پژواک ایران: اتحادیه اروپا با تصمیمی بی سابقه و پرهزینه، آخرین شریان انرژی خود را به روسیه قطع کرد. انتخابی که امنیت را بر ارزانی ترجیح می دهد و بازار جهانی گاز را وارد دوره جدیدی از رقابت و نوسان می کند.
به گزارش اکو ایران به نقل از فارس; پس از ماه ها مذاکره، اتحادیه اروپا سرانجام به توافقی الزام آور برای توقف تدریجی واردات گاز روسیه از جمله LNG و گاز خط لوله دست یافت. بر اساس گزارش های منتشر شده در رسانه ها، واردات LNG روسیه تا پایان سال ۲۰۲۶ و واردات گاز خط لوله تا پاییز ۲۰۲۷ به طور کامل متوقف خواهد شد. این اقدام آخرین مرحله جدایی ساختاری اروپا از منابع انرژی روسیه محسوب می شود. روندی که پس از جنگ اوکراین آغاز شد و سهم روسیه را از ۴۵ درصد به حدود ۱۲ درصد در سال ۲۰۲۵ کاهش داد.
با وجود این کاهش، روسیه همچنان بزرگترین تامین کننده LNG به اروپا باقی ماند. اتحادیه اروپا اولین گام را در سال جاری با ممنوعیت انتقال گاز مایع روسیه در بنادر اروپا برداشت، اما مذاکرات برای ممنوعیت کامل به طول انجامید. دلیل اصلی این تاخیر کاهش قیمت گاز روسیه و نگرانی برخی کشورها از افزایش هزینه های انرژی بوده است. امنیت انرژی و سبد واردات از منظر امنیت انرژی، تصمیم جدید اتحادیه اروپا مستلزم سازماندهی مجدد اساسی در سبد واردات گاز این قاره است. حذف تدریجی گاز روسیه عملاً مستلزم وابستگی اروپا به LNG وارداتی از آمریکا، قطر و کشورهای آفریقایی است.
همچنین ظرفیت ذخیره سازی زیرزمینی و انعقاد قراردادهای بلندمدت LNG اهمیت بیشتری پیدا می کند. این روند بازار انرژی اروپا را بیش از هر زمان دیگری «محور LNG» می کند. به گونه ای که نوسانات بازار جهانی LNG تاثیر مستقیم تری بر قیمت گاز در داخل اتحادیه خواهد داشت.
تأثیر بر قیمت گاز در بخش قیمت گذاری، پیامدهای تصمیم اروپا کاملاً محسوس است. گاز روسیه ارزان ترین مسیر تامین بود و حذف آن به معنای افزایش مداوم هزینه واردات انرژی است. این افزایش هزینه بیشترین فشار را بر صنایع انرژی بر خواهد داشت. صنایعی مانند فولاد، کود، شیشه و پتروشیمی که پیش از این تحت فشار گرانی انرژی قرار داشتند. نتیجه این وضعیت تضعیف بیشتر مزیت هزینه اروپا در مقایسه با آمریکا است. مزیتی که از زمان ظهور گاز شیل و قیمت پایین هنری هاب به شدت به نفع آمریکا تغییر کرده است.
زیرساخت در سطح زیرساخت، اتحادیه اروپا با چالش های مهمی مواجه است. حذف گاز خط لوله روسیه نیاز به گسترش گسترده پایانه های FSRU، افزایش ظرفیت گازی سازی مجدد و ارتقاء شبکه انتقال گاز و اتصالات داخلی را تشدید می کند.
این پروژه ها نیاز به سرمایه گذاری سنگین و زمان بر دارند. از این رو، سال های آتی مرحله ای حیاتی برای تکمیل زیرساخت های جدید محسوب می شود. واشنگتن به بازیگر اصلی منطقه تبدیل می شود. بعد ژئوپلیتیکی تصمیم جدید شاید حتی مهمتر از جنبه اقتصادی آن باشد. اروپا با این اقدام آخرین حلقه وابستگی انرژی خود به روسیه را قطع می کند. برای مسکو، از دست دادن دائمی بازار اروپا یک ضربه بلند مدت است. اگرچه بخشهایی از صادرات LNG آن به چین، هند و ترکیه منتقل میشود، بازاری به بزرگی و ثبات اروپا را نمیتوان با روسیه جایگزین کرد. در عین حال، پیوند انرژی بین اروپا و آمریکا عمیق تر می شود و واشنگتن به بازیگر اصلی در تامین انرژی اروپا تبدیل می شود. موضوعی که از منظر سیاسی گفتمان امنیتی این قاره را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
تغییر تعادل در بازار جهانی LNG در بازار جهانی LNG نیز قابل پیش بینی است. تقاضای فزاینده اروپا برای LNG آن را با خریداران آسیایی به ویژه چین، ژاپن و کره جنوبی رقابتی تر می کند و نوسان قیمت بین قاره ای را افزایش می دهد. این وضعیت شرکتهای تجاری و بازرگانان انرژی را در موقعیت سودآوری قرار میدهد، اما برای مصرفکنندگان نهایی در اروپا به معنای خطرات قیمتی بیشتر است. از منظر صنعتی، اروپا احتمالاً با دور جدیدی از انتقال تولید روبرو خواهد شد.
افزایش هزینه های انرژی برخی از صنایع را به سمت آمریکا یا آسیای جنوب شرقی سوق خواهد داد و این روند می تواند ساختار صنعتی اروپا را در درازمدت تغییر دهد. این انتقال در حالی اتفاق می افتد که اروپا تصمیم به حذف گاز روسیه را از منظر سیاسی ضروری می داند، اما نمی توان پیامدهای اقتصادی آن را نادیده گرفت.
خطراتی مانند افزایش مداوم قیمت انرژی، احتمال وقوع بحرانهای فصلی در زمستانهای سخت و وابستگی بیش از حد به LNG آمریکا همچنان پابرجاست و میتواند آسیبپذیریهای جدیدی را در آینده ایجاد کند. به طور کلی، تصمیم اتحادیه اروپا نقطه عطفی در استراتژی انرژی این قاره محسوب می شود. انتخابی که بر اساس ملاحظات ژئوپلیتیکی و امنیتی به جای منافع اقتصادی است و بازار انرژی اروپا را وارد فاز کاملاً جدید، پرهزینهتر و پرنوسانتر میکند.
