به گزارش خبرگزاری تسنیم ، پروژه راه آهن شلمچه – بصره به عنوان نماد همکاری های راهبردی ایران و عراق می تواند تحول بزرگی در توسعه مبادلات اقتصادی، گردشگری و حمل و نقل منطقه ای ایجاد کند. این طرح که سال ها در انتظار اجرا بود با تاکیدات اخیر سران دو کشور بار دیگر در مسیر تحقق قرار گرفت. اما تاخیر طرف عراقی در آغاز ریل گذاری، تکمیل این مسیر حیاتی را با چالش هایی مواجه کرده است. ادامه پیگیری جدی ایران و شفاف سازی اهداف این پروژه می تواند روند اجرایی را تسریع بخشد و اعتماد و همکاری متقابل دو ملت را تقویت کند.
در دنیای امروز شبکه های حمل و نقل به ویژه ارتباطات ریلی نقش تعیین کننده ای در رشد اقتصادی، توسعه گردشگری و گسترش همکاری های بین المللی ایفا می کنند. کشورهای دارای زیرساخت ارتباطی کارآمد توانسته اند سهم بیشتری از بازارهای منطقه ای و جهانی را به خود اختصاص دهند و تجارت و گردشگری را برای متقاضیان تسهیل کنند. به عنوان مثال دولت چین در سال های اخیر با طراحی پروژه های اتصال ریلی به کشورهای آسیایی و آفریقایی سعی در تعمیق روابط با شرکای تجاری خود داشته است که پروژه یک کمربند، یک جاده را می توان نمونه ای از این پروژه ها دانست.
ایران در سال های اخیر به دلیل نیاز به افزایش شبکه ارتباطی برای تسهیل و تسریع تجارت و گردشگری، به دنبال ارتباط ریلی با کشورهای همسایه بوده است. در میان کشورهای همسایه، عراق به دلیل قرابت های عمیق فرهنگی و مذهبی و سطح بالای تبادلات گردشگری و تجاری، مهمترین همسایه ایران محسوب می شود. بنابراین وجود راه های مواصلاتی بین دو کشور نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و به همین دلیل طرفین اتصال ریلی مشترک را در دستور کار چندین مسیر قرار دادند.
در این بین خط ریلی شلمچه – بصره که دو دهه پیش مطرح شده بود هنوز به نتیجه نهایی نرسیده است. با وجود تأخیر طولانی، از سال ۱۴۰۲ با امضای تفاهم نامه جدید بین سران دو کشور، ساخت پروژه خط ریلی شلمچه – بصره به عنوان در دسترس ترین مسیر ارتباطی ریلی ایران و عراق شتاب گرفت. با وجود گذشت بیش از دو سال از انعقاد قرارداد و با توجه به بودجه نسبتا کم و عملیات اجرایی، پروژه راه آهن شلمچه – بصره هنوز راه اندازی نشده است.
در حال حاضر تکمیل این خط ریلی مستلزم تکمیل ساخت پل ۸۰۰ متری نوسان شط العرب به عنوان تعهد طرف ایرانی است که طبق آخرین اظهارات تنها ۴۰ درصد پیشرفت داشته است.[۱] مهمترین قسمت این پروژه شامل ریل گذاری ۳۳ کیلومتر در ابتدای مسیر در خاک عراق است که مسئولیت آن بر عهده طرف عراقی است و هنوز عملیات اجرایی آن آغاز نشده است.
در ماه های اخیر مقامات ایرانی به ویژه رئیس جمهور و وزیر راه و شهرسازی بر افتتاح هر چه سریعتر پروژه راه آهن شلمچه – بصره تاکید کردند. به عنوان مثال، دکتر المادیجیان در ۸ مهر ۱۴۰۴ در دیدار با قاسم الاعرجی مشاور امنیت ملی جمهوری عراق و هیئت همراه، اتصال شبکه حمل و نقل ریلی ایران و عراق را یکی از مهمترین محورهای همکاری تجاری دو کشور برشمرد و گفت: تسریع در اجرای این پروژه، توسعه اقتصادی و فرهنگی دولت عراق، تسریع در این امر است. بین دو کشور زمینه را برای ارتباط بیشتر کشورهای منطقه و تقویت روابط اقتصادی فراهم می کند.[۲]
همچنین قائم پناه معاون اجرایی رئیس جمهور در نشست مشترک مقامات ارشد ایران و عراق با حضور استانداران بصره و خوزستان با اشاره به اجرای تعهدات ایران در پروژه شلمچه – بصره از طرف عراقی خواست در اجرای تعهدات خود سرعت بیشتری داشته باشد.[۳]
رویه کنونی مطالبه گری مقامات ایرانی از طرف عراقی جای تقدیر دارد و باید ادامه یابد. از سوی دیگر شفاف سازی درباره هدف از افتتاح خط ریلی شلمچه – بصره و عدم تضاد این خط ریلی با بندر فاو که منجر به رفع ابهام در رسانه های عمومی عراق می شود باید در اظهارات مقامات ایرانی مورد تاکید قرار گیرد.
منبع:تسنیم
