جواد عبدا از اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در نشست دیپلماسی و توسعه با طرح پرسشی اساسی درباره رابطه دموکراسی و توسعه اقتصادی گفت: این سوال که آیا دموکراسی عامل رشد و توسعه اقتصادی است یا مانع آن یکی از موضوعات کلاسیک و چالش برانگیز در علوم سیاسی و اقتصادی است که موضوع دهه تحقیقات علمی گسترده در جهان بوده است.
وی با اشاره به حجم گسترده ادبیات علمی در این زمینه تصریح کرد: تاکنون ده ها هزار کتاب، مقاله و پژوهش دانشگاهی در زمینه رابطه توسعه اقتصادی و توسعه سیاسی منتشر شده است و در این میان حداقل دو رویکرد نظری غالب شکل گرفته است. رویکرد اول بر این باور است که رشد و توسعه اقتصادی بدون دموکراسی امکان پذیر نیست و دموکراسی نه تنها شرط لازم، بلکه یکی از ضروریات توسعه اقتصادی است.
اطاعت سپس دیدگاه سوم را که محور اصلی سخنان ایشان در این جلسه بود مطرح کرد. وی گفت: بر اساس این رویکرد، اساسا طرح مسئله رابطه دموکراسی و توسعه اقتصادی به این شکل، سوالی اشتباه است. زیرا دموکراسی نه لزوماً عامل توسعه است و نه لزوماً مانع آن. آنچه شرط لازم برای توسعه تلقی می شود امنیت و ثبات سیاسی است. این امنیت و ثبات هم در قالب نظام های دموکراتیک و هم در چارچوب نظام های استبدادی قابل تامین است.
وی با اشاره به نمونه های جهانی تصریح کرد: در کشورهای اروپای غربی و شمالی، آمریکا، کانادا و استرالیا ثبات سیاسی از طریق سازوکارهای دموکراتیک شکل گرفته است. در حالی که کشورهایی مانند چین، سنگاپور، مالزی، کره جنوبی و تایلند با الگوهای استبدادی توانسته اند به ثبات سیاسی و توسعه اقتصادی دست یابند.
به گفته این استاد علوم سیاسی، دموکراسی توده ای معمولاً علیه توسعه اقتصادی عمل می کند.
