نایب رئیس اتاق ایران هشدار داد: بودجه ۱۴۰۵ بدون اراده سیاسی و توجه به سرمایه اجتماعی ابزاری برای اصلاحات نخواهد بود.
به گزارش اکو ایران به نقل از اخزتاننیوز، بودجه سال ۱۴۰۵ از دیدگاه اقتصاددانان و تحلیلگران اقتصادی و البته سیاسیون بودجه مهم و حساسی است چرا که سال آینده سالی است با مشکلات ناشی از اختلاف نظرها، بازگشت تحریم ها از سوی شورای امنیت، خشکسالی و ….
موسی احمدزاده، نایب رئیس اول کمیسیون کلان اقتصادی اتاق ایران با انتقاد از اینکه در بودجه به نظرات بخش خصوصی کمتر توجه می شود، می گوید: بخش خصوصی گوش شنوا ندارد، انتظار داریم بخش خصوصی به جای مشاور به عنوان مشارکت کننده در بودجه نویسی پذیرفته شود تا ببینیم آیا میدان بازی را برای آنها تغییر می دهیم یا خیر.
وی بر ضرورت ورود به اصلاحات اقتصادی تاکید می کند، اما می گوید: اگر به دنبال اصلاحات اقتصادی هستیم، بدون سرمایه اجتماعی اصلا امکان پذیر نیست. »
* آقای احمدزاده! بر اساس تحلیل اقتصاددانان، سال آینده به دلیل بحران هایی مانند عدم تعادل آب و برق، خشکسالی و اثرات مکانیسم ماشه، سال اقتصادی سخت تری خواهد بود. بر این اساس تاکید می شود که بودجه سال ۱۴۰۵ با حساسیت و دقت بیشتری تدوین شود. از نظر شما چه ظرافت ها و حساسیت هایی باید در بودجه سال آینده لحاظ شود؟
جلساتی در کمیسیون کلان اقتصاد اتاق ایران با چهار اقتصاددان و سایر کمیسیون های اتاق برای بررسی بودجه سال آینده برگزار شد. همچنین با همکاری مرکز تحقیقات اتاق ایران، بررسی عمیقی در مورد وضعیت بودجه سال آینده انجام دادیم. به این ترتیب وضعیت معیشتی اقشار کم درآمد و متوسط با کسانی که بازیگران اصلی بودجه بودند بررسی شد. چون نمی خواهیم اتفاقی که برای بودجه ۱۴۰۴ افتاد برای بودجه ۱۴۰۵ هم تکرار شود.
بودجه سال آینده می تواند ابزار اصلاحی قدرتمندی باشد اگر…
اما خبری در این مورد نیست. در کمیسیون اقتصاد کلان به همراه تعدادی از کارشناسان چندین اسلاید، نمودار و نمودار برای بودجه تهیه کردیم که هیچ کدام اجرا نشد. اگر اراده سیاسی وجود داشته باشد، بودجه ای که می خواهیم سال آینده ارائه کنیم می تواند ابزار قدرتمندی برای اصلاحات باشد. اگر اراده هست راهی هست. اما نیاز به اراده سیاسی قوی دارد.
اصلاحات اقتصادی بدون سرمایه اجتماعی امکان پذیر نیست
* بر اساس بررسی های انجام شده و آنچه شما اشاره کردید، در بودجه ۱۴۰۵ باید به چه مولفه هایی بیشتر توجه شود؟
ما باید این نکته را در نظر بگیریم تا شکاف دولت و ملت را کاهش دهیم. این به چه معناست؟ یعنی توجه به سرمایه اجتماعی. بدون سرمایه اجتماعی چه داریم؟ هیچ اگر به دنبال اصلاحات اقتصادی هستیم، بدون سرمایه اجتماعی اصلا امکان پذیر نیست. شما نمی توانید تمام فشار و درد را روی دوش افراد، یعنی افراد کم درآمد یا متوسط که پروتئین در بدن خود ندارند، بیاندازید. از پوشش و سبک زندگی گرفته تا پیاده روی مشخص است که شرایط مالی خوبی ندارند. چهره این فرد را در کنار جامعه توسعه یافته می بینید. اصلا قابل مقایسه نیست
اگر به مردم نگاه کنی، بار سختی ها بر دوششان آنقدر است که خم می شوند. آن وقت می خواهید بودجه سال آینده را روی دوش ملت بگذارید؟ اگر بار بودجه را بر دوش جامعه بگذاریم آسیب های اجتماعی هزار برابر می شود.
بودجه بندی صحیح می تواند اعتماد مردم را به مقامات دولتی بازگرداند
نقش بخش خصوصی چیست؟
بر اساس تحقیقات انجام شده، بودجه می تواند اعتماد و اطمینان مردم را به دولتمردان سیاسی یا بودجه سازان بازگرداند. زیرا سرمایه ما سرمایه اجتماعی است به ویژه برای جوانان دانش محور. آنهایی که از این کشور نرفته اند، مانده اند و مقاومت خود را افزایش داده اند. بنابراین دولت باید یکبار برای همیشه بودجه را شفاف کند.
قبلاً در جایی خوانده بودم که علی طیب نیا، وزیر وقت اقتصاد گفته بود: نمی دانم در خصوصی سازی چه ثروت عمومی و دارایی دولتی است. این بدان معناست که دولت نمی داند چه دارایی هایی مانند ساختمان ها، جاده ها، بیمارستان ها یا بنگاه های اقتصادی دارد که می تواند خصوصی سازی کند. ما در بخش خصوصی می گوییم که بودجه روی دوش اقشار کم درآمد قرار نگیرد زیرا سرمایه اجتماعی را از دست می دهیم. اما اگر بودجه عادلانه و شفاف باشد، اعتماد از دست رفته مردم برمی گردد که اراده سیاسی می طلبد.
