بازار؛ گروه کشاورزی: بسیاری از کشورها گیلاس پرورش می دهند، اما برخی از آنها بسیار بیشتر از سایرین تولید می کنند. برخی از کشورها آب و هوا، زمین و مهارت های کشاورزی مناسبی برای پرورش مقادیر زیادی گیلاس دارند در حالی که طبق داده های سازمان فائو، کل تولید گیلاس در جهان به حدود ۲.۷۶ میلیون تن رسید و کشور ترکیه با تولید بیش از ۱۹درصد از کل گیلاس های جهان، برترین تولیدکننده بود. این نشان می دهد که ترکیه چقدر در کشاورزی جهانی گیلاس اهمیت دارد.
ترکیه، شیلی و ازبکستان؛ سه تولیدکننده برتر گیلاس در سال زراعی ۲۰۲۴-۲۰۲۵
در واقع ترکیه با تولید سالانه۶۵۶ تن بزرگترین کشور تولیدکننده گیلاس در جهان است و پس از آن شیلی با تولید سالانه بیش از ۴۴۳ هزار تن در جایگاه دوم تولید جهانی قرار دارد. این در حالی است که فصل کشاورزی شیلی برعکس نیمکره شمالی است. بنابراین، وقتی در کشورهایی مانند ایالات متحده و اروپا زمستان است، شیلی می تواند گیلاس تازه عرضه کند. بیشتر گیلاس های شیلی به چین می رود، به خصوص در طول سال نو چینی، جایی که گیلاس میوه محبوبی است.
ازبکستان نیز با تولید سالانه حدود ۲۱۷ هزار تن در رتبه سوم تولید جهانی قرار دارد به این ترتیب با این حجم تولید ازبکستان به سرعت در حال تبدیل شدن به یک تولیدکننده بزرگ گیلاس در آسیای مرکزی است. این کشور گیلاس های با کیفیتی پرورش می دهد و در حال بهبود روش‌های کشاورزی برای پرورش بیشتر آن است. بسیاری از گیلاس های ازبکستان به کشورهای دیگر فروخته می شوند و به این کشور کمک می‌کنند تا از طریق صادرات درآمد کسب کند.
آمارهای فائو همچنین نشان می دهد: ایالات متحده نیز با تولید سالانه ۲۱۰ هزار تن چهارمین تولید کننده بزرگ گیلاس است و اسپانیا نیز با تولید سالانه بیش از ۱۱۶ هزار تن پنجمین تولید کننده برتر این محصول باغی محسوب می شود. در واقع اسپانیا یکی از تولیدکنندگان شناخت ه‌شده گیلاس در اروپا است و بیشتر گیلاس های اسپانیا به صورت تازه در سراسر اروپا فروخته می شوند.
در سطح جهانی، فروش گیلاس های شیرین صادراتی در سال ۲۰۲۴ به ۵.۶ میلیارد دلار رسید و می توان گفت از ۳.۹۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۴، فروش کلی گیلاس‌های شیرین صادراتی در سطح جهانی ۴۱.۳ درصد افزایش یافت
آمارهای سایت تحقیقی worldtopexports نشان می دهد: در سطح جهانی، فروش گیلاس های شیرین صادراتی در سال ۲۰۲۴ به ۵.۶ میلیارد دلار رسید. این در حالی است که ارزش کلی گیلاس های شیرین صادراتی، در مقایسه با چهار سال قبل در سال ۲۰۲۰، که کل گیلاس های شیرین ارسال شده ۳.۴۵ میلیارد دلار ارزش داشت، به طور متوسط ۶۱.۶ درصد افزایش یافت و شامل تمام کشورهای صادر کننده می شد. همچنین از ۳.۹۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۴، فروش کلی گیلاس های شیرین صادراتی در سطح جهانی ۴۱.۳ درصد افزایش یافت.
کشورهایی با بیشترین صادرات گیلاس در سال ۲۰۲۴
این گزارش می گوید: پنج صادر کننده برتر و ارزشمند گیلاس های شیرین، شیلی، هنگ کنگ، ایالات متحده آمریکا، ترکیه و اسپانیا بودند. روی هم رفته، این پنج تأمین کننده اصلی، ۸۹ درصد از کل فروش بین المللی گیلاس های شیرین را در طول سال ۲۰۲۴ به خود اختصاص دادند. چنین درصد بالایی نشان دهنده یک گروه نسبتاً متمرکز از صادرکنندگان اصلی گیلاس شیرین است.
