به گفته خبرنگار اجتماعی خبرگزاری Tasnim ، مشکلات کسری آب و بحران آب این روزها به یکی از مهمترین نگرانی های مردم و مقامات تبدیل شده است. آسیب رساندن به سطح آب ، کاهش بارندگی و کمبود گسترده آب در تهران و سایر استان ها ، زنگ خطر جدی را برای آینده تأمین آب ایجاد کرده است. این بحران نه تنها به امسال یا یک منطقه خاص محدود می شود ، بلکه برای سالها سایه سنگین خود را بر تمام ستون های جامعه ، اقتصاد و محیط زیست گسترش داده است.
در چنین شرایطی ، نقش دانش و فناوری در مدیریت پایدار منابع آب از همیشه مهمتر است. در سالهای اخیر ، ما شاهد تلاش شرکتهای دانش و فناوری ایران برای ارائه راه حل های جدید ، تصفیه آب و فناوری های آب شیرین کن ، مدیریت منابع هوشمند و از بین رفتن آب بوده ایم. تلاش هایی که می تواند چشم انداز روشنی برای عبور از کشور از طریق بحران داشته باشد ، اما هنوز هم با چالش هایی مانند بازار ، سرمایه گذاری و ساختارهای اقتصادی روبرو است.
به همین بهانه ، با هدف بررسی ظرفیت ها و موانع میدان های فعال آب ، به شرکت های شرکت های دا دا.ما به میدان آب رفته ایم. در مصاحبه دوم این پرونده بهار کاویانی ؛ مدیر عامل شرکت پیام رسانی Fardangar Nano -technology فردا یکی از شرکت های پیشرو در زمینه فناوری های جدید آب ، ما به جستجوی نظرات و تجربیات وی رفتیم. می توانید قسمت اول این مصاحبه را در نظر بگیرید:
Tasnim: لطفاً ابتدا در مورد شرکت خود کمی توضیح دهید. شرکت شما دقیقاً در زمینه آب و فن آوری های مرتبط چه کاری انجام داد و از چه زمانی شروع کردید؟
PNF در سال ۲۰۰۷ تأسیس شد و فعالیت خود را در زمینه فناوری نانو آغاز کرد. در سالهای اولیه ، تمرکز ما بر توسعه زیرساخت های فناوری و تولید نانومواد بود. پس از آن ، ما به تدریج در صنایع مختلف وارد برنامه فناوری شدیم.
از سال ۲۰۱۲ ما در حال کار بر روی فناوری نانو ، یکی از بحث های جدی “آب” هستیم. با توجه به چالش های جدی در زمینه آب ، ما فعالیت های خود را در این زمینه بیشتر با تمرکز دنبال کردیم و توانستیم اولین قرارداد صنعتی را در زمینه تصفیه آب آشامیدنی در یکی از استان ها امضا کنیم. این تجربه ورود جدی ما به میدان آب را آغاز کرد. شرایط مهم منابع آب باعث شده است که نتیجه بگیریم که فضای بسیار گسترده ای برای فعالیت و نوآوری در این زمینه وجود دارد. از سال ۲۰۱۲ ، تمرکز اصلی شرکت ما بر توسعه فناوری هایی بوده است که می تواند به حل مشکلات آب کشور کمک کند.
TASNIM: در این مسیر چه فناوری هایی را توسعه داده اید یا بومی سازی کرده اید؟
در سالهای اخیر ، چندین فناوری جدید در زمینه تصفیه آب و کاهش آلودگی ایجاد شده یا بومی سازی شده است. در ابتدا ، تمرکز اصلی بر حذف فلزات سنگین بود. پس از آن ، فعالیت ها به میدان نیترات گسترش یافت و سپس ما به سمت راندمان بالا و فن آوری های تخصصی رفتیم. یکی از مهمترین تمرکز فعالیت شرکت ، نوشیدن تصفیه آب و همچنین مدیریت فاضلاب صنعتی است.
در سالهای اخیر ، این شرکت توجه ویژه ای به بازیافت آب کرده است و سعی کرده است حضور جدی تری در بخش صنعت داشته باشد. اجرای پروژه های مختلف صنعتی با همکاری شرکت های آب و فاضلاب استان انجام شد و با توجه به نیازهای متنوع این کشور ، همکاری با صنایع مختلف نیز در دستور کار است.
TASNIM: شما در بیشتر جهان چه فناوری هایی کار کرده اید؟
ما عمدتاً روی از بین بردن فلزات سنگین ، به ویژه آرسنیک و کروم متمرکز شده ایم. در این میان ، حذف آرسنیک به ویژه از سال ۱۳۹۶ در دستور کار قرار گرفته است و سیستم های مختلفی در مناطق روستایی و شهری به صورت صنعتی اجرا شده است.
