بازار؛ گروه بورس: بازار این روزها در وضعیتی خاص و کمعمق قرار گرفته است، هرچند تمایل جدی به رشد نشان میدهد. اما خبرهای مثبت، به دلیل نبود پشتوانه قوی، تنها اثر چندساعته دارند و خبرهای منفی نیز توان فشار جدی بر بازار ندارند. در چنین شرایطی، معاملات بیشتر به جابهجایی و حجمخوردن محدود شده و بازار در حالت رشد موقت به سر میبرد. از این رو انتظاری برای یک تغییر بنیادین که مسیر آینده را مشخص کند وجود دارد. همین مقاومت بازار در برابر افتهای سنگین، نشانهای از ارزندگی سطوح فعلی است، هرچند سرمایهها هنوز وارد جریان نشدهاند و بیشتر منتظر هستند تکلیف دلار مشخص شود، اما در حالت آمادهباش باقی ماندهاند.
شهیر محمدنیا معتقد است که بازار نیمخیز برای حرکت به سمت بالا وجود دارد اما در انتظار محرکهای بنیادی است. توافقات ارزی در گروه فولاد و معدنی میتواند موتور حرکت بازار را روشن کند
شهیر محمدنیا کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: بازار نیمخیز برای حرکت به سمت بالا وجود دارد اما در انتظار محرکهای بنیادی است. عرضه تالار دوم ارز جدیتر شده است؛ توافقات در گروه فولاد و معدنی با بانک مرکزی نهایی شده و بیش از نیمی از ارز این گروه راهی تالار توافقی خواهد شد. چنین خبرهایی میتواند موتور حرکت بازار را روشن کند. با این حال، رفتار غیرقابل پیشبینی بازار همچنان سهامداران را سردرگم کرده است.
وی افزود: نمونه بارز این وضعیت ابهام، تغییر ناگهانی صفهای خرید به فروش در کمتر از ده دقیقه است؛ عمق کم معاملات و حضور معاملهگران هیجانی، اعم از حقیقی و حقوقی، باعث شده کوچکترین تغییر در عرضه و تقاضا به صفهای سنگین و نوسان شدید منجر شود. این رفتار بیشتر محصول محافظهکاری سهامدارانی است که از گذشته بازار هراس دارند و با هر شایعهای دست به خرید و فروش میزنند. حتی صندوقها و حقوقیها نیز گاه رفتاری مشابه حقیقیها دارند و با رنج مثبت و منفی سهم میخرند یا میفروشند.
محمدنیا تصریح کرد: تغییر این وضعیت زمانی ممکن است که ریسکها و ابهامات سیاسی و اقتصادی کاهش یابد. با ورود اطلاعات دقیقتر، گزارشهای مناسب و پالسهای مثبت سیاسی، میتوان انتظار داشت این رفتارهای هیجانی تعدیل شود. در همین راستا، دو عامل میتواند ارزندگی بازار را تقویت کند؛ نخست، اصلاحات دولت در سیاستهای ارزی، نرخ بهره و بودجهریزی است و دوم، شرایط بنیادی شرکتها که نشان میدهد بازار افتهای سنگین نخواهد داشت و با خبرهای مثبت قابلیت رشد دارد. توصیه اصلی همچنان این است که فعالان بازار اسیر نوسانهای روزانه نشوند و بر گزینههای بنیادی تمرکز کنند.
فرصتها و تهدیدات بورس
در حال حاضر دلار سیگنال رشد داده و اما مهمترین هشدار این روزها نرخ بهره است. نرخ اوراق به ۳۷ درصد نزدیک شده و پیشبینی میشود در سهماهه پایانی سال از ۴۰ درصد عبور کند. چنین نرخی رقیبی جدی برای بازار سهام است و میتواند سرمایهها را به سمت خود جذب کند. دولت برای جبران کسری بودجه سنگین، یا اوراق چاپ میکند که نرخ بهره را بالا میبرد، یا فشار را بر شرکتها وارد میکند که حاشیه سود آنها را کاهش میدهد. هر دو مسیر آسیبزا هستند و مقایسه بازار با سالهای گذشته بدون در نظر گرفتن این عوامل، قضاوتی اشتباه خواهد بود.
