به گزارش تیتر۲۴، از مدار خارج شدن یک ساعته کلیه دستگاه های کارتخوان شاپرک باعث شد تا بسیاری از کسب و کارهای خرد که وابسته به پرداخت الکترونیک از طریق کارتخوان بودند با چالشی بزرگ روبرو شوند.
اطلاعات دقیقی درباره میزان ضرر مالی ناشی از مانور شرکت شاپرک اعلام نشده است، اما می‌توان با توجه به گزارش‌ها و شواهد موجود به بررسی ابعاد این موضوع پرداخت.
اختلال در تراکنش‌های حضوری:
قطعی دستگاه‌های کارتخوان از حدود ساعت ۱۱:۱۵ تا ۱۲:۱۵، باعث شد بسیاری از کسب‌وکارها، به‌ویژه در بخش خرده‌فروشی، نتوانند تراکنش‌های حضوری را پردازش کنند. این موضوع منجر به تشکیل صف‌های طولانی و نارضایتی مشتریان شد.کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، مانند مغازه‌ها و فروشگاه‌های محلی، که به شدت به پرداخت‌های کارتی وابسته هستند، احتمالاً بیشترین آسیب را متحمل شدند، زیرا بر اساس شواهد موجود بسیاری از مشتریان به دلیل عدم امکان پرداخت، خرید خود را لغو کرده‌اند.
دامنه اختلال:
این اختلال سراسری بود و به یک بانک یا شرکت PSP خاص محدود نمی‌شد، بلکه کل زیرساخت شاپرک را تحت تأثیر قرار داد. این موضوع نشان‌دهنده تأثیر گسترده بر تمامی کسب‌وکارهای وابسته به شبکه پرداخت الکترونیک است.
عدم اطلاع‌رسانی قبلی:
شرکت شاپرک این قطعی را به اجرای یک مانور آزمایشی نسبت داد، اما عدم اطلاع‌رسانی قبلی به کسب‌وکارها و پذیرندگان دستگاه‌های کارتخوان باعث شد که آنها نتوانند برای این اختلال آماده شوند یا راهکارهای جایگزین (مانند پرداخت نقدی یا درگاه‌های دیگر) را در نظر بگیرند. این موضوع به احتمال زیاد و بر اساس گزارش‌های میدانی به از دست رفتن فروش و نارضایتی مشتریان منجر شد و به مدت یکساعت بی‌اطلاعی از این مانور باعث شد تا بسیاری از صاحبان مشاغل با سردرگمی روبرو شوند.
تاثیرات غیرمستقیم:
اختلال در تراکنش‌های بانکی، مانند کارت‌به‌کارت و حتی دستگاه‌های ATM در برخی گزارش‌ها ذکر شده که می‌تواند تأثیرات منفی بیشتری بر کسب‌وکارها و مشتریان داشته باشد. همین مساله باعث شده تا احتمال حمله سایبری در منابع غیررسمی مطرح شود. که این مساله باعث کاهش اعتماد عمومی به شبکه پرداخت شود و در بلند مدت به کسب و کارها آسیب برساند.
عدم گزارش رسمی از ضرر مالی:
هیچ گزارش رسمی از سوی شاپرک یا بانک مرکزی درباره میزان دقیق ضرر مالی کسب‌وکارها منتشر نشده است. با این حال، با توجه به حجم بالای تراکنش‌های روزانه در شبکه شاپرک (طبق گزارش‌ها، میانگین ۳۰۰ تا ۵۰۰ تراکنش ماهانه برای هر دستگاه کارتخوان با ارزش متوسط ۱۲۵ تومان به ازای هر تراکنش)، حتی یک ساعت قطعی می‌تواند به از دست رفتن تعداد قابل‌توجهی تراکنش و فروش منجر شود.
با فرض اینکه میلیون‌ها دستگاه کارتخوان در ایران فعال هستند و هر دستگاه به‌طور متوسط در یک ساعت پرترافیک (ظهر) چند تراکنش را از دست داده باشد، ضرر مالی می‌تواند قابل‌توجه باشد. برای مثال: اگر فرض کنیم ۵ میلیون دستگاه کارتخوان فعال در کشور وجود داشته باشد و هر دستگاه به‌طور متوسط ۲ تراکنش در ساعت از دست داده باشد، با میانگین ارزش تراکنش حدود ۱۰۰,۰۰۰ تومان (بر اساس تخمین‌های کلی)، ضرر تقریبی می‌تواند به میلیاردها تومان برسد.
نتیجه‌گیری:
آنچه در پایان می‌توان به آن اشاره داشت این موضوع است که شرکت شاپرک با عدم اطلاع‌رسانی قبلی و همچنین مدیریت ضعیف مانور ادعایی باعث شده‌اند که انتقادات بسیاری به سوی آنها روانه شود.
از دست رفتن فروش، نارضایتی مشتریان، ایجاد صف‌های طولانی و ایجاد اختلال در جریان نقدینگی آن هم در این شرایط کشور که هنوز سایه جنگ به صورت کامل از کشور رخت نبسته است موضوعی است که مدیران شاپرک و بانک مرکزی باید پاسخگوی آن باشند. مساله‌ای که همانطور که پیشتر گفته شد باعث عدم اطمینان به نظام پرداخت کشور در طولانی مدت خواهد شد.
منبع:تحلیل بازار
