلی این نزول شامل نوسانات شدید اقتصادی ، ، مدیریت ناکافی ، تورم زیاد ، میزان تورم ، فلاشویی های افزایشی ، فلاشویی های افزایش یافته است. تشدید در چنین شرایطی ، انگیزه سرمایه گذاری و نوآوری کاهش یافته است ، و تمرکز صنعت بر حفظ اوضاع فعلی و بقا به جای توسعه و رقابت جهانی قرار گرفته است که در نهایت منجر به رکود فعالیت های فناوری در صنعت شده است.
همچنین ، بهره وری نیروی کار در صنعت از سال ۲ متوقف شده است و از ۲ کاهش یافته است. البته این شاخص بین ۲ تا ۵ رشد کرده است ، اما دوباره افتاده است و رشد صنعتی طی یک دهه گذشته رخ نداده است. با وجود افزایش سهم کارگران آموزش دانشگاه ، بهره وری به دلیل کاهش روندهای فناوری رشد نکرده است.
از طرف دیگر ، انتقال و توسعه فناوری نیاز به تجهیزات پیشرفته دارد ، اما واردات ماشین آلات به دلیل تحریم ها و سیاست های دولت برای کاهش وابستگی کاهش یافته است (از ۱ به قانون تولید دانش ۱).