در مسیر توسعه فن آوری های آب ، رویکرد جهانی حداکثر استفاده از منابع موجود ، کاهش تلفات و توجه به ملاحظات زیست محیطی است. اینها همیشه در انتخاب فن آوری های ما مورد توجه قرار گرفته اند. یکی از ویژگی های برجسته فن آوری های توسعه یافته شرکت ، کاهش وابستگی به منابع انسانی و تسهیل بهره برداری است.
همچنین ، در زمینه کاهش نیترات ، ما برای اولین بار در کشور فناوری الکترودیالیسم بومی سازی کرده ایم ، یکی از شاخص های مهم ما در انتخاب آن مسئله کاهش پساب تولید بود. به این ترتیب فرآیند نیترات می تواند توسط حداقل پساب هدایت شود. این فناوری یکی از مدرن ترین فناوری ها است. علاوه بر این ، ما همیشه سعی کرده ایم تا بهترین معیارها و نمونه های جهان را رصد کنیم و نیاز را بومی سازی کنیم.
توسعه فناوری الکترودیالیز ما را به سمت کاهش آب سوق داده است. با توجه به نیازهای کشور ، تمرکز ما بر رفع این نیازها بوده است. مسئله آب شیرین کن ، به ویژه در برخی از صنایع ، به دلیل حجم بالای فاضلاب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برای این منظور ، با ترکیب فن آوری های الکترودیالیسم و اسمز معکوس ، ما سعی کرده ایم فرآیند آب شیرین کن را با کمترین پساب پیاده سازی کنیم.
TS: شما می خواهید وضعیت کلی منابع آب در کشور را ارزیابی کنید؟ آیا امروزه کم آبی نتیجه یک روند طولانی مدت است؟ آیا فکر می کنید ریشه بحران آب در کشور بیشتر مربوط به مدیریت و سیاست گذاری یا فناوری است؟
ایران با محدودیت های جدی در منابع آب روبرو است. در کشور ، برخی از آب ها به عنوان منابع سطحی مانند رودخانه ها و سدها و دیگری به عنوان منابع آب زیرزمینی وجود دارد. آبهای سطحی و سدها عمدتاً به بارندگی و حوادث طبیعی وابسته است ، اما آبهای زیرزمینی که میراث گذشته است به راحتی قابل تجدید و برای سالها نیست.
در سالهای اخیر ، ما با پدیده گرم شدن کره زمین و کاهش بارندگی روبرو شده ایم. علاوه بر این ، در بعضی از مواقع ، با وجود باران های پراکنده در فصول مختلف سال ، بخش قابل توجهی از آن به دلیل گرما و تبخیر به منابع آب پایدار تبدیل نمی شود.
با گذشت سالها ، این کشور به دلیل عدم برنامه ریزی طولانی مدت و سیاست گذاری جامع ، به استفاده بیش از حد از منابع آب زیرزمینی روی آورده است. بحران آب صرفاً یک مسئله فنی نیست. در عوض ، همچنین با مسائل کشاورزی ، امنیت غذایی ، سیاسی ، اجتماعی و زیست محیطی مرتبط است. گرم شدن کره زمین همچنین یک مشکل فراگیر است که ابعاد مختلف آن در ایران مشهود است.
هنگام مدیریت و مصرف آب ، باید بپرسیم که امروز چه کاری انجام می دهیم ، و اگر به این کار ادامه دهیم ، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
ما اکنون در مواجهه با بحران نیستیم که به طور ناگهانی رخ داده است ، اما ما با چند سال روندهایی روبرو هستیم که علائم آن کاملاً واضح است. بسیاری از کارشناسان بارها هشدار داده اند. بنابراین نمی توان آن را به عنوان یک شوک ناگهانی دانست ، اما باید به عنوان “واقعیت مداوم” روبرو شود.
در مواجهه با مسئله آب ، استفاده از تجربیات جهانی و رویکرد توسعه پایدار مورد نیاز است. با این حال ، فقدان سیاست های کلان ، هماهنگ و چند جانبه منجر به اهداف ملی در این زمینه شده است.