به عبارت دیگر در خصوص کشوری که بالاترین ارزش دلاری گیلاس شیرین را در طول سال ۲۰۲۴ صادر کرده اند گزارش می گوید: در مدت نامبرده شیلی صارداتی ۳.۱ میلیارد دلاری رقم زد که بیش از ۵۵ درصد از گیلاس های صادراتی است و در صدر قرار گرفت. همچنین هنگ کنگ با صادراتی یک میلیارد دلاری در جایگاه دوم، ایالات متحده با حدود ۵۰۶ میلیون دلار، ترکیه با حدود ۲۰۹ میلیون دلار و اسپانیا با رقم زدن صادراتی به ارزش بیش از ۱۲۹ میلیون دلار در رتبه های سوم تا پنجم جای دارند.
همچنین کشورهای یونان، اتریش، ازبکستان، استرالیا، نیوزلند، آرژانتین، هلند، بلژیک، ایتالیا و آذربایجان در رده های بعدی قرار دارند. به این ترتیب از نظر ارزش، ۱۵ کشور ذکر شده ۹۷.۶درصد از گیلاس های شیرین صادر شده در سراسر جهان را در سال ۲۰۲۴ صادر کرده اند.
ایران نیز صادراتی به ارزش ۵۶۶ هزار دلار رقم زده و به این ترتیب در جایگاه ۳۹ صادرات قرار گرفت این در شرایطی است که طبق این گزارش ارزش صادراتی ایران در مقایسه با سال ۲۰۲۳ به میزان ۹۸ درصد کاهش داده است
همچنین در بخش دیگری از این گزارش به صادرات گیلاس ایران پرداخته شده است که می گوید: در مدت نامبرده ایران نیز صادراتی به ارزش ۵۶۶ هزار دلار رقم زده و به این ترتیب در جایگاه ۳۹ صادرات قرار گرفت این در شرایطی است که طبق این گزارش ارزش صادراتی ایران در مقایسه با سال ۲۰۲۳ به میزان ۹۸ درصد کاهش داده است.
از سوی دیگر در میان صادرکنندگان برتر، سریع ترین رشد صادرکنندگان گیلاس های شیرین از سال ۲۰۲۳ به این سو عبارت بودند از: هنگ کنگ (۱۴۵.۵درصد افزایش)، آرژانتین (۸۴.۹درصد افزایش)، شیلی (۵۰.۶درصد افزایش) و اتریش (۳۹.۵درصد افزایش). از طرف دیگر کشورهایی که کاهش فروش بین المللی گیلاس های شیرین خود را تجربه کردند عبارتند از آذربایجان (۴۴.۶درصد کاهش نسبت به سال ۲۰۲۳)، ایتالیا (۲۹.۱درصد کاهش)، بلژیک (۱۷.۵درصد کاهش)، اسپانیا (۶.۲درصد کاهش) و ترکیه (۲.۶درصد کاهش).
تحلیل بازار جهانی گیلاس از دیدگاه قاره ای
از سوی دیگر از دیدگاه قاره ای، داده های آماری این گزارش نشان می دهد: تأمین کنندگان در آمریکای لاتین (به استثنای مکزیک اما شامل کارائیب) بالاترین ارزش دلاری گیلاس های شیرین صادراتی را در طول سال ۲۰۲۴ با مجموع محموله های ۳.۱ میلیارد دلار یا ۵۶.۱درصد از کل جهانی به فروش رساندند. در جایگاه دوم صادرکنندگان مستقر در آسیا با ۲۴.۲درصد قرار داشتند. ۹.۲درصد دیگر از محموله های گیلاس شیرین در سراسر جهان از آمریکای شمالی و ۸.۳درصد از کشورهای اروپایی ارسال شده است. درصدهای کمتری از فروشندگان در اقیانوسیه (۲.۱درصد) و عمدتاً استرالیا و نیوزیلند و آفریقا (۰.۱درصد) حاصل شده است.
چین؛ پیشرو در واردات
از سوی دیگر در بحث واردات گیلاس نیز داده های سازمان فائو نشان می دهد: چین بزرگترین کشور واردکننده گیلاس در جهان است و تقاضای فزاینده ای برای این میوه در بین جمعیت خود دارد. به طوری که سالانه بیش از ۲۰۰هزار تن گیلاس وارد می کند و این کشور را به یک بازیگر کلیدی در تجارت جهانی گیلاس تبدیل کرد. کشورهای ایالات متحده، آلمان، بریتانیا، روسیه، ژاپن، کانادا، کره چنوبی، استرالیا و فرانسه نیز در رتبه های بعدی واردات این محصول باغی قرار دارند.
منبع:تحلیل بازار
