به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم ، مراسم رونمایی از کتاب «آیت الله بهشتی به روایت اسناد آمریکایی» با حضور سمانه داودی نویسنده اثر و جمعی از پژوهشگران حوزه تاریخ انقلاب اسلامی در مجتمع فرهنگی سرچشمه برگزار شد. این کتاب حاصل چندین سال تحقیق و بررسی دقیق اسناد تاریخی مرتبط با شخصیت و اندیشه های شهید بهشتی از منظر منابع آمریکایی است.
سمانه داوودی در ابتدای سخنان خود گفت: فعالیت پژوهشی خود را از سال ۱۳۹۳ آغاز کردم و تسلط بر منابع انگلیسی این امکان را به من داد تا بتوانم با تیم های مختلف پژوهشی در زمینه ترجمه و تحلیل اسناد تاریخی همکاری داشته باشم. اولین همکاری های من با گروه پژوهشی آقای روزی طلب از سال ۱۳۹۷ با محوریت پروژه های مرتبط با تاریخ انقلاب اسلامی آغاز شد.
وی افزود: طی یکی از تحقیقات، گزارشی از بی بی سی مبنی بر وجود رابطه پنهانی شهید بهشتی با مقامات آمریکایی منتشر شد که برای اثبات آن به اسناد منتشر شده در سایت ویکی لیکس استناد کرد. با بررسی دقیق این منابع دریافتم که این برداشت نادرست و مغرضانه است و واقعیت تاریخی با آنچه ادعا می شود تفاوت اساسی دارد.
داودی تصریح کرد: در بررسی بیش از شصت سند از آرشیو ویکی لیکس مشخص شد که ارتباطات مذکور در واقع از سوی طرف آمریکایی در حال پیگیری بوده و تلاش آنها برای درک مواضع دولت و نیروهای انقلابی ایران بوده است، نه نشانه ای از ارتباط مخفیانه شهید بهشتی. وی با اشاره به عدم حضور شهید بهشتی در دیدار رسمی با مقامات آمریکایی گفت: این نکته به صراحت در اسناد آمده است.
به گفته این پژوهشگر، در یکی از اسناد وزارت خارجه آمریکا آمده است که پس از انقلاب، نماینده سفارت آمریکا در ایران برای ادامه مذاکرات، درخواست ملاقات جدید با شهید بهشتی را داشته است، اما آنها شرط کرده اند که این دیدار فقط در منزل خودشان برگزار شود. شهید بهشتی در همین دیدار مواضع مستقل ملت ایران را به صراحت تبیین کرد و ادامه روابط را در گرو قطع رابطه آمریکا با رژیم پهلوی دانست.
داودی در بخشی دیگر از سخنان خود گفت: در جمع آوری و ترجمه این اسناد، دقت در صحت متن، اعتماد به ترجمه و مستندسازی هر قسمت از گزارش ها برای ما ضروری بوده است. به این ترتیب، برای اولین بار مجموعه ای از اسناد وزارت امور خارجه آمریکا و مرکز آرشیو ملی ایالات متحده آمریکا «نارا» نیز بررسی و به متن کتاب افزوده شد تا تصویری کامل از نگاه آمریکایی ها به شهید بهشتی ترسیم شود.
وی افزود: این اثر تنها یک ترجمه نیست، بلکه شامل کار پژوهشی گسترده ای است. به منظور حفظ صحت اسناد و اجتناب از تغییر در متن اصلی، توضیحات تکمیلی و توضیحات تحقیقی در قالب پاورقی به کتاب اضافه شده است تا مخاطب بتواند چهره تاریخی و سیاسی شهید بهشتی را از منظر منابع غربی به درستی درک کند.
نویسنده کتاب در پایان از همکاری آقایان رضی طلب، محمودی، اسلامی، مومنی و انتشارات سرچشمه قدردانی کرد و گفت: اخلاق و دقت حرفه ای این انتشارات در تولید آثار تاریخی مثال زدنی است. وی ابراز امیدواری کرد که انتشار این کتاب بتواند درک عمیق تری از نقش شهید بهشتی در تحولات انقلاب اسلامی و همچنین نحوه بازنمایی وی در اسناد آمریکایی به مخاطبان ارائه دهد.
