به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم ، علی اکبر صالحی رئیس بنیاد ایران شناسی در مراسم بزرگداشت دکتر فتح الله مجتبایی، عالم و شخصیت برجسته، این استاد فرهیخته را یکی از ارکان دانش و فرهنگ ایران زمین دانست و تأکید کرد که بزرگ ترین میراث وی تربیت نسل عاقل و فرزانه است.
صالحی شخصیت این استاد را مظهر یک سنت فکری زنده توصیف کرد که در آن فلسفه، ادبیات، علوم دینی و علوم اجتماعی در «طبقه خردمند» با یکدیگر معنا پیدا می کنند. وی مهمترین ویژگی دکتر مجتبایی را تعادل در اندیشه، گفتار و کردار برشمرد و افزود: ذهن مبتکر ایشان دانش و خرد دیرینه کشور را با پویایی علم و دانش جهانی در هم آمیخته است.
صالحی: استاد مجتبایی پلی است بین دانش و حکمت کهن و تحولات معاصر.
رئیس بنیاد ایران شناسی تصریح کرد: وی پلی بین حوزه دانش و معرفت، فلسفه اسلامی و اندیشه تطبیقی، ادبیات کلاسیک فارسی و ادبیات جهان و سنت و تحولات جهان معاصر ایجاد کرده است.
صالحی با اشاره به اهمیت گفت و گو در شکوفایی تمدن ها که از دیدگاه مجتبی در حوزه فلسفه و ادبیات تطبیقی مطرح شده است، گفت: این عالمان فرزانه نشان دادند که ایران موجودی زنده تاریخی است که با جهان اسلام و سنت های فکری غرب گفتگوی عمیق و صریح داشته و دارد.
اگرچه آثار ارزشمند دکتر مجتبایی گنجینه ای بی بدیل در تاریخ ادیان، عرفان، فرهنگ و ادب است، اما صالحی تأکید کرد که شاید بزرگترین میراث او نه در گفتار و نوشتار، بلکه در «تربیت افرادی است که از علم و تجربه استفاده نمی کنند، بلکه از اخلاق علمی بهره می برند».
صالحی در پایان ضمن ارج نهادن به زحمات استاد مجتبایی در گسترش علم و پاسداشت فرهنگ و هنر سرزمین، از ایشان به عنوان مایه مباهات بنیاد ایران شناسی یاد کرد و گفت: امروز اگر به احترام شما می ایستیم، نه تنها به پاس قدردانی از سال های ارزشمند زندگی، بلکه در راستای کمک به جمع آوری مردم از یک زندگی است. زمین.”
حداد عادل: استاد مجتبایی الگوی جهانی یادگیری است
در ادامه این مراسم غلامعلی حداد عادل با اشاره به سوابق آشنایی با این استاد فرهیخته از اوایل دهه ۵۰ به تشریح ابعاد علمی، مدیریتی و اخلاقی وی پرداخت و سوابق فرهنگی دکتر مجتبایی در خارج از کشور را یادآور شد.
حداد عادل با بیان اینکه آشنایی وی با دکتر مجتبایی به اوایل دهه ۵۰ برمی گردد، خاطرنشان کرد: در آن زمان علیرغم اینکه مجتبایی استاد دانشکده الهیات بود، حضور ایشان در جمع اساتید گروه فلسفه دانشکده ادبیات (در کنار اساتیدی چون دکتر ناور، استاد دکتر ناور و غیره) بسیار مورد احترام بود. توسط دانش آموزان، و عشق و علاقه او از آن زمان در دل دانشجویان بود. وی افزود که بعدها توانسته به عنوان عضو دائمی آکادمی با دکتر مجتبایی همکاری قانونی داشته باشد.
مدیریت فرهنگی در خارج از کشور
رئیس فرهنگستان در بخشی دیگر از سخنان خود به خدمات عملی و مدیریتی دکتر مجتبایی در حوزه مشاوره فرهنگی اشاره کرد. وی یادآور شد: پروفسور مجتبایی سال ها در پاکستان (لاهور) خدمت کرد و خانه فرهنگ ایران و مرکز تحقیقات فارسی ایرانیان را در پاکستان تأسیس کرد که هم اکنون یکی از کتابخانه های معتبر ایران شناسی است. این خدمات فرهنگی مشابه در هند تکرار شده است.
منش اخلاقی و زمینه جوانی
حداد عادل در تشریح شخصیت اخلاقی دکتر مجتبایی، او را شخصیتی بسیار دوست داشتنی خواند که همکاران و شاگردانش از بودن در کنار او احساس «تحصیل کرده و خوشحالی» می کنند.
