منتشر شده در ۱۴ مهر ۱۴۰۴ ساعت ۱۹:۳۹
گزارش ها حاکی از آن است که چین با استفاده از سیستم های مبادله کالا با کالا، در حال تامین فلزات گران بها و کم یاب از ایران در مقابل خودروهای چری است.
تهاتر فلزات گران بها از معادن ایران با خودروهای چری
به گزارش آخرین خودرو به نقل از بلومبرگ؛ خودروهای نیمه ساخته از چین به ایران ارسال می شوند و در مقابل، ایران مس، روی و… به چین صادر می کند. این مبادله خودرو با فلزات عمدتا حول شرکت های استان آن هوئی چین می چرخد؛ از جمله شرکت های فعال در این استان چین خودروسازی چری اتومبیل (Chery Automobile) و شرکت صنایع فلزات غیرآهنی تونگلینگ (Tongling Nonferrous Metals) هستند.
طبق این گزارش بلومبرگ، چری به طور مستقیم با ایران معامله پایاپای انجام نمی دهد، بلکه قطعات خودرو را به شرکت دیگری می فروشد که آنها را در قالب خودروهای نیمه مونتاژ (SKD) آماده و به ایران ارسال می کنند. در ایران این خودروها مونتاژ شده و با برند های مختلف (ام وی ام، فونیکس، لوکانو و اکستریم) به فروش می رسند. در مقابل، فلزات ایرانی به چین ارسال می شود و شرکت Tongling مسئول توزیع و فروش آن میان شرکت های مختلف چینی است که قطعات خودرو را به ایران ارسال می کنند. در گزارش ها فقط نام MVM آمده است اما معلوم نیست که دیگر شرکت های ایران همچون مکث موتور، گروه بهمن و… که محصولات چری را در سبد مونتاژی های خود دارند از راه تهاتر قطعات خود را به ایران می آورند یا خیر؟
ارزش مبادلات تبادل فلزات گران بهای ایرانی با شرکت صنایع فلزات غیرآهنی تونگلینگ و چری اتومبیل طبق برآورد بلومبرگ به چند صد میلیون دلار می رسد. در گزارش تاکید شده که هیچ نشانه ای از نقض تحریم ها از سوی چری یا تانگلینگ وجود ندارد.
فلزات گران بها تنها قربانی تهاتر با چینی ها نیستند
قرابانی همیشگی تحریم نفت خام ایران؛ به نوشته وال استریت ژورنال، در ازاء ارسال نفت ایران به چین، شرکت های دولتی چینی پروژه های عمرانی و زیربنایی در ایران احداث می کنند. چین در حال حاضر بزرگ ترین خریدار نفت ایران به شمار می رود. در این گزارش آمده است دو بازیگر اصلی این سازوکار، شرکت بیمه دولتی Sinosure و یک نهاد مالی مستقر در چین به نام چوشین (Chuxin) هستند. در این روند، یک شرکت ایرانی فروش نفت به خریدار چینی تحت کنترل شرکت دولتی Zhuhai Zhenrong (که در فهرست تحریم های آمریکا قرار دارد) را ثبت می کند. سپس خریدار، ماهانه صدها میلیون دلار در حساب «چوشین» واریز می کند و این منابع مالی برای پرداخت به پیمانکاران چینی فعال در پروژه های زیربنایی ایران تخصیص می یابد. تامین مالی این پروژه ها، از جمله ساخت فرودگاه و پالایشگاه، تحت پوشش بیمه Sinosure انجام می شود.
بر اساس این گزارش، تنها در سال ۲۰۲۴ حدود ۸.۴ میلیارد دلار از محل فروش نفت ایران از این مسیر منتقل شده تا هزینه فعالیت شرکت های چینی در پروژه های عمرانی ایران تامین شود.
چرا فلزات کم یاب و نفت ایران تهاتر می شود
در علم اقتصاد به این نوع تهاتر، اصطلاحاً Barter یا مبادله پایاپای کالا به کالا گفته می شود. در یک سیستم بارتر، کالا یا خدمات مستقیماً با کالا یا خدمات دیگر مبادله می‌شود، بدون اینکه از پول یا ارز رسمی استفاده شود. در واقع، ارزش کالا یا خدمت مبادله شده معادل ارزش کالا یا خدمت دیگری قرار می گیرد. نفت و فلزات ایرانی در مقابل ساخت پروژه های زیربنایی و خودروهای نیمه ساخته چینی، نمونه ای از همین مبادله پایاپای (Barter) است که در مقیاس بین‌المللی و با پیچیدگی های مالی و بیمه ای انجام می شود.
به دلیل تحریم های آمریکا صادر کننده های دولتی و خصوصی ایران مجبور به استفاده از این کانال های همچون تهاتر برای انتقال کالا به ایران و صادرات کالا از ایران هستند.
فلزات و نفت ایران چگونه با خودرو و زیرساخت تهاتر می شوند؟
تکلیف نفت در چند سال گذشته معلوم شده و جامعه و فضای سیاسی کشور با موضوع تهاتر نفت با تخفیف سنگین در مقابل کالای چینی به نوعی کنار آمده است؛ اما پرونده مبادله فلزات گران بها و یا کم یاب پر از سوالات مختلف است.
هنوز هیچ منبعی مشخص نکرده است که آیا فلزات کمیاب، که همان طور که از نامشان پیداست منابع محدودی دارند، همانند نفت خام با تخفیف به شرکت های چینی ارائه می شوند یا خیر؛ از طرفی، خودرو کالایی مصرفی به حساب می آید و تهاتر آن با فلزات کمیاب و گران قیمت ایرانی این سوال را به وجود می آورد که آیا چنین تبادلی حتی در شرایط بحرانی و تحریمی اقدام درستی محسوب می شود یا خیر.
مکانیزم ماشه؛ تیر آخر به منابع نفت و فلزات کم یاب ایرانی
خبر تهاتر فلزات گران بها یا کم یاب با خودرو و مبادله نفت خام با هدف سرمایه گذاری چینی ها در زیرساخت های ایران در زمانی مخابره می شود که مکانیز ماشه یا همان اسنپ بک فعال شده است که فضای معاملاتی خارجی ایران را نیز از قبل نیز تنگ و تاریک تر می کند. فعال سازی مکانیز ماشه می تواند کانال های انتقال ارز ایران را از آنچه که هست محدود تر کند و با توجه به راحتی و غیرقابل کنترل تر بودن معامله کالا با کالا برای تحریم کنندگان ایران، خروج سرمایه ملی نفت و فلزات گران بها در مقابل خودرو و دیگر کالاها شدت بیشتری بگیرد.
تراکتور قاچاق می شود ؛ صنعت و کشاورزی در چالش