به جای مکانیسم ماشه، محرک های داخلی را حل کنید
* چه راه حلی را پیشنهاد می کنید؟
در کمیسیون اقتصاد کلان اتاق ایران هم می توانیم تجربیات علمی و هم تجربه محور را ارائه دهیم. یارانه های بیهوده و برج های دولتی باید برداشته شود. آقای مدزیکیان شما با این شعار آمدید. اکنون که می خواهید به بازار جهانی برگردید، به جای مکانیسم ماشه، محرک های داخلی را حل کنید. در بودجه کالاهای اساسی و اساسی، ارز باید به تدریج تک نرخی شود.
نمی توانید بگویید مالیات بخش خصوصی را افزایش می دهیم، زیرا ۱۴ تا ۱۵ درصد اقتصاد ایران مربوط به بخش خصوصی است. اگر مالیات بر بخش خصوصی افزایش یابد، کالاهای خود را گران‌تر به مردم می‌فروشد. بنابراین، ما باید اقتصاد پنهان و فرار مالیاتی را به سمت یک اقتصاد کاملا رقابتی و استبدادی سوق دهیم. دولت باید هزینه های خود را کاهش دهد و اصلاحات را از درون خود آغاز کند.
ساماندهی یارانه پنهان برای اصلاح بودجه
اگر بخواهیم بودجه را درست کنیم باید ابتدا یارانه های پنهان و قاچاق را ساماندهی کنیم. در حوزه قاچاق لوازم آرایشی و بهداشتی می توانم بگویم بیش از ۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار قاچاق داریم. اما اگر همین لوازم آرایشی از مبادی رسمی وارد شود، بودجه دولت محقق می شود و تورم مهار می شود. اگر تسهیل گری انجام شود و قاچاق در کشور اتفاق نیفتد، بودجه نیز اصلاح می شود. این در حالی است که بیش از ۲۵ میلیارد دلار قاچاق در کشور داریم.
بنابراین نگاه و نگرش دولتمردان باید به نظام سازی، شبکه سازی، اصل شفافیت و توزیع عادلانه ثروت به اقشار آسیب پذیر جامعه بازگردد. دولت باید بودجه برخی از بخش‌هایی را که نیازی ندارند، کاهش دهد یا به حداقل برساند. جایی که کار نمی کند باید بسته شود. اخیرا زیان انباشته بانک ها را دیده اید که بار این زیان ها بر دوش مردم است. سیاستمداری با قوانین قدیمی و بوروکراسی نمی تواند به وضعیت کنونی دنیای فناوری و انقلاب فناوری پنجم پاسخ دهد.
اگر بودجه اصلاح نشود مدیون مردم مظلوم می مانیم
اگر بودجه درست نوشته نشود کشورهای خلیج فارس با سرعت نور پیش می روند، ما عقب می مانیم و مدیون مردم مظلوم می شویم. بنابراین حکمرانی باید عمیق‌تر، عادلانه‌تر و شفاف‌تر از کسانی که اقتصاد سایه را قلدری می‌کنند، دریافت شود.
انتقادات اتاق ایران سازنده است نه جانبدارانه. اگر تا الان به پیشنهادات اتاق ایران گوش می دادند، کسری بودجه کم کم کم می شد. متخصص ترین اقتصاددانان اتاق ایران با ما هستند. از تولیدکنندگان گرفته تا صادرکنندگان و تامین کنندگانی که دیدگاه جهانی دارند. با کمک این مجموعه توانستیم درآمد کشور را افزایش دهیم و به سمت توسعه حرکت کنیم.
بخش خصوصی را برای تغییر زمین بازی بپذیرید
بخش خصوصی گوش نمی دهد و به گفته رئیس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق ایران، انتظار داریم بخش خصوصی به جای مشاور به عنوان شریک در بودجه بندی پذیرفته شود تا ببینیم آیا میدان بازی را برای آنها تغییر می دهیم یا خیر.
* آیا مجلس برای راهکارهای اقتصادی و بودجه سال آینده با بخش خصوصی وارد تعامل شده است؟
ما فقط صدای او را شنیده ایم. اما ما هنوز صورتحساب را ندیده ایم. اگر لایحه بودجه ارسال شود قطعا بخش خصوصی نظرات خود را ارائه خواهد کرد. ما سال گذشته اصلاحات بودجه را انجام دادیم، اما تنها بخش کوچکی از این پیشنهادات بخش خصوصی اجرا شد، البته با اصلاحات زیادی در بودجه.
* دولت چطور؟ آیا در تهیه بودجه با بخش خصوصی مشورت کرده است؟
قطعاً دولت در مورد بودجه با بخش خصوصی مشورت می کند، اما مهم این است که اصلاحات بخش خصوصی را بپذیریم.
به نظر من آنها هنوز در دوره منسوخ و تفکر قدیمی هستند. چون به منافع خود نگاه می کنند نه منافع ملی. اولین نکته در بودجه بندی آموزش و امنیت است. به جای تصویب بودجه برای فلان نهاد و سازمان، آموزش و پرورش تقویت شود. وقتی آموزش قوی باشد، آلودگی و مشکلات اجتماعی کاهش می یابد. آزادی نیاز به آگاهی دارد.
بعد از آموزش و پرورش باید بیشترین بودجه به امنیت ملی اختصاص یابد. به جای اینکه بودجه را در راه هایی هزینه کنیم که بازدهی سرمایه گذاری نداشته باشد، باید صرف رشد و توسعه منفعت ایران و بهبود معیشت مردم شود.
