در حالی که اقتصاد جهان از رکودهای پیش بینی شده سال های اخیر جان سالم به در برده است، نگرانی ها در مورد آینده همچنان وجود دارد. اکونومیست هشدار می دهد که ۳ تهدید اصلی، از تشدید جنگ تجاری تا بحران بدهی دولتی و بی ثباتی بازار مالی، می تواند تاب آوری اقتصاد جهانی را در سال ۲۰۲۶ به چالش بکشد.
به گزارش اکو ایران، سال هاست که پیش بینی های بد درباره اقتصاد جهان محقق نمی شود. وقتی همه‌گیری کووید-۱۹ شروع شد، بسیاری از مردم انتظار یک رکود طولانی‌مدت را داشتند. اما در عوض، یک بازگشت سریع و تورمی وجود داشت.
زمانی که بانک‌های مرکزی نرخ‌های بهره را برای کنترل قیمت‌ها افزایش دادند، پیش‌بینی‌های مربوط به رکود بزرگ محقق نشد. از سوی دیگر، پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا تعرفه های «روز آزادی» را معرفی کرد، افزایش نگرانی سرمایه گذاران در مورد جنگ تجاری بزرگ و بحران عمیق باعث شد که بازارها به شدت سقوط کنند.
در عین حال، اقتصاد آمریکا با سرعتی در حال رشد است که اگرچه نسبت به گذشته کمتر است، اما با رکود فاصله زیادی دارد. در سطح جهانی، رشد کاهش یافته است، اما متوقف نشده است.
اما سوال اینجاست که آیا این تاب آوری اقتصادی در سال ۲۰۲۶ ادامه خواهد داشت؟ بر اساس گزارشی از اکونومیست، ریسک‌های زیادی برای رشد جهانی وجود دارد، اما با توجه به تجربه سال‌های اخیر، احتمال کمی وجود دارد که این ریسک‌ها منجر به فروپاشی اقتصادی شود. اما پیامدهای آن می تواند مشکلات زیادی را در اقتصاد جهان ایجاد کند.
پیش بینی تداوم جنگ های تعرفه ای
برای شروع، جنگ تجاری دونالد ترامپ هنوز به پایان نرسیده است و نرخ تعرفه واردات به آمریکا تنها ۱۰.۵ درصد است، در حالی که در اوج تهدیدات تعرفه ای آمریکا، انتظار می رفت نرخ تعرفه ها در سطح ۲۸ درصد باشد. اما بدترین تعرفه ها بر چین، به عنوان تنها کشوری که علیه ترامپ تلافی کرده است، حتی با لحن آشتی جویانه اخیر دو طرف، تنها اندکی متوقف شده است.
اگرچه دیوان عالی ایالات متحده احتمالاً اختیارات ترامپ را برای اعمال تعرفه محدود می کند، اما دولت او از هر جایگزین قانونی برای حفظ تعرفه ها استفاده خواهد کرد.
تغییر سیاست فدرال رزرو با تعرفه های ترامپ
خطر دیگر تعرفه ها به تأثیر آن بر سیاست پولی فدرال رزرو مربوط می شود. این احتمال وجود دارد که تعرفه ها نرخ سالانه تورم اصلی ایالات متحده را تا بهار ۲۰۲۶ حدود ۱ درصد افزایش دهد. موضوعی که ممکن است باعث شود فدرال رزرو طبق انتظار نرخ بهره را کاهش ندهد. بازار کار ایالات متحده در سال های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ همراه با افزایش تورم رونق گرفت. اما با توجه به ماهیت منفی تعرفه ها بر رشد، فدرال رزرو ممکن است برای کنترل قیمت ها به بازار کار کمتر از ایده آل رضایت دهد.
بازتاب این ریسک این است که ترامپ در سال ۲۰۲۶ کنترل کامل فدرال رزرو را در دست می گیرد که می تواند اعتبار بانک را برای مبارزه با تورم زیر سوال ببرد.
