بازار؛ گروه صنعت: زهرا کمانی رئیس مرکز ملی فرش ایران در نشست وز ملی فرش اظهار کرد:در سال‌های اخیر، صنعت فرش دستباف ایران با چالش‌های متعددی روبه‌رو شده است، از جمله کاهش صادرات، مشکلات ناشی از قاچاق کالا و عدم شفافیت در شناسایی و ممیزی فرش‌های ایرانی. یکی از راهکارهایی که برای مقابله با این مسائل مطرح شده، صدور شناسنامه فرش است. این برنامه، از طریق ایجاد کارگزاری‌های تخصصی در استان‌های مختلف و آموزش ارزیابان حرفه‌ای، در حال اجراست. ارزیابان آموزش‌دیده، چه در حوزه تولید و چه در بازار، می‌توانند در اعتبارسنجی فرش‌های دستباف و کنترل کیفیت آن‌ها نقش کلیدی ایفا کنند.
وی افزود: یکی از معضلات مهم، ورود فرش‌های مشابه از کشورهای همسایه، خصوصاً افغانستان، به بازار داخلی ایران است. با توجه به شباهت طرح‌ها و الگوهای مورد استفاده، تشخیص این فرش‌ها دشوار است و برخی از آن‌ها به صورت غیرقانونی وارد کشور می‌شوند. به همین دلیل، مقابله با قاچاق فرش و کنترل دقیق‌تر مرزها، یکی از اولویت‌های اساسی محسوب می‌شود.
رئیس مرکز ملی فرش ایران تاکید کرد: طبق آخرین آمار، میزان تولید فرش دستباف در کشور حدود ۳.۸ میلیون متر مربع است. با وجود پتانسیل‌های موجود، روند صادرات این محصول نزولی بوده و میزان صادرات رسمی ۴۱.۷ میلیون دلار اعلام شده که با واقعیت بازار همخوانی ندارد. بسیاری از صادرات، به‌صورت غیررسمی و از طریق مسافران یا مبادی غیررسمی انجام می‌شود که در آمارهای رسمی لحاظ نمی‌شود. همچنین، کاهش وزنی صادرات به دلیل تغییر رویکرد در تولید و افزایش تقاضا برای فرش‌های نفیس و فاخر است که وزن کمتری دارند اما ارزش بالاتری دارند.
کمانی تصریح کرد: در جهت رفع موانع قانونی، اصلاح ماده ۷۵ قانون صادرات انجام شده است تا فرآیندهای مرتبط با واردات و صادرات فرش دستباف تسهیل شود. همچنین، مذاکراتی برای به‌کارگیری کارشناسان متخصص در ارزیابی فرش‌های ایرانی صورت گرفته تا روند تشخیص و ممیزی دقیق‌تر شود.
وی گفت:یکی دیگر از مسائل مهم، بیمه قالیبافان است. متأسفانه، پس از حذف ردیف بودجه مربوطه در مجلس شورای اسلامی از سال ۱۳۹۲، بسیاری از قالیبافان از پوشش بیمه محروم شدند. این موضوع، به‌ویژه بر زنان قالیباف که ۸۰ درصد تولید فرش کشور را برعهده دارند، تأثیر گذاشته و موجب کاهش اشتغال در این حوزه شده است. در حال حاضر، تلاش‌هایی برای احیای مجدد بیمه قالیبافان، با همکاری نمایندگان مجلس و دولت، در جریان است.
کمانی در پاسخ به خبرنگار بازار درباره این سوال که چه اقداماتی در راستای توسعه صادرات فرش انجام شده در حالی که طراحان، قالیبافان و حتی تولیدکنندگان از وضعیت کنونی راضی نیستند گفت: یکی از اصلی‌ترین عوامل رشد صنعت فرش، بهبود وضعیت صادرات است. اگر این بخش رونق پیدا کند، کل زنجیره ارزش فرش تحت تأثیر مثبت قرار خواهد گرفت و امکان توسعه اقتصادی بیشتر برای این حوزه فراهم می‌شود. برنامه‌هایی برای تکمیل زیرساخت‌های صادراتی، ایجاد پایانه‌های خدماتی و استفاده از ظرفیت مناطق آزاد در دستور کار قرار گرفته است تا ضمن افزایش ارزآوری، زمینه تقویت تولید داخلی نیز فراهم شود. در حال حاضر، بیش از ۸۰ درصد مواد اولیه فرش، از جمله پشم و ابریشم، از طریق واردات تأمین می‌شود. واردات ابریشم، سهم بالایی در تأمین مواد اولیه فرش دارد و به همین دلیل، بحث احیای کارخانجات تولید ابریشم داخلی مطرح شده است. همچنین، برنامه‌هایی برای ایجاد پلتفرم‌های تأمین مواد اولیه با همکاری تعاونی‌های روستایی در سراسر کشور در حال بررسی است تا ضمن کاهش وابستگی به واردات، هزینه‌های تولید نیز کنترل شود.
منبع:تحلیل بازار
