اعتبار ریال با حذف صفر احیا نمی شود

حذف صفر از ارز ملی یکی از مشهورترین اشکال اصلاحات پولی است. سیاستی که دولت ها برای کاهش ظاهر تورم و بازگرداندن اعتماد عمومی به ارز ملی از آن استفاده می کنند. اصلاحات پولی مجموعه ای از اقدامات با هدف بازگرداندن ارزش ارز و تسهیل معاملات مالی است. اما نکته مهم این است که این اقدامات به تنهایی تغییر اساسی در سیاست های پولی و تورمی ایجاد نمی کند و تأثیر روانی دارد.

در آخرین اقدام ، مجمع مشاوره اسلامی تصویب کرده است که صفر را از ارز حذف کند. هدف از این خط مشی ساده سازی معاملات مالی ، کاهش حجم تعداد در حسابداری و کاهش هزینه چاپ اسکناس است. به نظر می رسد این می تواند حس ارزشمندی از ارز ملی را به جامعه منتقل کند ، اما تأثیر مستقیمی بر تورم ندارد.

تجربه جهانی نشان می دهد که کشورهایی که در تورم بالا ، بدهی های سنگین خارجی یا تحولات اساسی سیاسی درگیر بوده اند ، بیش از سایرین به این سیاست متوسل شده اند. اولین نمونه شناخته شده جنگ جهانی اول در دوره فوق طبیعی آلمان بود. جایی که صفر برای تحکیم ارزش خود از ارز ملی حذف شد. در دهه های بعد ، بسیاری از کشورها از آمریکای لاتین به اروپای شرقی از این طریق پیش رفتند. برزیل دارنده رکورد این سیاست است و در شش مرحله مختلف ، در مجموع ۲ صفر ارز ملی خود را از بین برده است. آرژانتین نیز در چهار دوره مختلف این کار را کرده است ، اما به دلیل تداوم بحران های اقتصادی ، پایدار نشده است.

دهه ۱۹۸۰ اوج این سیاست بود. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و شکل گیری کشورهای جدید ، انتقال از سیستم سوسیالیستی به اقتصاد بازار منجر به اصلاحات پولی به عنوان یک ضرورت شد. به طور کلی ، حدود ۲ کشور از ۱ تا ۲ سال از ارز ملی خود حذف شده اند. دلایل متداول در همه این تورم های بالا ، کاهش ارزش ارز ملی ، بدهی های سنگین خارجی ، تغییرات ناگهانی در سیستم سیاسی و لزوم ایجاد یک محیط ذهنی برای آغاز یک دوره اقتصادی جدید.

طرفداران حذف صفر معتقدند که این حرکت ضمن ساده کردن محاسبات مالی و معاملات روزمره ، هزینه چاپ اسکناس های ریز را کاهش داده و تصویر ارز ملی را در چشم عموم تقویت می کند. از نظر آنها ، حتی اگر تأثیر مستقیمی بر تورم نداشته باشد ، می تواند احساس ثبات در جامعه را افزایش داده و مسیر معاملات را نرم تر کند.

اما مخالفان هشدار می دهند که حذف صفر بدون اجرای اصلاحات اساسی اقتصادی تنها گام چشمگیر است. تجربه کشورهایی مانند زیمبابوه و آرژانتین نشان داده است که حذف صفر در صورت عدم وجود سیاست های تثبیت تورم ، اصلاح مالیات و کنترل هزینه های دولت نه تنها وضعیت را بهبود بخشیده است ، بلکه در برخی موارد نیاز به تکرار مکرر دارد. در مقابل ، Türkiye پس از اجرای برنامه های گسترده خصوصی سازی ، کاهش کسری بودجه و کنترل تورم ، شش صفر را از ارز ملی خود حذف کرد.

از نظر اقتصادی ، چاپ اسکناس های جدید پرهزینه است ، تغییر حسابداری و سیستم های مالی پیچیده است و در صورت عدم اصلاح پایدار ، ارزش پول دوباره کاهش می یابد. بنابراین ، حذف صفر نمی تواند درمانی برای تورم باشد ، اما تنها در صورتی مؤثر است که به عنوان مکمل سیاست های کلان اقتصادی مانند اصلاح ساختار مالی ، کنترل کسری بودجه و تقویت تولید ملی استفاده شود.

تجربه جهانی تأکید می کند که موفقیت این سیاست به پیش شرط های جدی بستگی دارد. اگر اقتصاد به ثبات نسبی نرسیده باشد ، حذف صفر تنها تغییر در ظاهر اسکناس است. در نتیجه ، برای ایران ، کلید موفقیت در تعداد صفر نیست ، بلکه در کنترل پایدار تورم و ایجاد دلایل واقعی برای بازگشت اعتماد عمومی به ارز ملی است.