دوره تصدی جروم پاول در فدرال رزرو در ماه می به پایان می رسد. کریس والر، یکی از اعضای تکنوکرات هیئت مدیره فدرال رزرو، محتمل ترین جانشین او محسوب می شود. اگر ترامپ شخص حزبی تر را برای ریاست فدرال رزرو انتخاب کند، انتظار می رود پاول به عنوان عضو هیئت مدیره فدرال رزرو باقی بماند. سمتی جداگانه که دوره آن تا سال ۲۰۲۸ به پایان نمی رسد تا استقلال این نهاد حفظ شود.
این تهدید که ممکن است پاول همچنان در بانک مرکزی باشد، می تواند شانس والر را افزایش دهد. اما دیوان عالی حکم نهایی را درباره تلاش ترامپ برای اخراج لیزا کوک، یکی دیگر از اعضای هیئت مدیره فدرال رزرو صادر خواهد کرد. وی از سوی ترامپ به اقدامات غیرقانونی در زمینه اخذ وام مسکن متهم شده است. اگر رئیس جمهور موفق به اخراج او شود، سایر اعضا نیز در معرض خطر هستند، به خصوص اگر پاول فدرال رزرو را ترک نکند.
بازگشت بحران بدهی؛ از پاریس تا واشنگتن
وضعیت بودجه دولت نیز موضوع دیگری است که می تواند شرایط اقتصادی جهان را بدتر کند. کسری بودجه به تاب آوری جهان پس از همه گیری کمک کرد. با این حال، این بحران باعث شد که بدهی عمومی اقتصادهای پیشرفته به بالاترین سطح از زمان جنگ های ناپلئون برسد. فرانسه که با بحران بودجه مواجه است، در دو سال گذشته پنج نخست وزیر را از دست داده است. بریتانیا همچنین در مسیر دریافت بالاترین سطح مالیات از دهه ۱۹۵۰ قرار دارد. همچنین با احتساب درآمد تعرفه ای، احتمالاً کسری بودجه آمریکا در سال ۲۰۲۶ به ۶ درصد تولید ناخالص داخلی خواهد رسید.
همانطور که ترامپ در مبارزات انتخاباتی خود علیه فدرال رزرو استدلال کرد، کسری بودجه دولت ها را به بانک های مرکزی وابسته می کند. این امر با پایین نگه داشتن نرخ بهره و کاهش میزان بدهی دولت محقق می شود.
بحران اوراق قرضه یک تهدید جدی برای اقتصادهای پیشرفته است
خطرات فزاینده ناشی از سیاست مالی بی پروا و آسیب به سیاست پولی باعث افزایش بحران بازار اوراق قرضه می شود. درست مانند شرایطی که انگلیس در سال ۲۰۲۲ تجربه کرد.
فروش قوی اوراق قرضه در اقتصاد بزرگی مانند فرانسه یا ژاپن می تواند فشار بیشتری بر شرایط مالی جهانی وارد کند. اما فروپاشی بازار اوراق قرضه در ایالات متحده یک زلزله شدید خواهد بود.
از دست دادن اعتماد در بازارهای سهام
سقوط اعتماد در بازارهای سهام جدیدترین خطر جدی برای اقتصاد جهان است. یکی از عواملی که باعث تاب آوری اقتصاد جهان در سال ۲۰۲۵ شده است، مربوط به تقویت رشد ناشی از رونق هوش مصنوعی است.
اما قدرت قابل توجه بازارهای سهام، به لطف هوش مصنوعی، تقریباً به طور قطع باعث شده آمریکایی ها احساس ثروتمندی کنند. اگر این رونق ضعیف شود، برعکس خواهد شد. بدون این رونق، ممکن است رکودی وجود نداشته باشد، اما با تعرفه ها، بدهی ها و کندی رشد، چیز زیادی برای جشن گرفتن در اقتصاد جهانی وجود ندارد.
