در مراسم اسکار ۲۰۲۶، چهار فیلم‌ساز ایرانی حضور دارند که از طریق چهار کشور مختلف خودشان را به این مراسم رسانده‌اند.
برای نخستین بار در تاریخ اسکار، چهار کارگردان ایرانی از چهار کشور مختلف در نود و هشتمین دوره این رویداد سینمایی حضور خواهند داشت که شامل علیرضا خاتمی، علی زرنگار، شهرام مکری و جعفر پناهی است. این رخداد، اسکار امسال را به یکی از متفاوت‌ترین سال‌ها برای سینمای ایران و فیلم‌سازان ایرانی بدل کرده است.
پس از ماه‌ها کش‌وقوس و بحث‌های فراوان، فیلم «علت مرگ نامعلوم» ساخته علی زرنگار به‌عنوان نماینده رسمی ایران به اسکار معرفی شد. این فیلم نخستین تجربه کارگردانی علی زرنگار است که سال‌ها در توقیف بود و سرانجام در سال ۱۴۰۳ اکرانی محدود داشت و در ادامه به مهم‌ترین رقابت سینمایی جهان راه پیدا کرد.
در کنار او، سه فیلم‌ساز ایرانی دیگر نیز با نمایندگی از کشورهای متفاوت در اسکار ۲۰۲۶ حضور خواهند داشت. شهرام مکری با فیلم «خرگوش سیاه، خرگوش سفید» از سوی تاجیکستان، علیرضا خاتمی با فیلم «چیزهایی که می‌کُشی» به نمایندگی کانادا و جعفر پناهی با فیلم «یک تصادف ساده» به‌عنوان فیلم منتخب فرانسه وارد این رقابت جهانی شده‌اند.
فیلم علت مرگ نامعلوم
این فیلم به تهیه‌کنندگی مجید برزگر و کارگردانی علی زرنگار توانست پس از مسیر پرچالش خود در نهایت نماینده ایران در اسکار شود. توقیف طولانی‌مدت و نمایش محدود در چند سالن سینمایی کشور، حواشی زیادی پیرامون آن ایجاد کرد. حالا باید دید این فیلم در سطح بین‌المللی چه جایگاهی به دست خواهد آورد.
فیلم خرگوش سیاه، خرگوش سفید
شهرام مکری که با سبک روایی خاص و فیلم‌های متفاوتش در عرصه جهانی شناخته می‌شود، این بار با اثری محصول مشترک ایران و تاجیکستان وارد میدان شده است. فیلم به زبان فارسی و فارسی تاجیکی ساخته شده و با توجه به سوابق مکری، بسیاری از کارشناسان او را یکی از گزینه‌های جدی دریافت جایزه امسال می‌دانند.
فیلم چیزهایی که می‌کُشی
جدیدترین ساخته علیرضا خاتمی با تهیه‌کنندگی پیمان معادی، به‌عنوان نماینده رسمی کانادا معرفی شد. از میان ۱۶ فیلم کاندید، فیلم «چیزهایی که می‌کُشی» توانست رأی اکثریت کمیته انتخاب را کسب کند و به رقابت‌های اسکار ۲۰۲۶ راه یابد.
فیلم یک تصادف ساده
جعفر پناهی با ساخت این فیلم که بدون دریافت مجوز رسمی در ایران ساخته شد، موفق شد نخل طلای جشنواره کن را به دست آورد. این فیلم نخستین بار خارج از ایران به نمایش درآمد و پس از موفقیت‌های جهانی، حالا به‌عنوان نماینده فرانسه به اسکار معرفی شده است.
این در حالی است که سازندگان فیلم سینمایی «پیرپسر» که نسبت به عدم انتخاب این فیلم به عنوان نماینده ایران در اسکار ۲۰۲۶ اعتراض و انتقاد داشتند، به دنبال آن بودند تا از طریق یک کشور دیگر از جمله کانادا به اسکار آینده راه پیدا کنند اما با توجه به پایان مهلت ارسال آثار بین‌المللی، این طور به نظر می‌رسد که در این کار موفق نبودند.