محبوبی: ریشه تاریخی روایت اتهام
محمد محبوبی نویسنده کتاب «ایستگاه خیابان روزولت» ضمن تشریح پیشینه تاریخی کتاب «آیت الله بهشتی به روایت اسناد آمریکایی» گفت: این کتاب به یکی از مهم ترین مقاطع تاریخ انقلاب اسلامی می پردازد. دوران تثبیت انقلاب که هنوز نهادهای انقلابی شکل نگرفته بود و ساختارهای رسمی ایجاد نشده بود. به گفته محبوبی، نبود این نهادها تأثیر مستقیمی بر نحوه روابط و تصمیم گیری های آن زمان داشت.
وی افزود: حدود ۴۰ روز پس از تسخیر سفارت آمریکا در تهران، شیخ علی تهرانی – از شخصیت های سیاسی شناخته شده و از نزدیکان مقام معظم رهبری – در نامه ای سرگشاده خطاب به امام خمینی (ره) اتهاماتی را علیه برخی از رهبران سیاسی کشور از جمله شهید بهشتی، آیت الله خامنه ای و آیت الله رفسنجانی مطرح کرد. وی مدعی شد که نام این افراد در اسناد سفارت آمریکا به عنوان مرتبط با آمریکا ذکر شده است.
اثربخشی بازتاب اجتماعی و اتهام
محبوبی تاکید کرد: این ادعا حساسیت زیادی را در فضای پس از پیروزی انقلاب برانگیخت. زیرا در همان زمان اسناد مربوط به عباس امیرانتظام از اعضای نهضت آزادی از جمله مکاتبات و گزارشات اطلاعاتی سیا منتشر شد و جامعه نسبت به هرگونه ارتباط با آمریکا واکنش جدی نشان داد. با طرح آن ادعا، برای اولین بار رابطه متقابل بین امیرانتظام و شهید بهشتی شکل گرفت.
به گفته محبوبی، روایت «آمریکایی بودن بهشتی» ابتدا از همین نامه شروع شد و بعدها توسط چهره هایی مانند مهندس بازرگان تکرار شد.
وی افزود: نکته مهم تاریخی در اینجا این است که حتی گروه های انقلابی همسو با شهید بهشتی نیز در برابر این حمله سکوت کردند و این سکوت مظلومیت تاریخی او را رقم زد. سکوتی که زمینه ساز تداوم اتهامات گروهک منافقین در زمستان ۵۹ شد.
محبوبی یادآور شد: شهید بهشتی در قبال این شبهات دو موضع روشن داشت. ابتدا اعلام کرد: هر چه از من است، اگر چیزی دارید به احترام امانت منتشر کنید؛ من ابایی ندارم. اما با وجود این شفافیت، چندین دهه اسناد مربوط به او منتشر نمی شد. تنها در سال ۱۳۸۷ بود که مؤسسه مطالعات و تحقیقات سیاسی برای اولین بار مجموعه ای از اسناد ارتباطات شهید بهشتی با آمریکایی ها را منتشر کرد.
محبوبی در بخش دوم سخنان خود به دیدگاه های فکری شهید بهشتی درباره آمریکا اشاره کرد و گفت: شهید بهشتی در سخنرانی معروف خود با عنوان «خط امام و خط سازش» در ۱۹ بهمن ۱۳۵۸ دو جریان سیاسی را از یکدیگر جدا کرد; «خط امام» که پیرو امام خمینی و رویکرد استکبارستیزی ایشان بود و «خط سازش» که تمایل به سازش با قدرت‌های خارجی از جمله آمریکا داشت.
به گفته محبوبی، شهید بهشتی در همین سخنرانی سه نوع مبارزه سیاسی مسالمت‌آمیز و مصلحت‌آمیز (خط سازش)، مبارزه مسلحانه و مبارزه فرهنگی ـ فکری را که امام خمینی (ره) راه اصلی بیداری مردم می‌دانست، برشمرد. ایشان ضمن رد دو راه اول، راه سوم را راه راستین انقلاب معرفی کردند.
محبوبی در پایان خاطرنشان کرد: راهبرد کلان انقلاب اسلامی از دیدگاه شهید بهشتی مبارزه همزمان با استبداد داخلی و استعمار خارجی است. این تفکر بر نفی هرگونه سازش با شاه و آمریکا تأکید داشت و «استقلال و صلابت در برابر سلطه» را شاخص اصلی خط امام می دانست. خطی که خودش تا آخرین روزهای عمرش بر آن بود.
در پایان این مراسم از این کتاب رونمایی شد.
انتهای پیام/
منبع:تسنیم
