زهراترابی؛ بازار: در روزهای گذشته، گزارشهایی از میانجیگری برخی کشورهای منطقهای و اروپایی برای کاهش تنش میان ایران و اسرائیل مطرح و منتشر شد. هدف این میانجیگریها، دستیابی به یک توافق موقت برای توقف درگیریها و آغاز گفتگوهای غیرمستقیم بود. با این حال، به نظر میرسد این تلاشها نتیجهبخش نبودهاند، چرا که اسرائیل در شامگاه دوشنبه حملات سنگینی را علیه اهدافی در خاک ایران، بهویژه در کرج، غرب تهران و برخی مناطق حساس نظامی و صنعتی انجام داد. ظاهرا این حملات از نظر شدت و گستردگی، بزرگتر از حملات دوزاده روز گذشته بوده که نشاندهنده تغییر تاکتیک ارتش اسرائیل از ضربات محدود به عملیات روانی و نظامی گسترده هستند.
ایران بلافاصله ضمن محکومیت حملات شبانه اسرائیل، در بیانیهای رسمی آن را «نقض آشکار تمام خطوط قرمز» خواند. ساعاتی بعد، گزارشهایی از حملات موشکی ایران به مواضع اسرائیلی در بلندیهای جولان، شمال فلسطین اشغالی و همچنین سامانههای دفاعی مرزی منتشر شد. برخی منابع میگویند ایران این حملات را «پاسخی محدود اما معنادار» به اقدامات اسرائیل توصیف کرده تا هم نشاندهنده قدرت بازدارندگی باشد و هم زمینه برای ازسرگیری مذاکرات باقی بماند.
آیا آتشبس دائم ممکن است؟
در حال حاضر، دستیابی به یک آتشبس دائم میان ایران و اسرائیل دور از دسترس بهنظر میرسد. که یکی از این دلایل بیاعتمادی شدید طرفین نسبت به هم است. که این بی اعتمادی به سابقه درگیری، حملات سایبری، عملیات ترور و جنگ نیابتی میان دو کشور باعث شده که اعتماد لازم برای توافق بلندمدت را از بین ببرد. با این حال، احتمال یک آتشبس موقت یا نانوشته همچنان وجود دارد، بهویژه اگر فشارهای بینالمللی افزایش یابد و طرفین از فرسایشی شدن بحران واهمه داشته باشند. فلذا احتمال اینکه به آتش بس دائم برسد وجود دارد.
راهحل استراتژی ایران
برای خروج از این بحران و جلوگیری از یک جنگ تمامعیار، ایران میتواند اقدامات دیپلماتیکی قابل قبولی را دنبال کند و این اقدام می تواند؛ تقویت دیپلماسی منطقهای داشته باشد که در این زمینه نقدهای فراوانی وجود دارد. دپیلماسی دولت چهاردهم باید گفتوگو با کشورهای همسایه مانند ترکیه، عراق، قطر و عمان برای ایجاد یک جبهه میانهرو در منطقه بیشتر کند. همچنین استفاده از ظرفیتهای سازمان همکاری اسلامی (OIC) یا اتحادیه آسیای غربی برای محکومسازی تجاوز اسرائیل. استفاده از نهادهای بینالمللی مانند شورای امنیت سازمان ملل، آژانس بینالمللی انرژی اتمی و دیوان بینالمللی دادگستری. گفتوگوهای غیرمستقیم با اروپا، چین و روسیه برای میانجیگری و فشار بر اسرائیل باید بیشتر شود تا بتوانیم از این طریق حق پایمال شده ایران را پس بگیریم.
وضعیت کنونی ایران و اسرائیل در شرایطی بسیار حساس قرار دارد. شکست در مسیر توافق، حملات و واکنش متقابل ایران، همگی نشاندهنده پیچیده بودن بحران هستند. در عین حال، به نظر می رسد،آتشبس دائمی در کوتاهمدت محتمل نیست، اما راه برای کاهش تنش از مسیر دیپلماسی و هوشمندی استراتژیک هنوز باز است.
منبع:تحلیل بازار