به گفته علیرضا سادات رشد بورس به اصلاحات اقتصادی گره خورده است. بدون تصمیمات عقلانی در حوزه بودجه و سیاستهای ارزی، بازار توان مقابله با نرخ بهره ۴۰ درصدی را ندارد. دلار بالا هم فرصت است و هم تهدید
علیرضا سادات کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با بازار گفت: رشد بورس به اصلاحات اقتصادی گره خورده است. بدون تصمیمات عقلانی در حوزه بودجه، انرژی و سیاستهای ارزی، بازار توان مقابله با نرخ بهره ۴۰ درصدی را ندارد. این نرخ مانعی جدی برای هر نوع سرمایهگذاری است و اگر اصلاحات صورت نگیرد، پولهای بزرگ بهسرعت جذب آن خواهند شد و بازار سهام مغلوب خواهد شد. نرخ بهره، هووی قدرتمند بازار است؛ تهدیدی که نمیتوان بهسادگی از کنار آن گذشت
وی افزود: افزایش نرخ دلار همواره یکی از متغیرهای کلیدی در تعیین مسیر بورس ایران بوده است. وقتی دلار رشد میکند، نخستین اثر آن بر شرکتهای صادراتمحور نمایان میشود؛ صنایعی مانند پتروشیمی، فولاد، معدنیها و حتی برخی شرکتهای غذایی و دارویی که بخش قابل توجهی از درآمدشان ارزی است. بالا رفتن نرخ ارز، ریال بیشتری را در صورتهای مالی این شرکتها ثبت میکند و همین موضوع باعث افزایش سودآوری اسمی آنها میشود. در نتیجه، سهامداران انتظار دارند ارزش بازار این شرکتها نیز متناسب با رشد درآمدها افزایش یابد.
وی ادامه داد: اما این تنها یک سوی ماجراست. رشد دلار در کنار تقویت سودآوری صادراتی، فشار مضاعفی بر شرکتهای وارداتمحور و مصرفکننده مواد اولیه خارجی وارد میکند. صنایع خودرویی، لوازم خانگی و برخی شرکتهای دارویی که وابستگی بالایی به واردات دارند، با افزایش هزینهها مواجه میشوند و حاشیه سودشان کاهش مییابد. بنابراین، اثر دلار بر بورس دوگانه است؛ تقویتکننده برای صادرکنندگان و تضعیفکننده برای واردکنندگان.
سادات گفت: از زاویهای دیگر، افزایش نرخ ارز بهطور غیرمستقیم بر کل بازار سرمایه اثر میگذارد. رشد دلار معمولاً انتظارات تورمی را بالا میبرد و در چنین فضایی، داراییهای مالی مانند سهام بهعنوان پوشش تورم جذابتر میشوند. سرمایهگذاران ترجیح میدهند به جای نگهداشتن نقدینگی یا سپرده بانکی، آن را به سمت بازار سهام هدایت کنند تا ارزش داراییشان در برابر تورم حفظ شود. همین جریان ورود پول میتواند موتور محرک شاخص کل باشد.
براساس این گزارش باید توجه داشت که اثر مثبت دلار بر بورس زمانی پایدار خواهد بود که سیاستهای اقتصادی دولت همسو با آن حرکت کنند. اگر نرخ بهره همچنان در سطوح بالا باقی بماند یا فشارهای بودجهای از طریق مالیات و قیمتگذاری دستوری بر شرکتها اعمال شود، بخش زیادی از مزیت ناشی از رشد دلار خنثی خواهد شد. بنابراین، بورس در شرایط کنونی در نقطهای حساس قرار دارد؛ از یک سو افزایش نرخ ارز میتواند سودآوری شرکتهای بزرگ را تقویت کند و از سوی دیگر، ریسکهای سیاستی و نرخ بهره بالا همچون وزنهای سنگین مانع جهش پایدار بازار میشوند.
به بیان دیگر، دلار بالا برای بورس هم فرصت است و هم تهدید. فرصت از آن جهت که ارزش داراییهای دلاری و صادراتی را افزایش میدهد و تهدید از آن رو که میتواند هزینههای تولید و فشار تورمی را بالا برده و سیاستهای سختگیرانه دولت را به دنبال داشته باشد. مسیر آینده بورس به این بستگی دارد که کدامیک از این دو نیرو دست بالا را پیدا کند و آیا اصلاحات اقتصادی میتواند زمینه بهرهبرداری از فرصتهای ناشی از رشد دلار را فراهم کند یا خیر.
منبع:تحلیل بازار