وی با اشاره به سن نزدیک به ۱۰۰ سال این استاد، نکته جالبی را مطرح کرد: جوان ها او را رها نمی کنند… جوان های فرهنگستان، استاد مجتبی را به گوشه ای می برند و میز جداگانه ای برای ملاقات با او دارند.
حداد عادل سخاوت دکتر مجتبایی در تحصیل را از ویژگی های بارز وی دانست و تاکید کرد که بین خود و جوانان فاصله ای احساس نمی کند و مانند چشمه ای جوشان علم و دانش خود را در اختیار دیگران قرار می دهد. وی ابراز امیدواری کرد که جلسات بزرگداشت این پیام را برای دانش آموزان داشته باشد که با الگوگیری از سیره معلم، سخت کوشی و کتابخوانی را سرلوحه کار خود قرار دهند.
مهارت چند زبانه؛ نمایش رتبه بندی جهانی دانشمندان ایرانی
حداد عادل در پایان به تسلط چند زبانه دکتر مجتبایی اشاره کرد و گفت: اگرچه در دنیای امروز تسلط بر زبان انگلیسی کافی به نظر می رسد، اما دانشمندی در سطح جهانی مانند ایشان علاوه بر زبان فارسی و عربی، به زبان انگلیسی تسلط داشته و سابقه تدریس تاریخ ادیان هندی در هاروارد را نیز داشته است. وی همچنین با اشاره به آشنایی استاد با زبان های فرانسوی، ترکی، اردو، سانسکریت، پارسی باستان و پهلوی، زندگی خود را مایه مباهات ایران و جهان دانست.
بلزم شکری: مجتبایی پلی است میان دو سنت غنی دانش
بلرام شکرا رئیس مرکز فرهنگی سفارت هندوستان با تاکید بر پیوند ناگسستنی ایران شناسی و هندشناسی از خدمات دکتر مجتبایی در تبیین این پیوند تاریخی تقدیر کرد.
شکرا سخنان خود را با این نکته آغاز کرد که ایران شناسی بدون هندولوژی کامل نمی شود. وی با استناد به شعری که ایران را شیر و هندوستان را خورشید می نامد، بر شجاعت ذاتی ایران و تداوم سنت دانش هندی تاکید کرد و گفت: نباید زبان را از دست داد، زیرا در این زمینه دستور نویسان بزرگی داشته ایم.
اهمیت تحقیق مجتبایی در نحو عربی
رئیس مرکز فرهنگی سفارت هند به یکی از کتاب های عربی دکتر مجتبایی اشاره کرد که به درستی نشان می دهد که دستور زبان عربی قبل از تدوین رسمی در دوره عباسیان متاثر از نحوه نگارش دستور زبان توسط ایرانیانی بوده که در مرزهای ایران کار می کردند. به گفته وی، انسجام این نظم به شدت تحت تأثیر دستور زبان سانسکریت قرار گرفته است، که نشان می دهد دستور زبان فارسی خود یک «نظم زاینده» بوده و قادر به تولید جملات بی شماری فراتر از کارایی صرف است.
رابطه دیرینه بین ترجمه و تبادل علمی
شکرا با اشاره به اینکه دیدگاه رایج ایران شناسی معمولاً از زمان حملات آغاز می شود، تاکید کرد: روابط فرهنگی ایران و هند بسیار قدیمی تر است. ایشان در کتاب دکتر مجتبایی به صراحت اشاره کردند که در زمان شاپور اول ساسانی کتابهای زیادی از زبان سانسکریت به پهلوی ترجمه شد. از جمله کتاب های مربوط به ادیان بودایی که شامل مباحث نحوی نیز می باشد. بعدها در دوره عباسی این ترجمه ها از طریق برمکیان بلخ به عربی راه یافت و نشان از قدمت و عمق این سلسله ترجمه دارد.
قدردانی از توضیح مفصل علوم هند
رئیس مرکز فرهنگی سفارت هند از اینکه استاد مجتبایی با این دقت در مورد علم هند و تأثیرات آن صحبت می کند ابراز خرسندی کرد. می گوید افتخار می کنیم که همه دانش هند و همه دانش غرب در یک جا جمع شده است. وی اعلام کرد که در مرحله ترجمه یکی از کتاب های دکتر مجتبایی به زبان هندی است تا مردم هند به این ارتباط غنی با ایرانیان و خدمات پروفسور مجتبایی افتخار کنند.
در پایان بلرام شکرا به نمایندگی از خود و جامعه علمی هندوستان ضمن تبریک به دکتر مجتبایی برای ایشان آرزوی طول عمر و سلامتی کرد.
انتهای پیام/
منبع:تسنیم
