به گزارش تیتر۲۴، «افغانستان محصور در خشکی، برای کاهش وابستگی به پاکستان، تکیهٔ خود را بر مسیرهای تجاری از طریق ایران و آسیای مرکزی افزایش می‌دهد؛ موضوعی که مقام‌ها با توجه به تنش‌های روبه‌افزایش میان دو کشور همسایه و بسته بودن مرز در هفته‌های اخیر اعلام کردند.»
رویترز در گزارشی کوتاه با این مقدمه نوشت: اتکای دیرینهٔ افغانستان به بنادر پاکستان، همواره به اسلام‌آباد اهرمی داده است تا کابل را در موضوع پناه‌گیریِ جنگجویان پاکستانی آن‌سوی مرز تحت فشار قرار دهد. اما در شرایط فعلی افغانستان بیش از پیش از امتیازاتی که ایران ارائه می‌دهد استفاده می‌کند تا حمل‌ونقل کالا را به بندر چابهار که توسط هند حمایت می‌شود، منتقل کرده و پاکستان را دور بزند و از بروز اختلال‌های مکرر مرزی و ترانزیتی اجتناب کند.
عبدالسلام جواد اخندزاده، سخنگوی وزارت بازرگانی، به رویترز گفت :در شش ماه گذشته، تجارت ما با ایران به ۱.۶ میلیارد دلار رسیده که بیشتر از ۱.۱ میلیارد دلار تبادل با پاکستان است.
او افزود: «تسهیلات بندر چابهار تأخیرها را کاهش داده و به تاجران این اطمینان را داده است که محموله‌ها هنگام بسته شدن مرزها متوقف نخواهند شد.»
ملا عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی نخست‌وزیر افغانستان نیز گفت تاجران سه ماه فرصت دارند قراردادهای خود را در پاکستان تسویه کرده و مسیرهای دیگری را جایگزین کنند. او با متهم کردن اسلام‌آباد به استفاده از «مسائل تجاری و بشردوستانه به‌عنوان اهرم سیاسی» افزود به وزارتخانه‌ها دستور داده شده تا ترخیص داروهای پاکستانی را به‌دلیل «کیفیت پایین» متوقف کنند.
بزرگ‌ترین تغییر، روی‌آوردن به چابهار است که از سال ۲۰۱۷ طبق توافق ترانزیتی با ایران و هند مورد استفاده قرار گرفته است. مقام‌های افغان می‌گویند مشوق‌هایی مانند کاهش تعرفه، تخفیف انبارداری و سرعت بیشتر در رسیدگی، محموله‌های بیشتری را به سمت جنوب جذب کرده است.
اخندزاده، سخنگوی وزارت بازرگانی، گفت ایران تجهیزات به‌روزشده و دستگاه‌های اسکن ایکس‌ری نصب کرده و برای کالاهای افغان ۳۰ درصد تخفیف تعرفه بندری، ۷۵ درصد تخفیف انبارداری و ۵۵ درصد تخفیف هزینه پهلوگیری ارائه می‌دهد.
پاکستان: تصمیم افغانستان آسیبی وارد نمی‌کند
خواجه آصف، وزیر دفاع پاکستان در واکنش به این تصمیم افغانستان گفت تصمیم افغانستان «هیچ آسیبی اقتصادی» به پاکستان وارد نخواهد کرد. او گفت: «افغانستان می‌تواند از هر بندر یا کشوری تجارت کند.» همزمان جمال کامال‌خان، وزیر بازرگانی پاکستان، به رویترز گفت: «نمی‌توانیم در موضوع امنیت مصالحه کرده و چشم خود را ببندیم.»
دهلی‌نو در چند ماه اخیر تعامل خود را با طالبان حاکم بر افغانستان افزایش داده و اخیرا میزبان وزیر خارجهٔ سرپرست، امیرخان متقی بوده و کمک‌های بشردوستانه خود به کابل را گسترش داده است. هند پایانه‌های کلیدی بندر چابهار را اداره می‌کند؛ جایی که آن را پیوندی راهبردی با افغانستان و آسیای مرکزی می‌بیند. در اکتبر، ایالات متحده برای ادامه فعالیت این بندر، یک معافیت شش‌ماهه از تحریم‌ها به دهلی‌نو داد.
توسعهٔ کریدورهای آسیای مرکزی
افغانستان حمل‌ونقل از مسیر ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان را افزایش داده؛ مسیرهایی که به گفتهٔ آن کشور سریع‌تر از مسیر پاکستان رشد می‌کنند. اخندزاده به توافق‌های ترانزیتی جدید، هزینه‌های کمتر مرزی و گشایش دفاتر در میلَک و زاهدان، دو گذرگاه اصلی ایران برای تجارت افغانستان به‌عنوان مزیت‌ها اشاره کرد.
اما پاکستان همچنان سریع‌ترین مسیر دسترسی افغانستان به دریاست؛ کامیون‌ها طی سه روز به بندر کراچی در جنوب پاکستان می‌رسند. صادرات پاکستان به افغانستان در ۲۰۲۴ به حدود ۱.۵ میلیارد دلار نزدیک شده است. پاکستان می‌گوید بستن مرزها برای جلوگیری از رفت‌وآمد شبه نظامیان ضروری است و همزمان کابل پناه‌دادن به این شبه نظامیان مخالف اسلام آباد را رد می‌کند.
منبع:تحلیل بازار
