ECUARAN: در زمستان ، نرخ رسمی بیکاری کاهش یافت ، اما این کاهش به دلیل کاهش شدید مشارکت اقتصادی و خروج نیروهای ناامید از بازار کار بود. در عین حال ، کیفیت اشتغال کاهش یافته و نابرابری منطقه ای و جنسیتی در بازار کار ایران شدت یافته است.
بازار کار ایران در زمستان تصویری پیچیده ، متناقض و در عین حال نگران کننده را ارائه می دهد. آماری که به نظر می رسد نشان دهنده کاهش بیکاری است ، اما در عمق آن حاکی از کاهش مشارکت اقتصادی ، کاهش شاخص های اشتغال و گسترش پدیده هایی مانند اشتغال ناقص و خروج ناامید از بازار کار است. این تحولات نه تنها نشان دهنده رکود اقتصادی در محیط اقتصادی کشور است ، بلکه از تضعیف تدریجی ظرفیت بازار کار برای جذب منابع انسانی نیز خبر می دهد. این در شرایطی است که جامعه ایران با موجی از جوانان که به دنبال جویندگان شغل ، تغییرات جمعیتی و فشارهای اقتصادی هستند ، روبرو است.
کاهش نرخ بیکاری یا افزایش ناامیدی؟
براساس داده های رسمی ، نرخ بیکاری در زمستان به ۴.۹ درصد رسیده است. رقمی که می تواند در نگاه اول امیدوار کننده باشد ، اما وقتی به میزان مشارکت اقتصادی می رسد ، معنای خود را از دست می دهد. مشارکت اقتصادی نه تنها در مقایسه با فصل قبل ، بلکه یکی از کمترین ارقام ثبت شده در سالهای اخیر به ۴.۹ درصد رسیده است. این رقم به این معنی است که درصد قابل توجهی از افراد در محل کار نه شاغل هستند و نه حتی متقاضیان شغل. گروهی که در آمار بیکاری مورد توجه قرار نمی گیرند اما از نظر اقتصادی عملاً غیرفعال شده اند. این پدیده در اقتصاد به عنوان “ناامید کننده از بازار کار” شناخته می شود ، افرادی که دلسرد شده و رها شده اند.
عقب نشینی رایگان زنان از بازار کار
در بین گروه های اجتماعی ، زنان بیشتر از سایرین درگیر این عقب نشینی از بازار کار هستند. نرخ مشارکت اقتصادی زنان به ۴.۹ درصد کاهش یافت. یک چهره نگران کننده که گزارش می دهد بیشتر زنان نسبت به دوره های قبلی عقب نشینی می کنند. در حالی که نرخ بیکاری در بین زنان نیز کاهش یافته است ، نه به دلیل افزایش اشتغال بلکه به دلیل خروج آنها از صف برای متقاضیان شغل. در نتیجه ، بسیاری از زنان ، که قبلاً در آمار “بیکار” شناخته می شدند ، اکنون اساساً در هر یک از دسته های فعال اقتصادی هستند. این امر به طور خاص در مناطق شهری قابل توجه تر است ، جایی که ساختار اقتصادی ، فرهنگی و نهادی فرصت های شغلی محدودتر و محدود کننده تری را برای زنان فراهم کرده است.
اشتغال در سطح پایین ، با کیفیت نجیب
از طرف دیگر ، نرخ اشتغال مطابق با کاهش مشارکت اقتصادی کاهش یافته و به ۲ ٪ رسیده است. توزیع این شاخص در مناطق شهری و روستایی نشان می دهد که کاهش اشتغال ، به ویژه در مناطق روستایی ، برجسته تر بوده است. اگرچه نرخ بیکاری در مناطق روستایی پایین تر از شهرها گزارش شده است ، اما تجزیه و تحلیل نشان می دهد که این وضعیت به دلیل بهبود عملکرد بازار کار در مناطق روستایی نیست ، بلکه نتیجه اشتغال پنهان ، خانواده یا کم درآمد است که عملاً افراد را در اشتغال نگه داشته است ، بلکه بدون افزایش کیفیت زندگی یا بهره وری. اشتغال ناقص – از جمله کارمندانی که مجبورند با ساعات کار کم یا در مشاغل موقت کار کنند – بخش قابل توجهی از نیروی کار را در این مناطق تشکیل می دهند.
توزیع ناعادلانه فرصت ها در جغرافیای نابرابر
از دیدگاه جغرافیایی ، بازار کار ایران نیز تصویری نابرابر در زمستان نشان می دهد. نرخ بیکاری در استان تهران ۴.۹ درصد است که یکی از کمترین نرخ در کشور است. برعکس ، استان های مرزی مانند کردستان با نرخ بیکاری بالاتر از ۱۳.۷ درصد در وضعیت بحرانی قرار دارند. این شکاف نه تنها نشان دهنده توزیع ناعادلانه فرصت های شغلی است ، بلکه نشان دهنده تمرکز غیر منتظره سرمایه گذاری و خدمات در مرکز کشور به مناطق حاشیه ای است. استانهایی که از توسعه پایدار برای ساختاری ، امنیت یا محرومیت تاریخی جان سالم به در بردند ، اکنون با مهمترین وضعیت بیکاری در بین همه استانها روبرو هستند.
کاهش ظاهر بیکاری ؛ نیاز به نگاه به ساختار
سرانجام ، آمار منتشر شده از بازار کار زمستان نشان می دهد که کاهش نرخ بیکاری لزوماً نشانه بهبودی نیست. در بسیاری از موارد ، این نتیجه نیروهای بالقوه خارج از بازار و افزایش جمعیت اقتصادی غیرفعال است. ساختار بازار کار کشور نیاز به نگاه جدید ، اصلاحات ساختاری و برنامه ریزی منطقه ای دارد. بدون سیاست برای افزایش نرخ مشارکت ، بهبود کیفیت اشتغال و از بین بردن تبعیض منطقه ای و جنسیتی ، ممکن است شاخص های بازار کار بهبود یابد ، اما در عمل شکاف فزاینده ای بین جمعیت در سن کار و فرصت های شغلی وجود خواهد داشت. شکافی که همچنان عواقب فراتر از اقتصاد برای جامعه ایران خواهد داشت.