آیا وزارت انرژی ، آژانس حفاظت از محیط زیست ، وزارت کشاورزی و سایر آژانسهای مسئول توانسته اند به منافع مشترک دست یابند و سیاست های هماهنگ را برای آینده آب کشور تدوین کنند؟ به عنوان مثال ، جهاد وزارت کشاورزی ممکن است بگوید اگر چاه ها بسته شود ، کشاورزان دیگر قادر به تولید نیستند و امنیت غذایی در معرض خطر قرار می گیرد. از طرف دیگر ، محیط زیست هشدار می دهد که تخریب منابع آب عواقب جبران ناپذیری خواهد داشت.
در سال ۲۰۱۶ ، فناوری مدیریت فاضلاب صنعتی توسط شرکت ما برای برخی از واحدهای صنعتی در اطراف تهران ارائه شد. با این حال ، به دلیل مشکلات اقتصادی ، صنایع این کشور غالباً به آبرسانی سنتی و دفع فاضلاب روی آورده اند و تمایلی به سرمایه گذاری در فن آوری های جدید ندارند. صنایع ما ، که با نقدینگی و عدم گردش مالی روبرو هستند ، ترجیح می دهند به جای سرمایه گذاری در فن آوری های مدیریت پساب و بازیافت ، فاضلاب را به روش های غیر استاندارد از بین ببرند.
اگر در سالهای گذشته سیاست های مناسبی وجود داشته است ، می توانست با فراهم کردن مشوق هایی برای کاهش پساب تولید یا بازیافت صنعت ، از این طریق سرمایه گذاری کند.
به طوری که صنایع می توانند مصرف خود را در دراز مدت بهینه کنند. هنگامی که آب محدود است ، ما باید منابع خود را در هدف و بهینه مصرف کنیم.
وقتی صحبت از علاقه به طولانی مدت می شود ، این بحث بهتر نشان می دهد که مزایای صنعت ، محیط و آب به هم نزدیک است.
ما سعی کرده ایم کار خود را به صنایع ملی مانند چین ارائه دهیم که از نظر میزان آب موجود محدود نیستند ، اما مسئله آب هنوز برای آنها بسیار مهم است. حلقه هایی مانند محیط زیست ، آب ، انرژی ، کشاورزی و صنعت باید یکپارچه و سیاستگذاری طلایی و مؤثر باشد. متأسفانه ، ما بیشتر درگیر حل مشکلات روزمره هستیم و کمتر به افق های بلند مدت یا ۲۰ ساله فکر کرده ایم.
Tasnim: در مورد از بین رفتن آب در کشاورزی یا مصرف آب آشامیدنی اختلاف نظر وجود دارد؟
کشاورزی ما هنوز سنتی است و تا زمانی که این الگوی اصلاح نشود ، وضعیت بهینه مصرف آب بهبود نمی یابد.
متأسفانه ، کشاورزی ما ، به ویژه در زمینه کشاورزان خرد ، ساختار منسجم ندارد. بیشتر این کشاورزان در مقیاس بسیار کمی انجام می شوند که باعث می شود واقعاً قادر به مکانیزه کردن آنها نباشد. این به نوبه خود منجر به بهره وری کم و افزایش از بین رفتن منابع ، به ویژه آب می شود. اگرچه بخشی از این آب ممکن است به چرخه عادی بازگردد ، اما بهینه سازی نشده است.
اگر کشاورزی ما هدفمند ، مکانیزه و مبتنی بر مطالعات تخصصی بود ، می توانستیم برنامه ریزی دقیقی متناسب با ظرفیت های هر استان داشته باشیم. به عنوان مثال ، بدانید که چه محصول در هر استان بالاترین محصول را دارد یا کدام یک از آب کمتری در دیگری مصرف می کند ، اما ارزش افزوده تری ایجاد می کند.
مشکل ما این است که بیشتر مطالعات تخصصی انجام شده در سازمان های دولتی ، به ویژه وزارتخانه ها ، نمی توانند قابل اعتماد باشند. بعضی اوقات این داده ها برای مدیران مدیران نوشته می شود ، نه بر اساس حقایق میدانی. در اینجا عدم وجود مدیران جسورانه است. مدیرانی که مسئولیت را می پذیرند تصمیم می گیرند و در برابر عواقب خود ایستادگی می کنند. این کشور با این عصر تاریخی نباید چنین سرنوشتی داشته باشد.
عدم وجود سیاست گذاری کلان و متمرکز منجر به تصمیمات اشتباه ، اجرای پروژه ها و پروژه های نادرست ، سدهای غیر طبیعی و غیره می شود. ما در نهایت با عواقب جبران ناپذیری مانند خشک کردن دریاچه ارومیا ، از بین بردن تالابها و اکوسیستم های مختلف و ایجاد یک پدیده … روبرو شده ایم.
پایان قسمت اول
منبع:تسنیم
