جایزه نوبل اقتصاد امسال بار دیگر توجه را به یکی از اساسی ترین پرسش های دنیای اقتصاد جلب کرد: رابطه بین نوآوری و رشد اقتصادی.
برندگان این جایزه، فیلیپ آگیون و پیتر هویت، نظریه «تخریب خلاقانه» شومپیتر را از سطح یک ایده فلسفی به چارچوبی تحلیلی و ریاضی تبدیل کردند و نشان دادند که پیشرفت تکنولوژی می تواند موتور داخلی رشد اقتصادی باشد. اما یکی از جنبه‌های کار آنها که با نظریه‌های قبلی متفاوت است، نگاهشان به نقش سیاست‌گذار و طراحی نهادی بازار است. جایی که نه رقابت بی حد و حصر کار می کند و نه انحصار کامل.
در این مصاحبه، با دکتر مهدی قدسی، استاد دانشگاه وین، چالش‌های نوآوری امروز در دنیای دیجیتال – از مالکیت معنوی و معاهدات بین‌المللی گرفته تا مبارزه با کپی‌برداری گرفته تا نگرانی‌ها در مورد انحصار شرکت‌های فناوری بزرگ را بررسی می‌کنیم. به گفته مهدی قدسی، اقتصاددان، حتی در اقتصادهای لیبرال، دولت ها از یارانه ها و یارانه های هدفمند برای ایجاد انگیزه واقعی در واحدهای تحقیق و توسعه (R&D) استفاده می کنند. این پشتیبانی ها اگر هوشمندانه طراحی شوند، می توانند موتور نوآوری را بدون رانت و فساد به حرکت در آورند.
مدل آگیون و هویت نشان می دهد که رشد پایدار در جایی رخ می دهد که سیاست گذاران بتوانند تعادلی بین آزادی بازار و حمایت از نوآوری ایجاد کنند. در چنین شرایطی، حتی افزایش سود ناشی از قدرت انحصاری شرکت های پیشرو می تواند در جهت افزایش رفاه عمومی باشد.
اما سوال باقی می‌ماند: در دنیایی که شرکت‌های بزرگ با خرید استارت‌آپ‌ها یا محدود کردن رقابت، راه نابودی خلاقانه را می‌بندند، آیا این مدل همچنان می‌تواند واقعیت بازار را توضیح دهد؟
این گفتگو تلاشی است برای پاسخ به این سؤالات؛ بازخوانی جایزه نوبل اقتصاد از دریچه سیاست هوشمند، رقابت سازنده و آینده نوآوری در اقتصاد جهانی.
