به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم ، به همت محققان بانک گیاهی مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی جهاددانشگاهی و در راستای اجرای طرح ملی «جمع آوری، ارزیابی و ایجاد مجموعه ای خارج از رویشگاه زعفران ایران»، مجموعه ای از بذرهای همه گونه های زعفران ایرانی ایجاد شد.
دکتر علیرضا دولتیاری از اعضای هیئت علمی این مرکز و مجری طرح با اشاره به وضعیت اقتصادی زعفران و نقش آن در معیشت کشاورزان گفت: با وجود آشنایی همه مردم با زعفران، متاسفانه بسیاری از جنبه های علمی و پژوهشی زعفران ایران ناشناخته ماند. تا ده سال پیش تصور می‌شد که تنها هشت گونه وحشی زعفران در ایران وجود دارد، اما یافته‌های جدید تصویر متفاوتی را نشان می‌دهد.
به گفته وی، در راستای اجرای این طرح، ۵۰ روز فعالیت میدانی در ۱۵ استان کشور انجام شد و در نهایت مجموعه ای منحصر به فرد شامل حدود ۸۰ جمعیت از ۲۲ گونه زعفران در مجتمع تحقیقاتی شهدای جهاد دانشگاهی (استان البرز) ایجاد شد. این مجموعه حاصل نمونه برداری گسترده از رویشگاه های طبیعی این جنس در رشته کوه های کپداغ، جنگل های هیرکانی، جنگل های ارسباران، مناطق کوهستانی البرز جنوبی و رشته کوه های زاگرس است.
مجری طرح از تایید تمامی نمونه ها پس از بررسی دقیق آزمایشگاهی خبر داد و افزود: در نتیجه این تحقیقات شش گونه جدید زعفران شامل C. azerbaijanicus، C. chiaicus، C. chionophilus، C. marandicus، C. pseudoiranicus و C. dolatyarii برای اولین بار به دنیا معرفی شد. چندین گونه جدید نیز در حال معرفی هستند.
در نتیجه تعداد گونه های شناخته شده زعفران در ایران از ۸ گونه به ۲۶ گونه افزایش یافته است. ۸ نوع گل پاییزی و ۱۸ نوع گل بهاری. دکتر دولتیاری افزود: حدود ۷۰ درصد از این گونه ها منحصر به ایران است و بسیاری از آنها در خطر انقراض قرار دارند. بررسی های ما نشان داد که کوه های زاگرس و البرز زیستگاه اصلی این گونه در کشور هستند.
وی با بیان اینکه تحقیقات کروموزومی و گرده شناسی این مجموعه در قالب دو مقاله بین المللی منتشر شده است، تصریح کرد: تنوع کروموزومی یکی از عوامل مهم در فرآیند گونه زایی در زعفران است و این داده ها می تواند در شناخت روابط تبارشناسی و حتی تولید هیبریدهای زینتی بسیار ارزشمند باشد.
به گفته مجری طرح، در ادامه مطالعات، بررسی های مولکولی و فیتوشیمیایی نیز در حال انجام است و اندازه گیری دقیق میزان ترکیبات ارزشمندی مانند کروسین، پیکوکروسین و سافرانال در گونه های وحشی در حال انجام است.
دولتیاری در پایان با اشاره به ظرفیت های علمی کشور تاکید کرد: در صورت حمایت های لازم، مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی ایران توانایی ایجاد مجموعه های مشابه برای سایر گیاهان پیاز بومی کشور را دارد. بسیاری از گونه های زینتی کاشته شده در فضاهای سبز شهری وارداتی هستند. می توانیم گونه های بومی سازگار با اقلیم ایران را معرفی و جایگزین کنیم.
انتهای پیام/
منبع:تسنیم
